Po wybuchu wojny w Ukrainie wśród firm technologicznych i inwestorów venture capital (VC) zakiełkowała niepewność. Pojawiły się pytania o to, w jaki sposób zmniejszenie stabilności geopolitycznej w Europie Środkowo-Wschodniej może wpłynąć na poziom transakcji. Na razie załamania nie widać.
Według najnowszego raportu PFR Ventures i Inovo Venture Partners „Transakcje na polskim rynku VC w I kw. 2022” wartość inwestycji w rodzime start-upy wyniosła 1,16 mld zł, czyli nieco więcej niż jedna czwarta ubiegłorocznego, rekordowego wyniku. Przypomnijmy, w całym 2021 r. do krajowych spółek popłynął inwestorski kapitał w wysokości 3,6 mld zł.
Wynik z I kw. 2022 r. jest już niemal równy wartości inwestycji VC w Polsce z 2019 r., gdy po raz pierwszy w historii rynek przekroczył 1 mld zł.
Mocny początek
W pierwszych miesiącach roku megarundę, czyli inwestycję mocno wybijającą się ponad pozostałe, zamknęła spółka Iceye, pozyskując 560 mln zł. „Odnotowaliśmy najmocniejsze rozpoczęcie roku w całej historii polskiego rynku VC. Nawet przy odseparowaniu największej transakcji możemy mówić o ponaddwukrotnym wzroście względem I kw. 2021” — komentuje w raporcie Maciej Ćwikiewicz, prezes PFR Ventures. Zaznacza, że obecnie trudno przewidzieć, jaki wpływ na polski sektor startupowy będzie miała wojna w Ukrainie. Z jednej strony można się spodziewać napływu ukraińskich specjalistów i przedsiębiorców do Polski, a tym samym wzmocnienia krajowych kompetencji technologicznych i biznesowych, natomiast z drugiej — ograniczenia dopływu zagranicznego kapitału VC. Tomasz Swieboda, partner w Inovo Venture Partners, twierdzi ponadto, że polski rynek VC przestał już być postrzegany za granicą jako wschodzący.
Kapitał, jaki w pierwszych trzech miesiącach płynął do krajowych spółek technologicznych, w 55 proc. pochodził od inwestorów zagranicznych. Na finansowe wsparcie międzynarodowych funduszy VC nadal może liczyć niewiele spółek — w I kw. było ich dziewięć. Taki trend utrzymuje się od dłuższego czasu. W 2021 r. międzynarodowy kapitał stanowił 54,5 proc. łącznej wartości transakcji (46 inwestycji).
Czołówka start-upów
W grupie firm, które na dalszy rozwój otrzymały największe pule, są: Silent Eight (170 mln zł, runda B), Stonly (92,7 mln zł, runda A), Omnipack (32,2 mln zł, runda seed), Mindgram (28,8 mln zł, runda seed). Pozostałe transakcje opiewały na kwoty poniżej 20 mln zł. „Jak IV kw. 2021 r. pokazał siłę rynku VC w czasach pandemii, tak I kw. obecnego roku mimo bardzo optymistycznego wolumenu transakcji na poziomie około 600 mln zł (bez megarundy Iceye) przyniósł pewną stabilizację. Może to zwiastować wyczekiwanie rynku na dalszy bieg wydarzeń za naszą wschodnią granicą” — podkreśla w komentarzu do raportu Paweł Chorąży, dyrektor zarządzający pionem funduszy europejskich w BGK.
Dane z najnowszego raportu PFR o VC w Polsce są optymistyczne i wskazują na dynamiczny wzrost rynku. Należy jednak pamiętać, że około 1,2 mld zł inwestycji VC w I kw. 2022 r. jest wynikiem procesów toczących się jeszcze przed wybuchem wojny w Ukrainie. Obecnie wyraźnie widzimy wzrost ostrożności w podejściu zagranicznych funduszy do start-upów w Europie Środkowo-Wschodniej, co w perspektywie dwóch kolejnych kwartałów może spowodować spadek wartości ich inwestycji.
Sytuację na rynku zrównoważy jednak kończąca się perspektywa inwestycyjna funduszy PFR-owych i konieczność wydatkowania przez nie posiadanych pieniędzy oraz atrakcyjność krajowego rynku.
Reasumując, jest duża szansa, że inwestycje VC w Polsce zachowają trend wzrostowy i pobiją zeszłoroczny rekord. Zwłaszcza jeśli w najbliższym czasie sytuacja geopolityczna w naszym regionie się ustabilizuje.