W zeznaniach za 2018 r. podatnicy po raz ostatni rozliczają straty z lat ubiegłych według dotychczasowych zasad. Podczas kolejnej akcji PIT będą mogli skorzystać z nowego uprawnienia, którym objęte są wyniki finansowe datowane od 1 stycznia.
Z tego samego źródła
Zasadą było — i jest — że stratę można uwzględnić jedynie przy rozliczaniu dochodów pochodzących z tego samego źródła przychodów, które spowodowały ją, bo okazały się niższe od kosztów ich uzyskania. Jeśli z tego tytułu podatnik nie osiągnął w danym roku dochodu do opodatkowania, nie może odliczyć straty. Na jej uwzględnienie ma pięć najbliższych lat, następujących po sobie. W najgorszym przypadku, jeśli w żadnym z nich nie wystąpi dochód z tego samego źródła przychodów, strata podatkowa może nie być w ogóle rozliczona.
Zgodnie z wyjaśnieniami Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) w każdym ze wspomnianych pięciu lat podatnik uwzględnia ją w dowolnej ustalonej przez niego proporcji. Może przy tym wybrać rok, w którym to zrobi. Jest tylko warunek, aby odliczane kwoty nie przekraczały 50 proc. wartości straty poniesionej w jednym roku podatkowym. Podatnicy mogą rozliczać straty poniesione m.in. z: działalności gospodarczej, najmu, dzierżawy, odpłatnego zbycia udziałów (akcji) w spółkach, odpłatnego zbycia papierów wartościowych (w tym pożyczonych), odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających.
W grę wchodzą też straty wynikające z objęcia udziałów w spółkach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, objęcia wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż firma lub jej zorganizowana część, ze sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy (wymienionych w art. 20 ust. 1c ustawy o PIT). W danym okresie rozliczeniowym może być rozliczona część straty z kilku poprzednich lat.
Wysokość odliczenia — mieszcząca się w limicie 50 proc. poniesionej straty — podatnik powinien ustalić odrębnie dla każdej ze strat podatkowych poniesionych w latach ubiegłych. KAS wylicza, że w przypadku, gdy ktoś uzyskuje dostatecznie wysokie dochody z tego samego źródła przychodów, z którego poniósł stratę, jej pełne rozliczenie może nastąpić wcześniej — w ciągu dwóch lat podatkowych.
Nie tylko w zeznaniu
Kwoty odliczanych strat podatnicy wykazują w zeznaniach PIT- 36, PIT-36L, PIT-38 i PIT-39 oraz PIT-28. To ostatnie, składane m.in. przez osoby rozliczające działalność gospodarczą opodatkowaną ryczałtem ewidencjonowanym, jest odprowadzane do końca stycznia. Pozostałe — do końca kwietnia. Z wykładni organów podatkowych wynika, że z rozliczaniem strat nie trzeba czekać do czasu składania rocznych zeznań. Można to robić na bieżąco w ciągu roku podatkowego. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zastrzega, że z tego uprawnienia nie można skorzystać przy opłacaniu zaliczek na PIT. W jednej z interpretacji stwierdzono, że jeśli podatnik pomimo odliczeniaczęści straty z lat ubiegłych w bieżących zaliczkach nie osiągnie dochodu z tego samego źródła za cały rok, to pozostałą część może uwzględnić w kolejnych latach podatkowych.
W przypadku strat ponoszonych od początku tego roku w zeznaniach rocznych za 2019 r. składanych w 2020 r. podatnicy będą mogli skorzystać z nowego prawa, wprowadzonego nowelizacją ustawy o PIT. Pozwala ono na jednorazowe obniżenie dochodu uzyskanego z tego samego źródła w jednym z pięciu lat podatkowych o maksymalnie 5 mln zł. Nieodliczona kwota straty, czyli nadwyżka ponad tę wysokość, może być odpisana w pozostałych latach tego okresu, z zachowaniem zasady, że odliczenie musi mieścić się w granicach limitu 50 proc. straty.
Nadal można rozliczać ją według dotychczasowych reguł — wybór należy do podatnika.
897,98
mln zł To suma odliczeń strat w zeznaniach za 2017 r. złożonych przez osoby rozliczające dochody przy zastosowaniu skali podatkowej.
1,34
mld zł Tyle wynoszą straty odliczone łącznie w PIT-36L za 2017 r. przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność lub działy specjalne produkcji rolnej.