Realizacja Zielonego Ładu, która oznacza m.in. wprowadzanie dużych zmian w działaniu europejskich przedsiębiorstw, budzi sporo obaw. Przedsiębiorcy niepokoją się zwyżkami cen energii elektrycznej, gazu i paliw silnikowych, bo wywołują one efekt wzrostu kosztów energii w przychodach i prowadzą do proporcjonalnego spadku wskaźników rentowności.
Rosnące wydatki na nośniki energii przekładają się na wyższe ceny wyrobów przemysłowych. Jak podkreśla dr Adam Czerniak z SGH, efekt ten szczególnie mocno odczuwają branże zależne – od budownictwa i motoryzacji po producentów maszyn oraz sprzętu AGD.
Dla wielu firm transformacja energetyczna i związany z nią wzrost cen nośników energii okazały się zaskoczeniem. Ponieważ nie były na to w pełni przygotowane, najczęściej reagują doraźnie i w sposób czysto reaktywny. Aby utrzymać swoją pozycję konkurencyjną, muszą ograniczać koszty energii i poszukiwać sposobów redukcji śladu węglowego. Jak zauważa dr Adam Czerniak, szczególnie dużym wyzwaniem jest to dla przedsiębiorstw usługowych, takich jak hotele czy restauracje.
Wyzwania związane z transformacją biznesu stają się ważnym impulsem do refleksji także w gronie Gazel Biznesu – laureatów corocznych, regionalnych zestawień najbardziej dynamicznie rozwijających się małych i średnich firm w Polsce, które Puls Biznesu tworzy i nagradza już od 25 lat.
Powrót do spotkań
W ciągu minionego ćwierćwiecza ranking Gazel Biznesu stał się najbardziej wiarygodnym zestawieniem liderów polskiego sektora MŚP. Regionalne spotkania laureatów były dobrą okazją nie tylko do odebrania pamiątkowych dyplomów i certyfikatów, lecz także do wymiany doświadczeń i opinii oraz zaczerpnięcia wiedzy od ekspertów z wielu dziedzin. Pomagało to przedsiębiorcom utrzymać ich firmy na ścieżce rozwoju i osiągać kolejne sukcesy w kraju, a także zachęcało do odwagi wychodzenia na rynki w krajach sąsiednich i stopniowej ekspansji zagranicznej.
Po kilkuletniej przerwie spowodowanej pandemią powracamy do tradycji regionalnych spotkań laureatów. Uruchomiliśmy pilotażowy cykl wydarzeń: Gazele Biznesu – Inspiracje. Jego celem jest nie tylko dostarczenie praktycznej wiedzy przedsiębiorcom z sektora MŚP, lecz także stworzenie im przestrzeni do spotkań, networkingu, budowania relacji i wymiany doświadczeń.
Źródłem wiedzy dla przedsiębiorców są eksperci, m.in. z dziedziny rynku kapitałowego i bankowości, chętni do dzielenia się wiedzą i doświadczeniem m.in. na temat tego, jak skutecznie wprowadzić społeczną odpowiedzialność biznesu i zrównoważony rozwój w różnych aspektach działalności małych i średnich firm, jak wybrać najlepszą bankowość dla małych i średnich firm, jak efektywnie pozyskać środki na rozwój biznesu i ekspansję oraz skutecznie rozszerzać działalność gospodarczą na rynki poza granicami kraju.
Najcenniejsza wiedza to ta płynąca od praktyków, którzy sami osiągnęli sukces. Dlatego podczas regionalnych spotkań Gazele Biznesu – Inspiracje organizatorzy zaprosili do udziału przedstawicieli firm – dawnych laureatów rankingu. Opowiedzieli oni, jak udało im się rozwinąć działalność na skalę ogólnopolską, a nawet międzynarodową. Na własnych przykładach pokazali sposoby radzenia sobie z trudnościami towarzyszącymi kolejnym etapom rozwoju biznesu, wskazali typowe pułapki czyhające na przedsiębiorców i podpowiadali, jak ich unikać. W kuluarach chętnie odpowiadali także na pytania uczestników.
Pierwszy cykl spotkań Gazele Biznesu – Inspiracje odbył się w pierwszej połowie września, we Wrocławiu, w Poznaniu i Bydgoszczy. Ich uczestnikami byli nie tylko przedstawiciele firm z regionów dolnośląskiego, wielkopolskiego i kujawsko-pomorskiego, które w latach poprzednich uzyskały tytuł Gazeli Biznesu, ale też małe i średnie przedsiębiorstwa, które do niego aspirują. Mogli się oni przekonać, że nawet najciekawsze spotkanie online nie zastąpi bezpośredniej wymiany doświadczeń i rozmowy z ekspertami na żywo.
Wrześniowe spotkania w dużej mierze poświęcone były kwestii transformowania biznesu. Stały się okazją zarówno do przeglądu możliwości pozyskania kapitału, jak i do dyskusji o wdrażaniu zmian energetycznych i ekologicznych oraz o zaangażowaniu firm w życie społeczne. Nie zabrakło także odniesień do szeroko zakrojonych programów transformacyjnych realizowanych w Polsce i na całym kontynencie.
Kubeł zimnej wody
Opublikowany rok temu Raport Draghiego był jak kubeł zimnej wody na głowy rozgorączkowane realizacją bardzo ambitnych planów szeroko zakrojonej transformacji energetycznej Zielonego Ładu, Fit For 55 i REPowerEU. Mario Draghi, były prezes Europejskiego Banku Centralnego i były premier Włoch, w mało optymistycznych zapowiedziach nakreślił słabnącą konkurencyjność europejskiej gospodarki i przyszłość Unii Europejskiej.
