Nunatak Capital, fundusz z naukowo-biznesowym zapleczem chce zainwestować 200 mln zł w spółki technologiczne, które dobiera nietypowo. Branża nie jest kluczowa, liczy się big data, AI lub... szansa na ich wykorzystanie.
Polskie firmy potrafią prowadzić biznes w krajach niemieckojęzycznych, czego dobrym przykładem jest KFB Acoustics (patrz: ramka). Spółka działająca na rynku akustyki i zarządzania hałasem obsługuje wiele zakładów z regionu DACH (Niemcy, Austria i Szwajcaria), a wśród jej klientów są też 3M, Ciech, Ikea, Orlen i Veolia. W dalszych podbojach wesprze ją krajowy fundusz Nunatak Capital, który zainwestował w nią 3 mln zł. Docenił perspektywiczną branżę, ale prawdziwym magnesem było przygotowywanie się KFB Acoustics do wykorzystania zaawansowanej analizy danych. Takie kryterium doboru spółek portfelowych to rys charakterystyczny oryginalnej strategii „naukowego” funduszu.
KFB Acoustics, najnowsza inwestycja Nunatak Capital, nie jest typowym start-upem – wypracowuje wielomilionowe przychody i, od lat, zysk EBITDA. Wpisuje się jednak w strategię inwestycyjną funduszu, bo jest liderem w perspektywicznej branży (eliminacja hałasu to element polityki proekologicznej), a budowę pozycji chce kontynuować m.in. dzięki wykorzystaniu zaawansowanych narzędzi z obszaru data science.
- KFB Acoustics zamierza bazować na zaawansowanej analizie danych, co uważamy za przyszłość tej branży. Dobrym przykładem jest opracowywane przez spółkę tzw. predictive maintenance. Standardem tego typu rozwiązań jest ocena stanu maszyn na podstawie drgań, a KFB Acoustics idzie o krok dalej i dzięki wykorzystaniu analizy dźwięku chce identyfikować problemy szybciej i dokładniej mówi Piotr Ciżkowicz, partner zarządzający Nunatak Capital.
Inwestor docenił także kompetencje ponad 100-osobowego zespołu firmy, dzięki któremu zbudowała ona mocną pozycję za granicą, oraz jej infrastrukturę pozwalającą na badanie, konstruowanie i wykonanie izolacji akustycznej dla niemal każdego rodzaju produktu przemysłowego.
Spółka też jest zadowolona z nowego partnera.
- Doceniamy przede wszystkim nietypowe dla funduszy knowhow w zakresie data science, którym Nunatak Capital podzieli się z nami, wzmacniając ofertę, a także jego pomoc w skalowaniu biznesu i pozyskiwaniu kapitału. Dzięki tej rundzie w ciągu około miesiąca uruchomimy najnowocześniejsze w Europie centrum badawczorozwojowe akustyki, a kolejnym krokiem będzie internacjonalizacja biznesu poprzez stworzenie sieci oddziałów w całej Europie. Na ten cel zamierzamy pozyskać pieniądze od inwestorów w najbliższych latach mówi dr inż. Filip Barański, prezes i współzałożyciel KFB Acoustics.
Będąca na ukończeniu inwestycja w centrum B+R jest warta 40 mln zł. Dzięki niej spółka w ciągu kilku lat chce podwoić przychody i kilkakrotnie zwiększyć zysk EBITDA. W 2021 r. uzyskała odpowiednio 26,1 i 7,2 mln zł.
Polowanie na big data
Nunatak Capital powstał na początku 2020 r. Wśród jego menedżerów roi się od fachowców od wielkich zbiorów danych (patrz: ramka). Założyciele dostrzegli niszę na rynku venture capital w Europie Środkowej i Wschodniej i postanowili wykorzystać własne kompetencje – biznesowe i naukowe. W wyborze celu nie kierują się branżą ani etapem rozwoju start-upu. Grunt, żeby pasował do jednego z trzech profili.
– Pierwszy to spółki rozwijające technologię z obszaru analizy danych – wartościowych podmiotów o tym profilu jest najmniej, wciąż szukamy odpowiedniego. Kolejną kategorią są firmy wykorzystujące m.in. sztuczną inteligencję do stworzenia nowego lub lepszego produktu – przykładem z naszego portfela jest Cardiomatics, który dzięki niej radykalnie zwiększa efektywność pracy kardiologów. Do ostatniej grupy należą takie start-upy jak Livekid, Pergamin czy Mindgram, które wspólnie z nami chcą dopiero wykorzystać potencjał danych – wyjaśnia Piotr Ciżkowicz.
Nunatak Capital zainwestował prawie 20 mln zł w 10 spółek, a średnia wartość pojedynczej transakcji to ostatnio ok. 3 mln zł. W 2022 r. zrealizował już trzy inwestycje, a do końca roku planuje jeszcze 3-5 – łącznie wyda w tym roku 10-15 mln zł.
– Bardzo chętnie koinwestujemy z innymi funduszami - zwłaszcza w projekty, w których nasze kompetencje w obszarze data science uzupełniają się z branżową wiedzą innych inwestorów – mówi Piotr Ciżkowicz.
Fundusz ma za sobą już pierwsze wyjście z inwestycji – na giełdowej spółce diagnostycznej Genxone uzyskał 10-krotny zwrot z zainwestowanego kapitału.
