Jak podkreślił Tomasz Chróstny w rozmowie z PAP, sektor bankowy w Polsce osiąga obecnie nadzwyczajne zyski, m.in. w związku z wysokimi stopami procentowymi i sytuacją inflacyjną. Jednocześnie konsumenci ponoszą znaczne koszty obsługi kredytów hipotecznych, zwłaszcza mieszkaniowych.
– Znajdujemy się w sytuacji, w której konsumenci zmagają się z trudnościami wynikającymi z wysokiej inflacji i kosztów kredytów, a banki notują rekordowe zyski. Czas, by te środki zostały spożytkowane z korzyścią dla społeczeństwa – ocenił prezes UOKiK.
Podatek jako narzędzie wsparcia kredytobiorców
Zdaniem Chróstnego, podatek od nadmiarowych zysków banków mógłby stanowić narzędzie służące poprawie sytuacji kredytobiorców. Mógłby on zachęcić instytucje finansowe do dobrowolnego obniżania opłat i prowizji, zmniejszając w ten sposób ich efektywne opodatkowanie. Alternatywnie – wpływy z takiego podatku mogłyby zostać przeznaczone m.in. na: programy taniego budownictwa, dofinansowanie wkładu własnego dla rodzin wielodzietnych, wsparcie grup wrażliwych społecznie.
Ograniczenie wypłat dywidendy i zatrzymanie kapitału w kraju
Prezes UOKiK zwrócił również uwagę na konieczność wprowadzenia mechanizmów ograniczających wypłatę dywidendy – zwłaszcza do zagranicznych spółek matek – oraz zatrzymywania kapitału w bankach krajowych. Środki te powinny pracować na potrzeby polskiej gospodarki: wspierać inwestycje, finansowanie transformacji energetycznej, modernizacji przemysłu obronnego i rozwój tańszych kredytów hipotecznych w przyszłości.
– Banki działające w Polsce, będące częścią międzynarodowych grup kapitałowych, osiągają jedne z najwyższych marż w regionie. Tymczasem oprocentowanie kredytów jest znacząco wyższe niż w strefie euro – wskazał Chróstny. – To zagraniczne grupy kapitałowe „spijają śmietankę” z polskiego rynku.
Wakacje kredytowe jako dodatkowa forma ulgi
Jako kolejne możliwe rozwiązanie mające na celu zmniejszenie obciążeń konsumentów, prezes UOKiK wymienił wakacje kredytowe, obowiązujące w Polsce w latach 2022–2024. W jego ocenie, rząd powinien rozważyć ich przywrócenie w odpowiedzi na wysokie raty kredytów hipotecznych, które często są źródłem problemów finansowych Polaków.