Draghi wskazał priorytety ekonomiczne, od których państwa europejskie nie powinny odstępować, jeśli nie chcą tracić konkurencyjności swoich gospodarek i w dalszym ciągu ustępować miejsca na globalnych rynkach Stanom Zjednoczonym i Chinom. Autor raportu ośmielił się mocno zaakcentować te dane, których jak dotąd liderzy UE nie bardzo chcieli przyjmować do wiadomości – wynika z nich, że w ciągu minionych kilkunastu lat utrwaliła się tendencja stopniowego słabnięcia europejskiej gospodarki względem ekonomii amerykańskiej i chińskiej.
W latach 2010–2023 skumulowany wzrost PKB w Stanach Zjednoczonych wyniósł 34 proc., podczas gdy w Unii Europejskiej zaledwie 21 proc. Mario Draghi tłumaczy tę różnicę zbyt małymi inwestycjami w nowe technologie, relatywnie niskimi wydatkami na badania i rozwój oraz gęstą „dżunglą” unijnych regulacji. Były premier Włoch wskazał też na konieczność obniżenia podatków i opłat pobieranych od cen energii. Mocno podkreślił, że takie decyzje są niezbędne do podtrzymania konkurencyjności europejskiego biznesu i do efektywnego przechodzenia przedsiębiorstw na zrównoważony model działania. Jego diagnozy i ostrzeżenia skłoniły liderów UE do podjęcia refleksji nad realizowanymi politykami, a także do rozważenia możliwości wprowadzenia korekt w opracowanych wcześniej programach rozwojowych unijnej gospodarki.
Rozwój mimo trudności
Raport Draghiego nie pozostał bez echa. Pod wpływem dyskusji, jakie wywołał, Komisja Europejska podjęła pracę nad taką aktualizacją Zielonego Ładu, która zmniejszy negatywne oddziaływanie tego programu, zwłaszcza na przemysł. Zasadniczo główne cele unijnych polityk klimatycznej i energetycznej, przyjęte jeszcze na początku bieżącej dekady, są podtrzymywane.
Komisja Europejska pracuje jednak nad zmianami i wprowadza doprecyzowania, m.in. w zakresie: wspierania obniżek cen energii, finansowania inwestycji proekologicznych, gospodarki obiegu zamkniętego i surowców, funkcjonowania europejskich firm na rynkach globalnych i ich partnerstw z podmiotami spoza UE, realizowania zasad sprawiedliwej transformacji.
– Niewątpliwie europejski Zielony Ład, ogłoszony w 2021 r., jest dla przedsiębiorców wyzwaniem – przyznaje Maciej Witucki, prezydent Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie podkreśla on, że warto traktować go jako impuls do wprowadzania w firmach zmian technologicznych, organizacyjnych i społecznych. Jest przekonany, że takie podejście da firmom możliwość budowania konkurencyjności nie tylko na rynku krajowym, ale także europejskim i światowym. W takim właśnie duchu o wielkich, unijnych programach transformacyjnych rozmawiano podczas wrześniowych spotkań Gazele Biznesu – Inspiracje.
Środki dla odważnych
– Dzisiejsze czasy wymagają od przedsiębiorców rozsądku, śmiałości w planowaniu i odwagi w działaniu – podkreśla Konrad Banecki, przewodniczący rady nadzorczej UNIMOR Development. Dodaje, że dla firm i osób o takim nastawieniu dostępne są różnorodne źródła finansowania, często na bardzo atrakcyjnych warunkach, wspierające realizację zmian technologicznych, prośrodowiskowych oraz rozwój inicjatyw związanych z ESG.
W ramach Funduszu Sprawiedliwej Transformacji oferowane jest wsparcie finansowe, szczególnie dla tych firm, które nie szczędzą sił i środków, by osiągnąć równowagę między wzrostem gospodarczym a ochroną środowiska oraz społeczną odpowiedzialnością. Unijne pieniądze przeznaczone są szczególnie na pomoc regionom i sektorom najbardziej dotkniętym transformacją energetyczną.
Dzięki unijnemu dofinansowaniu polski sektor MŚP ma szansę redukować koszty transformacji energetycznej oraz wdrażać innowacyjne rozwiązania, zgodne z europejską polityką klimatyczną. Wdrażanie Zielonego Ładu niesie ze sobą konieczność głębokich zmian w strategiach działania polskich MŚP, które muszą coraz bardziej uwzględniać aspekty zrównoważonego rozwoju. Firmy, które skutecznie zintegrują ekologiczne praktyki z biznesową rzeczywistością, będą miały zdaniem Marzeny Nowogródzkiej, dyrektorki departamentu zrównoważonego rozwoju w PKO BP, większą szansę na wzmocnienie swojej pozycji rynkowej.
– PKO BP chce odgrywać strategiczną rolę w finansowaniu transformacji energetycznej polskich firm. Oszacowaliśmy, że do 2027 r. łączne inwestycje na transformację energetyczną w Polsce wyniosą ponad 400 mld zł, przy 25-procentowym udziale finansowania transformacji przez banki, tj. 100 mld zł. PKO BP chce mieć co najmniej 20 proc. udziału w bankowym finansowaniu takich inwestycji i do tego jesteśmy przygotowani – podkreśla Marzena Nowogródzka.
