Wizje medycyny przyszłości wkraczają obecnie w obszar personalizacji leczenia, sprowadzając ją wręcz do poziomu pojedynczych komórek. W takim kierunku zmierza m.in. zespół naukowców, na czele którego stoją Jacek Jemielity, Joanna Kowalska i Edward Darżynkiewicz. Ich odkrycie opatentowane w 2008 r. otworzyło furtkę do dalszych prac nad metodami leczenia raka i chorób genetycznych, które wykorzystują w tym celu własny układ immunologiczny człowieka.
Biorąc pod uwagę, że nowotwory powstają przez nadmierne rozrastanie się komórek, w standardowych terapiach genetycznych podejmowane są próby naprawiania genomu w jądrze komórkowym. Metoda ta bywa jednak zawodna. Polscy naukowcy poszli więc inną drogą i skoncentrowali się na tzw. matrycowym RNA (mRNA), który w skutek zachodzących wokół niego procesów może pobudzić organizm człowieka do produkcji przeciwciał przeciwnowotworowych. “Nici mRNA są niestety bardzo niestabilne i jeszcze zanim mają szansę pozytywnie wpłynąć na komórkę zostają często zniszczone przez inne białka, co doprowadza do ich rozpadu. To wyzwanie dla każdej terapii, bo mRNA nie jest w stanie przekazać swoich informacji. Szczególnie zagrożone są przy tym końcówki mRNA, tzw. struktury kapu” - wyjaśniają naukowcy w materiale prezentującym ich dotychczasowe działania. Naukowcy, mówiąc w dużym uproszczeniu, stworzyli więc sztuczne struktury kapu i zastąpili nimi te naturalne na końcach mRNA. W ich strukturze zamienili tylko jeden atom węgla atomem siarki, przez co mRNA stało się znacznie stabilniejsze. Wynalazek określono mianem Beta-S-ARCA.
Teraz odkrycie i bieżąca praca badawcza przyniosły naukowcom nominację do Nagrody Europejskiego Wynalazcy 2018 w kategorii “Badania”. Zwycięzcy zostaną ogłoszeni 7 czerwca podczas gali w Paryżu.
- Koncepcja zaproponowana przez polskich naukowców może rozszerzyć zakres wykorzystywania spersonalizowanej medycyny opartej na biologii molekularnej - zaznacza Benoît Battistelli, prezes EPO.
Zespół kilka lat temu powołał spółkę partnerską z firmą BioNTech z Uniwersytetu w Moguncji w Niemczech, specjalizującą się w terapiach genowych. Prawa licencyjne do technologii nabyły zagraniczne koncerny farmaceutyczne. A w ubiegłym roku firma ogłosiła wyniki badania klinicznego nad spersonalizowaną szczepionką przeciwnowotworową u osób, u których dochodziło do regularnych nawrotów czerniaka - okazały się obiecujące, dając nadzieję na zwiększenie skuteczności terapii.
W 2014 r. nominację do „technologicznych Oskarów” (European Inventor Award) Europejskiego Urzędu Patentowego w kategorii „Życiowe osiągnięcie” otrzymał inny polski naukowiec - Wiesław Nowiński (związany wówczas z Agency for Science, Technology and Research A*STAR w Singapurze). Zauważone zostały tworzone przez niego trójwymiarowe atlasy mózgu, czyli nowoczesne narzędzie wspierające pracę chirurgów i ułatwiające kształcenie młodego pokolenia lekarzy.