Zestawienie powstało na podstawie badań prowadzonych przez ośrodek Wellbeing Research Centre działający przy Uniwersytecie Oksfordzkim, we współpracy z instytutem Gallupa oraz agendą ONZ zajmującą się zrównoważonym rozwojem. Ranking opiera się wyłącznie na tym, jak sami obywatele oceniają jakość swojego życia w skali od 0 do 10. Uwzględniono dane z lat 2022–2024, co pozwala uchwycić szersze, długoterminowe trendy.
Finlandia najszczęśliwszym krajem mimo zagrożenia ze strony Rosji
Czołówkę zdominowały państwa nordyckie – za Finlandią uplasowały się Dania, Islandia, Szwecja i Holandia. Analitycy podkreślają, że przewaga Finlandii może zaskakiwać, biorąc pod uwagę jej bliskość w stosunku do Rosji i towarzyszące temu zagrożenia, jak ataki hakerskie czy zakłócanie sygnału GPS. Mimo tych wyzwań Finowie konsekwentnie postrzegają swoje życie jako dobre, co - zdaniem autorów raportu - może wynikać z wysokiego poziomu zaufania społecznego i przekonania o życzliwości innych.
Autorzy raportu zwracają uwagę, że Finowie osiągają znakomite wyniki nie tylko w ogólnej ocenie życia, ale także w kwestii wzajemnego zaufania. Gdy zapytano ich, czy wierzą, że ktoś oddałby im zgubiony portfel, większość odpowiedziała twierdząco. Co ważne, takie sytuacje rzeczywiście często mają miejsce. Ta przewidywalna uczciwość i życzliwość w codziennych relacjach daje poczucie bezpieczeństwa i stabilności, które – jak pokazują dane – mają ogromny wpływ na ogólną satysfakcję z życia.
Co ciekawe, respondenci na całym świecie zazwyczaj nie doceniają, jak życzliwi potrafią być inni ludzie. W eksperymentach zgubione portfele były zwracane znacznie częściej, niż się spodziewano. Autorzy raportu podkreślają, że takie błędne wyobrażenie może obniżać nasze poczucie szczęścia, a lepsza świadomość faktycznej uczciwości i uprzejmości w społeczeństwie może pozytywnie wpływać na samopoczucie.
Raport wskazuje również, że dobroczynność ma wymiar obopólny – przynosi korzyści zarówno osobom, które pomagają, jak i tym, które otrzymują pomoc. Największy pozytywny wpływ obserwuje się wtedy, gdy działanie wynika z autentycznej potrzeby wsparcia innych, a nie z chęci poprawy własnego samopoczucia. Znaczenie mają także dobrowolność oraz poczucie, że pomoc rzeczywiście przyniosła efekt.
USA z najgorszym wynikiem w historii. Brytyjczycy także mniej szczęśliwi
Stany Zjednoczone osiągnęły najniższy wynik w historii rankingu, spadając na 24. miejsce. Dla porównania, w 2016 r. zajmowały jeszcze 13. pozycję. Również Wielka Brytania uzyskała najsłabszy rezultat od 2017 r. Autorzy raportu zauważają, że największe zmiany dotyczą nie tyle różnic między krajami, co sytuacji wewnętrznej – w wielu państwach rosną nierówności w poziomie odczuwanego szczęścia. W ciągu ostatnich 20 lat wzrosły one średnio o jedną czwartą.
Dane wskazują, że w krajach takich, jak USA i Wielka Brytania, rośnie odsetek osób, które doświadczają samotności i braku wsparcia społecznego. Szczególnie dotyczy to młodych dorosłych – niemal co piąty z nich deklaruje, że nie ma nikogo, na kogo mógłby liczyć w trudnej sytuacji. Wskaźniki te pogorszyły się w ostatnich latach i mogą mieć wpływ na spadek ogólnego poczucia szczęścia.
Polska na szarym końcu w pomaganiu obcym
Polska zajęła 26. miejsce – znacznie niższe niż kraje naszego regionu, jak np. Czechy (20.), Litwa (16.) czy Słowenia (19.). Szczególnie źle wypadliśmy w kategorii pomagania obcym osobom, zajmując 146. miejsce spośród 147 ocenianych państw.
Polacy mają nadal ograniczone zaufanie do innych ludzi. Gdy zapytano nas, czy wierzymy, że zgubiony portfel zostałby zwrócony przez sąsiada lub nieznajomego, wyniki były niskie – w tej kategorii zajęliśmy 90. miejsce na świecie. Pokazuje to, że wielu z nas nie wierzy w uczciwość innych. Taki brak zaufania wpływa negatywnie na nasze samopoczucie i zadowolenie z życia. Zmiana sposobu myślenia o innych może być równie ważna, co poprawa warunków materialnych.
Warto dodać, że w poprzednich latach Polska plasowała się niżej – w 2024 roku była na 35., a rok wcześniej na 39. pozycji. Tegoroczny wynik to poprawa, choć wciąż pozostajemy w tyle za czołowymi krajami regionu.
Pomoc innym zmniejsza liczbę samobójstw i uzależnień
Raport wskazuje też na silną korelację między dobroczynnością a zmniejszaniem tzw. „zgonów z rozpaczy” (np. samobójstw czy zgonów spowodowanych uzależnieniami). Kraje, w których obywatele chętniej wspierają innych, notują niższy poziom tych tragicznych zdarzeń. Co więcej, podczas pandemii COVID-19 nastąpił wzrost liczby aktów życzliwości na całym świecie, który w wielu miejscach utrzymuje się do dziś – w 2024 r. były one średnio o 10 proc. częstsze niż przed pandemią.
Autorzy raportu podkreślają, że polityka publiczna powinna uwzględniać wpływ decyzji gospodarczych na relacje społeczne. Inwestycje w zdrowie psychiczne, wsparcie wspólnot lokalnych i działania zwiększające zaufanie obywateli do siebie nawzajem mogą przynieść nie tylko poprawę statystyk, ale też realne korzyści w postaci bardziej szczęśliwego i stabilnego społeczeństwa.