Gościmy w Gdyni, gdzie powstało niezwykłe Muzeum Emigracji mieszczące się pod jednym z najlepszych adresów - Dworzec Morski, ul. Polska 1. Ten zbudowany w 1933 roku budynek przez lata służył obsłudze ruchu emigracyjnego i był miejscem skąd pasażerowie wyruszali w świat. Tu łączyło się wiele szlaków wyjazdu z kraju, tu cumowały legendarne polskie transatlantyki na czele z m/s Batory. Emigracyjna historia Gdyni, portowa lokalizacja i monumentalny budynek Dworca budują doskonałe ramy dla instytucji, której ambicją jest nadanie historii polskiej emigracji właściwego miejsca w narodowej pamięci.
25Wystawa stała muzeum opowiada historię emigracji z ziem polskich od XIX wieku. Ekspozycja pokazuje jak wyglądała morska podróż pasażerów III klasy, od zaokrętowania w Bremie, przez oceaniczny rejs aż po procedurę imigracyjną na słynnej Wyspie Ellis, przez którą przeszły miliony ludzi z całego świata. Poznać można polskie społeczności w USA i Brazylii na początku XX wieku, wyjazdy zarobkowe w II Rzeczypospolitej, dramatyczne losy Polaków podczas i po II wojnie światowej, aż po emigrację najnowszą – po 2004 roku. Szczególnym elementem wystawy jest „Batory w budowie” – projekt budowy największej na świecie makiety statku pasażerskiego.
Najważniejsza w każdej ekspozycji jest przedstawiana opowieść. Ta w Muzeum Emigracji snuje narrację z perspektywy samych emigrantów, dlatego szczególną wagę stanowią relacje, nieustannie nagrywane, gromadzone i archiwizowane. W jego ramach zostało zarejestrowanych blisko 200 osobistych opowieści. Swoimi doświadczeniami emigracyjnymi podzielili się m.in. Agnieszka Holland, Andrzej Seweryn, Zbigniew Boniek i Czesław Mozil. Wśród nich znalazła się również historia Jerzego Tomaszka, który jako kilkunastoletni chłopak został zesłany na Wschód i przez siedem lat wędrował od Kazachstanu, przez Indie do obozów dla polskich uchodźców w Afryce. Wiele relacji dotyczy współczesnej emigracji dokonującej się po akcesji Polski do Unii Europejskiej – m.in. Agnieszki Imbierowicz, która w poszukiwaniu nowych doświadczeń osiedliła się w Holandii.
Od ponad dwóch lat Muzeum prowadzi akcję zbierania pamiątek emigracyjnych. Dzięki zaangażowaniu darczyńców w zbiorach instytucji znalazło się już ponad 4000 obiektów. Wśród darczyńców znalazł się m.in. prof. Zbigniew Brzeziński, który przekazał swoją prywatną korespondencję z Janem Pawłem II oraz marszałek Bogdan Borusewicz, który oddał Muzeum przedmioty związane z polską osadą założoną w Turcji dla powstańców listopadowych. Z wieloma z przekazanych rzeczy związane są niezwykłe historie darczyńców i ich rodzin. Tak jest z pamiątkami po matce ofiarowanymi przez fotografa Chrisa Niedenthala. W kolekcji znajdują się obiekty pochodzące z polskich transatlantyków, ale i przedmioty towarzyszące Polakom w wyjeździe z kraju – takie jak kolekcja 39 Madonn emigracyjnych.
Organizatorem Muzeum jest Miasto Gdynia. Powierzchnia Dworca Morskiego to ok. 3000 m² a sąsiadującego z nim Magazynu Tranzytowego (przestrzeni wystawy stałej i wystaw czasowych to ok. 2900 m²). Placówka jest czynna we wtorki i piątki w godz. 12-20 oraz w środy, czwartki, sobotę i niedzielę w godz. 10-18.