KOMENTARZ PRAWNIKA
BEATA PARTYKA
radca prawny, partner w Kancelarii Kawczyński Korytkowska Partyka
Wspólnicy spółek osobowych prawa handlowego, na przykład spółki jawnej o ugruntowanej pozycji na rynku w określonej branży, którzy zastanawiają się, w jaki sposób zabezpieczyć na przyszłość swoje dzieci i jednocześnie zapewnić niejako ciągłość prowadzonej przez siebie działalności, powinni rozważyć założenie spółki jawnej przez dzieci. Wspólnicy — rodzice przenoszą w takim wypadku określone składniki prowadzonego przez siebie przedsiębiorstwa na spółkę założoną przez dzieci na podstawie odpowiednio skonstruowanych umów.
Nie ma przeszkód, aby osoby niepełnoletnie były wspólnikami spółki jawnej. W takim wypadku dzieci są reprezentowane przez przedstawicieli ustawowych, którymi najczęściej są rodzice. Mając na względzie dobro dziecka oraz ochronę jego interesów majątkowych, przepisy prawa nakazują rodzicom sprawować z należytą starannością zarząd majątkiem dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską oraz zakazują dokonywania czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka bez zezwolenia sądu opiekuńczego.
Chociażby z uwagi na istnienie solidarnej i subsydiarnej odpowiedzialności każdego wspólnika za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem, zawarcie w imieniu małoletniego dziecka umowy spółki należy postrzegać jako czynność przekraczającą zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka i wobec tego rodzic powinien wystąpić do sądu z wnioskiem o uzyskanie takiego zezwolenia. W przeciwnym razie czynność prawna dokonana przez przedstawiciela ustawowego będzie nieważna.
Do czasu uzyskania pełnoletności małoletni wspólnicy wykonują swoje prawa i obowiązki z tytułu uczestnictwa w spółce za pośrednictwem przedstawiciela ustawowego posiadającego zezwolenie sądu. Istnieją mechanizmy zapewniające rodzicom możliwość kontroli nad działalnością prowadzoną przez dzieci — wspólników spółki jawnej, co z punktu widzenia rodzica — menedżera wydaje się szczególnie istotne. Dochody małoletniego z tytułu działalności prowadzonej w formie spółki jawnej, podlegające opodatkowaniu, w Polsce co do zasady dolicza się do dochodów rodziców, wymagane może być jednak złożenie w imieniu dziecka odrębnej deklaracji podatkowej.
Funkcjonowanie spółki jawnej z udziałem dzieci menedżerów, w tym dzieci małoletnich, na przejrzystych zasadach określonych w umowie spółki może być skutecznym i bezpiecznym sposobem stopniowego przekazywania przedsiębiorstwa rodziców na rzecz dzieci. Zasady dotyczące wkładów wnoszonych do spółki, uczestnictwa w zyskach i stratach spółki, przyznania uprawnienia do prowadzenia spraw i reprezentowania spółki mogą być określane w umowie spółki bardzo różnie, w zależności od decyzji przedstawicieli ustawowych.
Jedynie konieczność uzyskania zezwolenia sądu opiekuńczego na założenie spółki jawnej przez małoletnie dzieci oraz wykonywanie praw i obowiązków z tym związanych może być pewnym ograniczeniem, z którym należy się liczyć przed podjęciem decyzji o założeniu takiej spółki. Niemniej jednak, jeśli zostanie uprawdopodobnione przed sądem, że interesy majątkowe dzieci nie będą zagrożone, uzyskanie zezwolenia nie wydaje się problematyczne. © Ⓟ