Schematy reklam kredytów i pożyczek znamy doskonale – zachęcają nas do sięgnięcia po marzenia, już teraz, bez czekania. Zapewnia się w nich, że spłaty są łatwe do udźwignięcia, a odsetki niewielkie. Na drobny druk zamieszczony na dole ogłoszenia z reguły nie zwracamy wystarczającej uwagi, chociaż to tam właśnie kryją się najbardziej istotne informacje.
Liczy się nie tylko oprocentowanie
W czasach niskich stóp procentowych pożyczkodawcy mają niewielkie pole do manewru. Obowiązujące ograniczenia prawne powodują, że oprocentowanie nie może przekraczać określonego progu (dziś – 10 proc. w stosunku rocznym). W tej sytuacji często decydują się na użycie odsetek jako reklamowego wabika, czasem oferując nawet kredyty z zerowym oprocentowaniem.
Nie dajmy się jednak zwieść pozorom – za pożyczone pieniądze przyjdzie nam zapłacić. Cena kryje się jednak w innym miejscu niż można byłoby się spodziewać. Zazwyczaj gdy oprocentowanie jest mikre, jego rolę przejmują opłaty i prowizje, sięgające nawet kilkudziesięciu procent pożyczanej kwoty. Ich wysokość od marca 2016 r. także jest limitowana przez ustawę, ale ograniczenie to nie jest bardzo dotkliwe dla kredytodawców, zwłaszcza gdy w grę wchodzą zobowiązania na dłuższe okresy.
Zwróćmy także uwagę na kolejność naliczania opłat. W większości przypadków do pożyczanej przez nas kwoty dodaje się prowizję. W ten sposób początkowa kwota długu powiększa się i to od niej naliczane są później odsetki. Pożyczamy zatem więcej niż otrzymujemy „do ręki”.
Reprezentatywny przykład prawdę ci powie
Prawo wymaga od kredytodawców publikowania tzw. reprezentatywnego przykładu. Musi on znaleźć się w materiałach reklamujących produkt. W jego treści trzeba przedstawić koszt kredytu przygotowany dla konkretnego przypadku – typowych parametrów dla większości zawieranych umów. Zazwyczaj nie jest specjalnie eksponowany, wydrukowany drobną czcionką na dole billboardu lub wyświetlany pod koniec telewizyjnego spotu.
Dzięki przykładowi poznamy rzeczywiste składniki ceny kredytu. Dowiemy się, ile z reguły pobiera się opłat i prowizji i za co są one naliczane. To także miejsce, w którym pojawić się mogą dodatkowe elementy kształtujące cenę pożyczanego pieniądza – np. obowiązkowe ubezpieczenia.
Uwaga na dodatkowe produkty
Sprzedawcy kredytów i pożyczek nierzadko starają się za jednym zamachem wyposażyć klienta w cały zestaw produktów. Promocyjne warunki zachwalane w reklamach mogą dotyczyć osób, które zdecydują się na dodatkowe ubezpieczenie lub otworzą rachunek z kartą płatniczą. „Goły” kredyt zazwyczaj nie prezentuje się już tak atrakcyjnie.
Kalkulując, z której oferty skorzystać, warto wziąć pod uwagę, że za składkę ubezpieczeniową zapłacimy z własnej kieszeni (chociaż może nam ona nie dawać żadnej sensownej ochrony), a utrzymanie konta i plastiku też może kosztować.
Formularz informacyjny zanim podpiszesz umowę
Przed podpisaniem umowy mamy prawo otrzymać jej wzór, by spokojnie zapoznać się z zapisami, które będą nas obowiązywać. Ustawa o kredycie konsumenckim przewiduje także obowiązek udostępnienia klientowi tzw. formularza informacyjnego. To rodzaj metryczki, syntetycznego opisu wszystkich najważniejszych cech zobowiązania.
Warto uważnie zapoznać się ze szczegółami oferty, a zwłaszcza z pozycją „całkowita kwota do zapłaty”, która wskazuje ile łącznie oddamy pożyczkodawcy oraz z RRSO, czyli rzeczywistą roczną stopą oprocentowania. Jeśli porównujemy ze sobą kilka ofert na tę samą kwotę i ten sam okres spłaty, te informacje pozwolą wybrać najtańsze rozwiązanie.
Mamy prawo zmienić zdanie
W przypadku kredytów konsumenckich prawo daje nam czas na wycofanie się z pochopnie podjętej decyzji. W terminie 14 dni od zawarcia umowy możemy od niej odstąpić bez podawania jakiejkolwiek przyczyny. Nawet jeśli popełniliśmy błąd w ocenie ofert, możemy zatem go naprawić, ponosząc minimalne konsekwencje.
Odstąpienie od umowy oznacza, że najpóźniej w ciągu 30 dni od dnia złożenia oświadczenia powinniśmy zwrócić kredytodawcy udostępnione nam środki. Za ten czas zapłacimy także odsetki, ale wszelkie opłaty i prowizje nie będą nas obciążać.