Prawo wskazuje metody łączenia firm
Przepisy prawne całościowo regulują kwestie łączenia się spółek akcyjnych i spółek z o.o. oraz wyraźnie określają procedury podatkowe spółek powstałych na skutek fuzji.
Prawo handlowe przewiduje dwa sposoby łączenia się spółek. Dla każdego z nich przewiduje specjalne regulacje podatkowe.
Pierwszym jest przeniesienie majątku spółki przejmowanej na przejmującą w zamian za jej akcje lub udziały. Drugim sposobem jest zawiązanie nowej spółki, która przejmie majątek łączących się w zamian za akcje lub udziały nowo powstającej.
— Gdy firmy zdecydują się na pierwszy sposób, to spółka przejmująca musi dokonać podwyższenia swojego kapitału zakładowego, aby wydać akcje według ustalonego parytetu wymiany — informuje Michał Wysocki, radca prawny z kancelarii prawnej Chałas, Wysocki i Partnerzy.
Przy zawiązywaniu nowej spółki nie dochodzi do podwyższania kapitału. Trzeba jednak uchwalić statut i zarejestrować spółkę.
Ordynacja podatkowa mówi, że jeżeli firma powstała w wyniku przekształcenia lub połączenia się osób prawnych, to wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki przekształcanego podmiotu lub każdej z łączących się firm.
— Gdy dochodzi do połączenia i powstaje nowa spółka, to wszystkie łączące się firmy kończą rok podatkowy w dniu poprzedzającym fuzję. Dla nowo powstałej rozpoczyna się nowy rok podatkowy — mówi Michał Wysocki.
W przypadku typowego przejęcia, spółka przejmowana kończy rok podatkowy, gdyż przestaje działać. Zamyka księgi rachunkowe i sporządza sprawozdanie finansowe. Natomiast firma przejmująca kontynuuje swój rok podatkowy.
Z uwagi na fakt, że spółka przejmowana już nie istnieje, zarząd przejmującej lub powstałej w wyniku połączenia, jest zobowiązany składać fiskusowi wstępne zeznanie o wysokości dochodu (straty). Jeżeli powstanie różnica między wydatkami na nabycie udziałów w nowo powstałej spółce a wartością udziałów przydzielonych przez spółkę przejmującą, to pojawia się dochód. Nie jest on jednak opodatkowany w momencie fuzji. Opodatkowanie przesuwa się do momentu zbycia tych udziałów.
— Przez zbycie należy tu rozumieć zarówno sprzedaż, jak i wniesienie ich jako aportu do innej spółki — podkreśla Michał Wysocki.
Przy połączeniu bez wydawania udziałów (akcji) nadwyżka wartości majątku spółki przejętej nad wartością udziałów odpowiadających temu majątkowi podlega opodatkowaniu tak jakby doszło do umorzenia udziałów (akcji).
Przy ustalaniu dochodu lub straty w spółce przejmującej, prawo nie zezwala jej rozliczać straty poniesionej przez spółkę przejętą. Spółka przejmująca ma prawo odliczyć swoje straty poniesione przez nią przed przejęciem innej. W przypadku połączenia w drodze zawiązania nowej spółki, ta nowa spółka nie może uwzględnić strat poniesionych przez łączone podmioty.