BRUKSELA (Reuters) - Komisja Europejska zaaprobowała w środę raport w sprawie rozszerzenia Unii Europejskiej, otwierając tym samym drogę do historycznego zjednoczenia kontynentu, powiedział rzecznik Komisji.
O godzinie 14.45 Komisarz UE ds. Rozszerzenia, Guenter Verheugen przedstawi treść raportu w Parlamencie Europejskim, a jego treść zostanie opublikowana oficjalnie.
Z nieoficjalnych informacji dotyczących treści raportu wynika, że według oceny Komisji 10 krajów kandydackich jest gotowych zakończyć negocjacje członkowskie w grudniu tego roku i wejść do Unii Europejskiej w 2004 roku.
Wśród wymienionych krajów znajdą się: Polska, Czechy, Węgry, Słowacja, Litwa, Łotwa Estonia, Słowenia oraz Cypr i Malta. Data ewentualnego wejścia do Unii Europejskiej Rumunii i Bułgarii została wyznaczona przez Komisję na 2007 rok.
Komisja nie zarekomenduje natomiast unijnym przywódcom daty rozpoczęcia negocjacji członkowskich z 13 kandydatem - Turcją. Powodem jest nie respektowanie przez Ankarę praw człowieka.
"Argumenty polityczne i historyczne przemawiające za poszerzeniem są przekonywujące. Stworzy ono również znaczne korzyści gospodarcze" - napisano we wstępnej wersji raportu Komisji, do którego dotarła agencja Reuters.
Poszerzenie pozwoli umocnić demokrację, rządy prawa i respektowanie praw człowieka w dawnych krajach komunistycznych, a także otworzy dynamicznie rozwijający się sektor dla inwestorów i konsumentów z Unii Europejskiej, napisano w dokumencie.
NOWY WSPANIAŁY RYNEK
"Budujemy rynek dla 500 milionów osób oraz bezpieczny obszar od Galway po Gdańsk. Płacimy bardzo mało, a kandydaci spełniają nasze warunki" - powiedział Gary Titley, członek ugrupowania Socjalistów w Parlamencie Europejskim.
Na szczycie w Brukseli w dniach 24-25 października przywódcy państw "15" przeprowadzą debatę na temat raportu. Ostateczna decyzja, będąca warunkiem zamknięcia negocjacji członkowskich, zostanie podjęta podczas grudniowego szczytu w Kopenhadze.
Mimo pozytywnej oceny Komisji historyczny proces może nie dojść do skutku, lub zostać opóźniony, jeżeli w referendum 19 października Irlandczycy opowiedzą się przeciwko ratyfikacji Traktatu z Nicei, który określa ramy funkcjonowania instytucji unijnych po poszerzeniu.
Przeszkodą dla rozszerzenia może okazać się spór między krajami "15" dotyczący wartości dopłat dla rolników z nowych krajów członkowskich. Jednak zdaniem dyplomatów na szczycie w Brukseli szefowie unijnych rządów powinni wypracować wspólne stanowisko w tej kwestii.
Aby uniknąć krytyki ze strony krajów unijnych o zbyt pozytywny ton raportu, Komisja stwierdzi, że od momentu zakończenia negocjacji w grudniu do podpisania traktatów akcesyjnych w kwietniu będzie dokładnie obserwować postępy we wprowadzaniu unijnego prawa przez kraje kandydackie.
Kontrowersje wzbudzić może również punkt stwierdzający, że przez pierwsze dwa lata po poszerzeniu Komisja gwarantuje sobie prawo do zastosowania mechanizmu chroniącego wspólny rynek przed niektórymi produktami z nowych państw UE.
Wiąże się to z obawami, że nawet po rozszerzeniu kandydaci nie będą nadal w stanie spełnić wszystkich standardów obowiązujących w Unii, szczególnie w dziedzinie higieny żywności, a także pomocy państwa dla firm.
BAŁKANY, TURCJA
Komisja zamierza również przyznać status "funkcjonującej gospodarki rynkowej" Bułgarii i pochwalić postępy Rumunii w drodze do osiągnięcia tego celu.
W raporcie Turcja zostanie pochwalona za ostatnie reformy, w tym zniesienie kary śmierci w czasach pokoju, a także zwiększenie praw kulturowych dla mniejszości kurdyjskiej.
W radiowym wystąpieniu w środę Komisarz Verheugen zachęcał Turcję do kontynuowania demokratycznych reform.
"Drzwi do Unii są otwarte (dla Turcji) ... Wszystko zależeć będzie od tego, czy kraj będzie z determinacją podążać tą drogą. Dlatego Turcja potrzebuje zachęcającego sygnału i dzisiaj go otrzyma" - powiedział Komisarz.
((Reuters Serwis Polski, tel +48 22 653 9700, fax +48 22 653 9780, [email protected]))