Z badania „Koszty zatrudnienia i środowiska pracy w przedsiębiorstwach w Polsce”, przygotowanego przez Ayming Polska, wynika, że największym wyzwaniem dla pracodawców są koszty wynagrodzeń podwładnych. Zmaga się z nim aż 82 proc. przedsiębiorców. Autorzy badania przypominają, że na koszty zatrudnienia składają się wydatki ponoszone na pensje pracowników, składki na ubezpieczenie społeczne i podatki płacone przez pracodawcę.
– W pierwszym kwartale Polska odnotowała roczny wzrost nominalnych godzinowych kosztów pracy na poziomie 10,8 proc. W przypadku strefy euro i całej Unii Europejskiej było to odpowiednio: średnio 5 proc. i 5,3 proc. rok do roku – podkreśla Agnieszka Hrynkiewicz-Sudnik, dyrektor od podatków i innowacji w Ayming Polska.
Dodaje, że rosnące płace często są reakcją pracodawców na wysoką inflację. To – jak zaznacza – pomaga w utrzymaniu siły nabywczej na niezmienionym poziomie, natomiast nie świadczy o poprawie warunków zatrudnienia.
– Niestety, taka sytuacja sprzyja utracie konkurencyjności polskich przedsiębiorstw na globalnym rynku – ocenia Agnieszka Hrynkiewicz-Sudnik.
Koszty do cięcia
Dyrektor z Ayming Polska uważa, że przedsiębiorcy powinni zwrócić szczególną uwagę na elementy, dzięki którym mogą zaoszczędzić.
– Redukcja niektórych kosztów operacyjnych firmy nie wpływa bezpośrednio na wydatki związane z pracownikami. Jest też sporo zewnętrznych źródeł finansowania, które mogą zasilać budżety przedsiębiorstw. Wielu szefów firm nie przygląda się mniej oczywistym rozwiązaniom, jakimi są m.in. nadpłaty z tytułu składki wypadkowej czy ulgi podatkowe – zaznacza Agnieszka Hrynkiewicz-Sudnik.
Z badania wynika ponadto, że 60 proc. przedstawicieli biznesu utyskuje na zbyt wysokie pozapłacowe koszty pracy. Eksperci Ayming podkreślają, że większość przedsiębiorców odczuwa presję związaną z wydatkami na zatrudnianie podwładnych i utrzymanie środowiska pracy. Tylko 35 proc. szefów firm uważa, że wysokość wspomnianych kosztów jest odpowiednia, natomiast zdaniem 5 proc. respondentów – są one zbyt niskie.
83 proc. przedsiębiorców wskazuje, że nie da się wprowadzić cięć w ramach wszystkich firmowych wydatków. Nieodpowiednie działania mogłyby – ich zdaniem – wpłynąć negatywnie na jakość usług świadczonych przez spółki, a także na morale pracowników.
– Przedsiębiorcy, którzy prowadzą projekty innowacyjne na skalę firmy, mogą skorzystać z ulgi podatkowej na badania i rozwój. Jest ona dostępna od 2016 r. dla wszystkich przedstawicieli biznesu inwestujących w nowatorskie rozwiązania. Od ubiegłego roku w jej ramach każdy przedsiębiorca może odliczyć do 200 proc. kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia – wyjaśnia Agnieszka Hrynkiewicz-Sudnik.
Składka wypadkowa
Natomiast Piotr Radko, dyrektor od kosztów pracy w Ayming Polska, zachęca przedstawicieli biznesu do weryfikowania wysokości składki wypadkowej.
– Tego typu działania mogą pomóc w znalezieniu oszczędności rzędu nawet 3 proc. wszystkich wynagrodzeń wypłacanych w firmie w skali roku. Zgodnie z danymi Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), aż 70 tys. przedsiębiorców zapłaciło składkę wypadkową równą lub wyższą niż wynika to z ich kodu Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) – zaznacza Piotr Radko.
Przypomnijmy: zgodnie z PKD obecna wysokość podstawowej stopy procentowej wspomnianej składki waha się od 0,67 do 5 proc.
Jak wynika z badania, 29 proc. przedsiębiorców narzeka na brak odpowiednich zasobów kadrowych, z pomocą których mogliby wdrażać w firmach zmiany dzięki znalezieniu odpowiednich oszczędności. Z kolei 25 proc. respondentów wskazuje na brak czasu, aby się tym zająć.
W racjonalizacji firmowych wydatków mogą też pomóc zewnętrzni doradcy konsultingowi. 18 proc. badanych przedsiębiorców wskazuje, że nie stać ich na takie usługi. Do braku wiedzy na temat dostępnych rozwiązań przynoszących oszczędności dla MŚP przyznaje się 11 proc. przedstawicieli biznesu.
Obok wynagrodzeń pracowników, które dla przedsiębiorców stanowią największe wyzwanie, problemem są też koszty zatrudnienia, wyposażenia i podnoszenia kwalifikacji podwładnych.
– Pensje mogą być w części pokryte dzięki odliczeniom kosztów poniesionych na badania i rozwój. W podobny sposób do ulgi B+R działa inna zachęta podatkowa - ulga na innowacyjnych pracowników. Mogą z niej skorzystać przedstawiciele biznesu, którzy ponieśli stratę za rok podatkowy lub gdy wysokość dochodu z ich działalności gospodarczej była niższa od kwoty przysługujących im odliczeń z tytułu projektów B+R. Ulga na innowacyjnych pracowników pozwala na obniżenie kwoty zaliczek na podatek dochodowy od wynagrodzeń podwładnych bezpośrednio zaangażowanych w prace B+R – tłumaczy Agnieszka Hrynkiewicz-Sudnik.
Nowe technologie
Autorzy badania zwracają uwagę, że wyzwaniem dla przedsiębiorców jest również transformacja cyfrowa, czyli inwestycje w nowe technologie, szkolenia pracowników i dostosowanie modeli biznesowych do zmieniających się warunków rynkowych. Takie stanowisko prezentuje 36 proc. przedsiębiorców. Również w przypadku tego typu działań przedstawiciele biznesu mogą skorzystać z zachęt podatkowych, w tym ulgi na robotyzację i unijnego dofinansowania.
Z badania wynika ponadto, że 29 proc. przedsiębiorców mierzy się z koniecznością sfinansowania wydatków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.
– W tym wypadku w sukurs idą im programy prowadzone przez ZUS, które umożliwiają firmom poprawę warunków pracy – tłumaczy Piotr Radko.
Eksperci Ayming zauważają, że tylko 4 proc. przedsiębiorców ma problem z ponoszonymi kosztami pracy zdalnej. Ich zdaniem to świadczy o postępującej adaptacji przedsiębiorstw do tego modelu zatrudniania.