Polskie kluby inwestorów czerpią wzorce z Francji
Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych podjęło działania zmierzające do stworzenia warunków prawnych do funkcjonowania w Polsce klubów inwestorów. Za najbardziej odpowiedni model ich organizacji przyjęło rozwiązania, które od 25 lat sprawdzają się we Francji.
Jako pierwsze w Europie, kluby inwestorów powstały we Francji. Ponad dwadzieścia pięć lat ich istnienia dowodzi, że odgrywają istotną rolę w rozwoju indywidualnego akcjonariatu. Trzy lata trwały zmagania z realizacją warunków formalnoprawnych, pozwalających na zaistnienie na rynku francuskim tego typu organizacji.
Orędownikami nowej idei było wówczas niemal całe środowisko francuskiego rynku kapitałowego. Pośrednicy finansowi dostrzegli w rozwoju klubów dużą szansę na pozyskanie nowych klientów, a także na możliwość redukcji kosztów obsługi drobnych akcjonariuszy. Słuszność tych oczekiwań potwierdzały doświadczenia z rynku amerykańskiego, gdzie znacząco wzrosła liczba inwestorów, a inwestowanie w grupie, za pomocą jednego rachunku, dodatnio wpłynęło na finanse biur maklerskich. Nie bez znaczenia okazał się fakt polepszenia relacji z inwestorami indywidualnymi, którzy dzięki łączeniu się zyskiwali pomoc maklerów, delegowanych przez ich biura do obsługi poszczególnych klubów.
Kluby a prawo
Kluby inwestorów we Francji nie napotykają przeszkód ze strony państwa. W ciągu trzech lat powstały zapisy regulujące ich funkcjonowanie.
Celem klubu jest edukacja, a nie działalność gospodarcza. Stąd też organizacja taka nie musi być nigdzie rejestrowana. Ponieważ jednak członkowie dokonują operacji finansowych oraz operacji na papierach wartościowych, istnieje konieczność posiadania konta w biurze maklerskim. Wobec urzędu podatkowego każdy klubowicz rozlicza się jak osoba prywatna.
Edukacja uczestników odbywa się na dwóch płaszczyznach. Po pierwsze poprzez prowadzenie ksiąg ewidencji i rozliczeń klubu. Drugim aspektem edukacyjnym, jest dokonywanie rzeczywistych inwestycji kapitałowych. Właśnie walor edukacyjny klubów zdecydował o tak dużej przychylności dla idei ich powołania ze strony władz oraz instytucji rynku finansowego we Francji.
Statut klubu
Podstawą funkcjonowania każdego klubu jest statut. To jedyny dokument, który reguluje prawa i obowiązki członków. Statut powinien być opracowany i przyjęty podczas pierwszego spotkania osób chcących powołać wspólny klub. Jeden egzemplarz otrzymuje pośrednik finansowy, u którego klub zdecydował się otworzyć rachunek inwestycyjny.
Oprócz zasad dotyczących samych inwestorów, statut reguluje obowiązki spoczywające na pośredniku finansowym, u którego złożone są papiery wartościowe. Przykładowy statut udostępniany jest w biurach maklerskich, w siedzibie Francuskiego Stowarzyszenia Klubów Inwestorów lub w jego oddziałach regionalnych. Takie rozwiązanie gwarantuje zgodność proponowanego statutu z obowiązującym prawem skarbowym i ustawą o obrocie papierami wartościowymi.
Kluby w Polsce
Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych za jeden z najważniejszych celów przyjęło realizację działań zmierzających do powstania w Polsce klubów wzorowanych na modelu francuskim.
— Decyzja dotycząca zaangażowania się stowarzyszenia w realizację tego projektu wynika z naszego przekonania o ważnej roli, jaką kluby inwestora mogłyby odegrać w procesie edukacji polskiego społeczeństwa w zakresie funkcjonowania rynku kapitałowego — opowiada Jarosław Dominiak, prezes SII.
Funkjonowanie klubów w Polsce nie jest obecnie możliwe. Poważny problem stanowi to, że na podstawie samego statutu klubu żaden dom maklerski nie otworzy rachunku.
SII ma na celu promowanie i organizowanie działań skłaniających do stworzenia podstaw prawnych do funkcjonowania systemu klubów w Polsce.
— Centrum im. Adama Smitha przygotowało opracowanie poświęcone możliwości funkcjonowania klubów inwestora w Polsce. Przekazaliśmy je już do zaopiniowania SII — mówi Andrzej Sadowski z Centrum im. Adama Smitha.Marek Knitter