Truizmem jest stwierdzenie, że dobra informacja jest jednym z najważniejszych elementów decydujących o pokonaniu przeciwnika w walce. Umożliwia przewidzenie jego ruchów oraz wykorzystanie elementu zaskoczenia.
Także w biznesie, w warunkach zaostrzającej się konkurencji, informacja staje się bezcenna. Dzisiaj nie wystarcza już analizowanie rynku krajowego. Trzeba śledzić wydarzenia z całego regionu czy wręcz świata. W sytuacji, gdy nowoczesne technologie umożliwiają rozpowszechnianie danych praktycznie każdemu, coraz cenniejsza staje się umiejętność wychwytywania z natłoku informacji treści istotnych. Dlatego tak bujnie rozwinęły się takie dziedziny, jak Business Intelligence (BI), czyli analiza biznesowa, oraz Competitive Intelligence (CI) — analiza konkurencyjności.
Zadaniem CI jest stałe monitorowanie środowiska, w którym działa firma: obserwacja sytuacji w branży, śledzenie posunięć konkurencji, ocena tendencji rynkowych, ich wpływu na pozycjonowanie firmy oraz na sytuację rynkową jej produktów. CI jest programem systematycznego wyszukiwania, analizowania oraz zarządzania informacjami zewnętrznymi, mogącymi mieć wpływ na decyzje, plany i działanie przedsiębiorstwa. Analiza zamiarów konkurencji, ich silnych i słabych stron, elementów szczególnej przewagi i niedociągnięć pozwala podmiotom świadczącym usługi w zakresie CI dostarczyć klientowi we właściwym czasie informację o oczekiwanych zmianach w jego konkurencyjnym otoczeniu.
O ile punktem koncentracji CI jest otoczenie przedsiębiorstwa, o tyle BI koncentruje się na nim samym. Ocenie podlega jego sytuacja pod względem jakości organizacji i zarządzania, skuteczności akcji marketingowych. Wynikiem działań BI jest identyfikacja najważniejszych grup klientów, ustalanie celów dla działów sprzedaży, ocena ryzyka związanego z klientami, optymalizacja alokacji aktywów, analiza rentowności poszczególnych produktów i grup klientów.
W niektórych przedsiębiorstwach wykonywaniem BI i CI zajmują się specjalne zespoły analityków. Jest to jednak rozwiązanie kosztowne. Alternatywą są usługi zewnętrznych firm doradczych, specjalizujących się właśnie w BI i CI. Od lat wspierają one menedżerów na całym świecie. Dzięki ich doświadczeniu klient otrzymuje pełen obraz i może skutecznie reagować na sygnały odbierane z rynku (np. powodzenia lub niepowodzenia konkurencji), a także dostosowywać własną strategię do rozwoju sytuacji.
Rola firm specjalizujących się w usługach BI i CI nie musi ograniczać się do zapewnienia właściwej informacji zarządowi czy kierownictwu. Dostarczane analizy mogą posłużyć także jako materiał dla zespołu marketingowego czy dla działu sprzedaży. Wzrastające obawy związane ze stagnacją gospodarczą sprawiają, że uczestnicy gry rynkowej coraz częściej posługują się narzędziami analitycznymi, oferowanymi przez BI, aby monitorować różne procesy wewnętrzne i zewnętrzne.
Gama produktów BI i CI jest bardzo szeroka, w zależności od zakresu czynności analitycznych, częstotliwości ich sporządzania oraz adresatów. Najprostszą usługą typu CI, szeroko oferowaną przez np. wydawnictwa prasowe, portale internetowe czy niektóre banki, jest dostarczanie bieżących wiadomości na tematy wybrane przez klienta. Adresat otrzymuje informację publicznie dostępną, praktycznie nieprzetworzoną analitycznie. Produktami znacznie bardziej wartościowymi są mające formę raportów opracowania profilu konkurenta czy studia sektorowe. Systematyczne, efektywne stosowanie narzędzi CI pozwala na dokładne analizowanie środowiska konkurencyjnego, dzięki czemu wszelkie decyzje dotyczące działalności firmy podejmowane są z pełną świadomością jej sytuacji rynkowej.
Wykonanie takiego zadania szybko i starannie wymaga wieloletniego doświadczenia analitycznego, ciągłego monitorowania sytuacji, dostępu do najlepszych serwisów informacyjnych oraz do odpowiednich narzędzi software’owych. Warunki te spełniają firmy konsultingowe, wyspecjalizowane w BI i CI. W Polsce usługi doradcze tego typu dopiero się pojawiły. Doświadczenia państw zachodnich wskazują jednak, że będzie ich coraz więcej.