Prawo: Na roczne zeznanie podatkowe jest czas do końca kwietnia. Spółki muszą też dołączyć sprawozdanie finansowe. Jego brak od tego roku to wykroczenie skarbowe
Fiskus ma już narzędzie do zdyscyplinowania przedsiębiorców, którzy nie złożą w urzędzie skarbowym sprawozdania finansowego. To grzywny, wprowadzone od tego roku do kodeksu karnego skarbowego (k.k.s.). Niezłożenie sprawozdania finansowego, opinii lub raportu biegłego jest wykroczeniem skarbowym. Taki jest sens nowego art. 80b kodeksu. Grzywna może wynieść od 175 zł do 35 tys. zł. W przypadku zwykłego mandatu za wykroczenie kara sięga ok. kilkaset złotych.
Obowiązek w CIT i PIT
— Wysokość grzywny zależy głównie od stanu majątkowego ukaranego. W spółkach karze podlegają zazwyczaj członkowie zarządu albo inne osoby odpowiedzialne w firmie za rozliczenia podatkowe i rachunkowe — wyjaśnia adwokat Dominika Kupisz, która kieruje praktyką podatkową w kancelarii Squire Patton Boggs Święcicki Krześniak.
Złożenie sprawozdania finansowego urzędowi skarbowemu jest obowiązkiem określonym w obu ustawach o podatku dochodowym — od osób prawnych (CIT) i fizycznych (PIT). Jednak podatnicy zapominali o tym. Ilu? Tego dokładnie nie wiadomo. Jak dowiedział się „PB” w Ministerstwie Finansów, resort nie prowadzi takich statystyk.
Niemniej uznano za konieczne wprowadzić wspomniane sankcje.
— Czasem wzywano podatników do złożenia sprawozdania w ramach czynności sprawdzających, wykorzystując przy tym art. 83 k.k.s. Zgodnie z nim, karze grzywny podlega ten, kto utrudnia czynności sprawdzające, a w szczególności wbrew żądaniu nie okazuje księgi lub innego dokumentu — mówi Dominika Kupisz.
Jednak, jak wyjaśnia, przepis ten nie dotyczy bezpośrednio niezłożenia sprawozdania finansowego i jego zastosowanie przez urzędy skarbowe w takiej sytuacji jest wątpliwe. Adwokat przypomina, że sprawozdania finansowe muszą być sporządzane m.in. przez spółki handlowe — zarówno osobowe (np. jawne, komandytowe, partnerskie), jak i kapitałowe (spółki z o.o. oraz akcyjne, w tym w organizacji), a także inne osoby prawne oraz spółki cywilne.
Ale nie każdy z tych podatników ma taki obowiązek. W przypadku osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, sprawozdanie jest wymagane wtedy, gdy ich przychody netto ze sprzedaży za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1,2 mln EUR. Zależnie od statusu prawnego podatnika, zróżnicowane są też momenty, w których należy składać sprawozdania urzędom skarbowym.
6 miesięcy i 10 dni
Podatnicy CIT przekazują je wraz z opinią i raportem podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych, w terminie 10 dni od daty zatwierdzenia rocznego sprawozdania, co nie może nastąpić później niż w ciągu 6 miesięcy od dnia, na który zostało ono sporządzone. W spółkach kapitałowych mowa o 6 miesiącach od zakończenia roku obrotowego.
Jeżeli np. w spółce z o.o. rok obrotowy pokrywa się z kalendarzowym, sprawozdanie finansowe powinno być zatwierdzone przez zwyczajne zgromadzenie wspólników najpóźniej do 30 czerwca, a w ciągu następnych 10 dni złożone do urzędu skarbowego wraz z odpisem uchwały zgromadzenia zatwierdzającej sprawozdanie.
Do 30 kwietnia
Stałą datę mają przedsiębiorcy objęci PIT, prowadzący księgi rachunkowe. To termin złożenia rocznego zeznania, czyli 30 kwietnia każdego roku. Sprawozdania nie trzeba wysyłać jednocześnie, ważne aby zdążyć do końca kwietnia. Wątpliwości związane z tym obowiązkiem pojawiają się w spółkach osób osobowych, czyli jawnych, komandytowych, partnerskich. Główny problem to kto ma przekazać sprawozdanie finansowe urzędowi skarbowemu.