Nunatak Capital ma solidne zaplecze biznesowo-naukowe. Piotr Ciżkowicz zjadł zęby na analizie danych w świecie akademickim, a doświadczenie zdobywał m.in. w NBP i EY. Wśród partnerów zarządzających funduszu są też Anna Kułach, prezes obecnego do niedawna na GPW Radpolu, Adam Purwin, dawny szef PKP Cargo, oraz dr Przemysław Szufel, prowadzący warsztaty z zaawansowanych metod analizy danych na wielu uczelniach świata. Członkami zespołu są też m.in. dr hab. Andrzej Wodecki, dziś prof. Polsko-Japońskiej Akademii Technik Komputerowych w Warszawie, oraz Tim Diller - analityk-praktyk, pracujący jednocześnie w centrum badawczym Eurac Research we włoskim Bolzano.
Nietypowe podejście
Nunatak Capital ustalił perspektywę inwestycyjną na 10 lat, a docelową kapitalizację na 200 mln zł. Nie oczekuje jednak od inwestorów deklaracji wielomilionowych kwot na cały okres inwestycyjny, tylko rozlicza się z nimi z zaangażowania w konkretne projekty (od kilkudziesięciu tysięcy złotych), zapewniając sobie i im większą swobodę. Elastyczność zyskuje także, rezygnując z zabiegania o publiczne pieniądze – z PFR czy NCBR.
– Coraz więcej start-upów – zwłaszcza nastawionych na szybki rozwój za granicą – szuka kapitału prywatnego, by uniknąć biurokracji i szeregu ograniczeń związanych z publicznym źródłem finansowania – uważa partner zarządzający Nunatak Capital.
Fundusz stale poszerza grono inwestorów. Ma ich już ponad 100 – z doświadczeniem w różnych branżach, którym chętnie dzielą się z jego spółkami portfelowymi. Podkreśla, że wyróżnia się także stopniem własnego zaangażowania w projekty.
– Czteroosobowy zespół założycielski finansuje zazwyczaj 10-20 proc. inwestycji w spółkę, partycypując w ryzyku. To znacznie więcej od rynkowego standardu, wynoszącego kilka procent – tłumaczy Piotr Ciżkowicz.
Inwestorzy i doradcy
Menedżer podkreśla, że odpowiednie wykorzystanie potencjału danych może zwiększyć efektywność procesów biznesowych w tradycyjnych firmach o 10-25 proc. Bazując na tej obserwacji, stworzył ze wspólnikami z Nunatak Capital spółkę doradczo-wdrożeniową StatXplorer. Dostarcza ona szyte na miarę rozwiązania uczenia maszynowego i optymalizacji matematycznej.
– Pandemia i wojna w Ukrainie doprowadziły do zerwania globalnych łańcuchów dostaw ułożonych pod koncepcję just-in-time [ograniczenie zapasów do bieżących potrzeb – red.]. Opóźnienia w dostawach komponentów sięgające kilku miesięcy, kiedyś niespotykane, stały się normą. Wymaga to od firm dużej elastyczności w planowaniu zamówień i produkcji oraz szukaniu substytutów dla niedostępnych elementów. Na współpracę z nami zdecydował się m.in. Kross, dzięki czemu wygrywa na rynku rowerowym dostępnością towaru – mówi Piotr Ciżkowicz.
Spółka Nunatak Capital Advisors, stojąca za StatXplorerem, wypracowała w 2021 r. 1,7 mln zł przychodów (+1 mln zł r/r) przy 0,3 mln zł zysku netto (-0,2 mln zł).
– Jesteśmy zadowoleni z tempa rozwoju tej części naszej działalności. W tym roku spodziewamy się podwojenia przychodów. Walczymy o kontrakty u liderów branż, planujemy też wyjść z ofertą za granicę – podkreśla Piotr Ciżkowicz.
Magazynowanie, przetwarzanie i analiza dużych zbiorów danych z każdym rokiem stają się coraz ważniejszym elementem działalności, wykorzystywanym w niemal każdej dziedzinie życia i gospodarki. Big data szczególnie ważną rolę odgrywa w przemyśle. Staje się dla jego funkcjonowania równie istotne co układ nerwowy dla człowieka. Im bardziej zaawansowany i złożony proces produkcji, tym ważniejsze jest przetwarzanie dużych zbiorów danych i tym większe korzyści przynosi: w szczególności poprzez eliminację nadprodukcji, pełne wykorzystanie zasobów i przewidywanie zużycia materiałów.
Warto przyjrzeć się wzrostowi ilości produkowanych danych. W 2010 r. na świecie powstało ok. 3 zetabajtów danych [1 ZB jest równy 10 do potęgi 21 bajtów - red.], w 2020 r. było ich już 44 ZB, a zgodnie z prognozą w 2022 r. może to być 80 ZB. Przetwarzanie danych przynosi wymierne korzyści w każdym procesie produkcyjnym. Przy obecnej dynamice pod koniec dekady stanie się prawdopodobnie koniecznością, a za kilkanaście lat trudno będzie wyobrazić sobie fabrykę niewykorzystującą big data – manufakturalny system produkcji będzie częścią świadomej decyzji biznesowej.
