Jak przekazano w założeniach projektu zamieszczonych w wykazie prac legislacyjnych i programowych rządu, Ministerstwo Finansów przygotowuje zmianę ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw. Projekt ma przedłużyć do 2029 r. przepisy pozwalające na większą elastyczność w zrównoważeniu bieżących wydatków jednostek samorządu terytorialnego oraz w spłacaniu ich długów - wskazano we wpisie.
Jak twierdzi MF, nowelizacja ustawy związana jest z potrzebą złagodzenia rygorów prowadzenia gospodarki finansowej przez samorządy od 2025 r. "W ostatnich latach w wyniku reform podatkowych i związanym z nimi zmniejszeniem dochodów jednostek samorządu terytorialnego oraz zwiększeniem wydatków bieżących spowodowanych m.in. inflacją, jednostki samorządu terytorialnego odnotowały wyraźny spadek nadwyżki operacyjnej. Wprowadzone dla samorządów terytorialnych, w latach wcześniejszych, uelastycznienia reguł fiskalnych do roku 2025 wymagają przedłużenia" - wyjaśnił resort finansów.
Proponowane rozwiązania obejmują przedłużenie do 2029 r. obowiązujących regulacji uelastyczniających zarządzanie budżetami jednostek samorządu terytorialnego przez modyfikację ich reguł fiskalnych. Chodzi o utrzymanie czasowych preferencji w zakresie zasady zrównoważenia części bieżącej budżetu samorządu oraz indywidualnego limitu spłaty zobowiązań.
W założeniach wskazano, że nowela ma przedłużyć m.in możliwość bilansowania części bieżącej budżetu JST wolnymi środkami będącymi w dyspozycji jednostki. Dzięki noweli wydłużona zostanie także możliwość niespełnienia przez samorząd relacji ograniczającej wysokość spłaty długu.
"Dodatkowym zabezpieczeniem samorządu terytorialnego będzie rozwiązanie, zgodnie z którym jednostka samorządu terytorialnego będzie mogła przekroczyć indywidualny limit spłaty zobowiązań wyłącznie w przypadku, gdy taka sytuacja nie zagrozi realizacji zadań publicznych" - podkreślono w informacji.
Projekt ustawy przewiduje również przedłużenie zasady, która pozwala na nieujmowanie w relacji ograniczającej wysokości spłaty długu potencjalnych spłat kwot wynikających z udzielonych przez jednostki samorządu terytorialnego poręczeń i gwarancji. Ponadto dzięki noweli samorządy będą mogły doliczać dochody ze sprzedaży swojego majątku przy obliczaniu limitu spłaty zobowiązań.
"Proponowane rozwiązanie jest kontynuacją obecnie obowiązującego rozwiązania, z tą różnicą, że minimalizuje dotychczas występujący problem zawyżania maksymalnych indywidualnych wskaźników spłaty zadłużenia, określonych w art. 243 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, wynikający ze zbyt optymistycznego prognozowania tego źródła dochodów" - wyjaśniło MF.
Według MF przedłużenie proponowanych rozwiązań pozwoli samorządom terytorialnym na przygotowanie w ustawowym terminie realistycznych budżetów na rok 2025 i wieloletnich prognoz finansowych oraz realne zaplanowanie spłat rat kredytów i pożyczek na rok 2025 i kolejne lata.
Planowany termin przyjęcia projektu przez rząd to IV kwartał 2024 r.