Śledząc losy Murzynki, napotykamy na wiele niewiadomych. Obraz namalowany w 1884 r., wystawiany był w 1888 roku w lutym w Paryżu, a we wrześniu w Londynie, o czym świadczą recenzje w prasie. Nie został wysłany przez malarkę - jak to często czyniła - do TZSP, nie ma go w spisie obrazów wystawianych w Zachęcie w okresie od 1860 do 1914 r.
W latach 20-tych Murzynkę kupił słynny kolekcjoner warszawski Dominik Witke-Jeżewski, najprawdopodobniej w antykwariacie Abe Gutnajera przy ul. Świętokrzyskiej 35. Już w 1927 r., jak dokumentuje Edward Chwalewik w dziele Zbiory Polskie z 1926-27, Witke-Jeżewski miał w swej bogatej kolekcji dwa obrazy autorstwa Bilińskiej, Murzynkę i Portret Serba, oraz kilka rysunków. Murzynka wisiała w gabinecie kolekcjonera w domu przy ul. Foksal 11, co ilustruje fotografia zachowana w zbiorach Zamku Królewskiego w Warszawie. 21 sierpnia 1933 r. kolekcjoner przekazał portret (wraz z innymi 128 dziełami) w depozyt Muzeum Narodowemu w Warszawie. W czerwcu 1939 r. muzeum wykupiło portret z depozytu za sumę 700 zł, nadając dziełu nr inwentarza 127461.
Murzynka podzieliła losy dużej części zbiorów Muzeum, które zrabowane w czasie II wojny światowej, wywiezione zostały głównie do Niemiec. Nie została odnaleziona w ramach akcji rewindykacyjnej w latach 1945-49. Dzięki zachowanej w MNW dokumentacji fotograficznej, obraz wymieniony został w katalogu strat wojennych obok innej pracy Bilińskiej, zatytułowanej Włoszka, skradzionej z warszawskiej kolekcji Andrzeja Rotwanda.
Objawił się w 2011 r. przy okazji aukcji dzieł sztuki organizowanej w berlińskim Domu Aukcyjnym Villa Grisebach. Portret był ozdobą oferty, pojawił się na okładce katalogu. Według informacji otrzymanych w Domu Aukcyjnym – w lipcu 1953 r. obraz kupiony został w antykwariacie w Monachium i trafił do zbiorów fundacji Muzeum Georga Schäfera w Schweinfurtcie. Murzynkę po 60 latach wystawiono na sprzedaż, o czym niezwłocznie powiadomiono odpowiednie instytucje w Polsce, które mogły być potencjalnie zainteresowane kupnem.
Odzyskanie zaginionego przed laty dzieła było możliwe dzięki natychmiastowym działaniom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz wsparciu Fundacji Bankowej im. Leopolda Kronenberga. Prowadzone za pośrednictwem niemieckiej kancelarii prawnej rozmowy zakończyły się ugodą, zgodnie z którą w grudniu 2011 roku dotychczasowemu posiadaczowi dzieła została wypłacona rekompensata dzięki finansowemu wsparciu Fundacji Bankowej im. Leopolda Kronenberga. Oficjalne przekazanie obrazu warszawskiemu Muzeum Narodowemu odbyło się 21 marca 2012 r. Zrealizowana została wola Dominika Witke-Jeżewskiego, który Murzynkę, wraz z innymi dziełami ze swojej kolekcji, ofiarował bądź sprzedał do zbiorów Muzeum Narodowego w latach 1933-1939. Portret po blisko 70 latach wrócił na swoje miejsce, na Galerię Malarstwa XIX wieku.
Dokumentowanie i odzyskiwanie polskich strat wojennych
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego dokumentuje, poszukuje i odzyskuje dobra kultury, które podczas II Wojny Światowej zostały rozproszone i utracone w wyniku grabieży oraz zniszczeń. Resort kultury prowadzi od początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku jedyną w kraju ogólnopolską bazę strat wojennych. Informacje o stratach w zabytkach ruchomych były i są nadsyłane przez instytucje kultury, osoby prywatne oraz pracowników i współpracowników Ministerstwa. Istotne materiały pozyskano w wyniku szeroko zakrojonych kwerend w polskich i zagranicznych archiwach. Mimo tych wysiłków ostateczny bilans strat wojennych jest jednak trudny do oszacowania. Zapewne nigdy nie będzie możliwe precyzyjne określenie liczby utraconych dzieł.
Do dziś w prowadzonym przez resort kultury rejestrze zgromadzono przeszło 63 000 rekordów dotyczących dzieł sztuki utraconych z terytorium Polski w jej granicach po 1945 roku. Część z nich udostępniana jest w tematycznym serwisie internetowym www.dzielautracone.gov.pl
Na skuteczność działań MKiDN wymiernie wpływa Internet. Dzięki wykorzystaniu narzędzi internetowych stale monitorowany jest międzynarodowy rynek sztuki. W przypadku zagranicznych instytucji publicznych znaczenie ma cyfryzacja zbiorów i zasobów umożliwiająca dotarcie do nieznanych wcześniej materiałów i dokumentów. W odniesieniu do domów aukcyjnych i antykwariatów bardzo ważne jest udostępnianie w Internecie informacji na temat sprzedawanych obiektów. Pozwala to na wstępną identyfikację polskich strat wojennych oraz podjęcie działań mających na celu odzyskanie (restytucję) zabytku z kraju bądź z zagranicy.
Zasadniczym krokiem na drodze do odzyskania utraconego obiektu jest identyfikacja dzieła i potwierdzenie ponad wszelką wątpliwość jego pochodzenia (proweniencji). W większości przypadków dostępne informacje i materiały bibliograficzne, archiwalne oraz ilustracyjne na temat zaginionego dzieła kompletuje się w postaci wniosku restytucyjnego, stanowiącego formę roszczenia przekazywanego posiadaczowi obiektu. Czas, jaki upłynął od zakończenia II Wojny Światowej, spowodował, że wiele z odnajdywanych dzieł sztuki trafiło do obrotu jako przedmioty transakcji handlowych, darowizn i spadków. Tym samym ich status prawny jest często skomplikowany i wymusza zastosowanie różnorodnych procedur oraz współpracę z wieloma instytucjami w kraju i za granicą, a także korzystanie z profesjonalnej obsługi prawnej.
W wyniku działań restytucyjnych prowadzonych w ostatnich latach przez MKiDN polskim zbiorom przywrócone zostały dzieła sztuki, z których każde ma swoją niezwykłą historię i okoliczności odzyskania. Są wśród nich dzieła dawnych mistrzów i znamienitych polskich malarzy. Kolejne odzyskane obiekty prezentowane będą w ramach cyklu ekspozycji w Galerii Narodowego Centrum Kultury Kordegarda.