Zgodnie z ustawą o rachunkowości, do jego sporządzenia zobowiązane są spółki. Natomiast ustawa o PIT wymaga złożenia tego dokumentu przez podatników. W spółce osobowej, z wyjątkiem komandytowo-akcyjnej, są nimi wspólnicy. W związku z tym często rodzi się pytanie, czy każdy z nich powinien dołączyć do swojego zeznania sprawozdanie spółki. Łukasz Zarzycki, doradca podatkowy, biegły rewident w Grupie Leader, nie ma wątpliwości.
— Sprawozdanie powinien złożyć jeden ze wspólników spółki. Ten, który odpowiada warunkom określonym w rozporządzeniu ministra finansów dotyczącym właściwości organów podatkowych — mówi Łukasz Zarzycki.
Wskazówką jest par. 4 ust. 3 rozporządzenia. Zgodnie z nim, w przypadku spółki niemającej osobowości prawnej urzędem skarbowym odpowiednim dla złożenia sprawozdania finansowego wymaganego w terminie składania rocznego PIT jest organ podatkowy właściwy dla adresu siedziby spółki, jeżeli jest to zarazem urząd, w którym rozlicza się przynajmniej jeden z jej wspólników.
Jeżeli żaden z nich nie odprowadza podatków do urzędu odpowiedniego dla siedziby spółki, muszą wybrać jeden z właściwych dla któregoś ze wspólników. Gdy wyboru nie dokonali, pozostaje organ podatkowy wspólnika wskazanego w umowie spółki w pierwszej kolejności. W konsekwencji dla spełnienia obowiązku ustawowego wystarczy, że sprawozdanie finansowe spółki osobowej zostanie złożone do urzędu skarbowego tylko raz.
Usługi zewnętrznej księgowości
Gdy rozliczenia firmy są prowadzone przez biuro rachunkowe, również do niego należy złożenie sprawozdania. Jednak nie od biura, lecz od podatnika fiskus będzie egzekwował wykonanie tej powinności. On też ponosi ryzyko ewentualnych błędów lub zaniechań biura. Podatnik może ewentualnie dochodzić odszkodowania od biura, jeśli w wyniku jego błędów firma została narażona na sankcje ze strony skarbówki.
— Odszkodowania można dochodzić na drodze cywilnej, a efekty zależą m.in. od treści umowy z biurem rachunkowym. Musi z niej wyraźnie wynikać, co leży w zakresie obowiązków biura. Wtedy łatwiej udowodnić, że nie dopełniło ono obowiązków wobec klienta — wyjaśnia Dominika Kupisz. Inaczej przedstawia się odpowiedzialność karna skarbowa.
— Karze podlega sprawca czynu, a to pojęcie nie jest zawsze tożsame z pojęciem podatnika. Za przestępstwa lub wykroczenia skarbowe odpowiada jak sprawca, także ten, kto na podstawie umowy lub faktycznego wykonywania czynności zajmuje się sprawami gospodarczymi, szczególnie finansowymi, osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej. Konieczne jest przy tym, aby móc przypisać sprawcy winę — wyjaśnia adwokat.
Przedstawicielka kancelarii Squire Patton Boggs Święcicki Krześniak podpowiada, że podatnik mógłby bronić się argumentem, że nie ponosi winy (przynajmniej umyślnej), ponieważ zlecił obsługę profesjonalnemu podmiotowi i to biuro rachunkowe na podstawie zawartej umowy było odpowiedzialne za złożenie sprawozdania finansowego. Ale też zastrzega: jeśli podatnik nie współpracuje z biurem i zalega z dostarczeniem księgowemu dokumentów lub informacji, wina może zostać przypisana jednak podatnikowi.
— W tym przypadku bardzo ważna jest treść umowy z biurem. Musi z niej jednoznacznie wynikać, że złożenie sprawozdania finansowego do urzędu skarbowego było jednym z obowiązków biura — podkreśla Dominika Kupisz.
Podpis: Iwona Jackowska
