Wojciech Fangor, Stanisław Zamecznik, Ewa Partum, Zdzisław Jurkiewicz, Maria Pinińska-Bereś, Teresa Kelm i Zygmunt Krauze — prace tych i innych klasyków polskiej sztuki współczesnej zobaczyć można w Zachęcie na przekrojowej wystawie Przestrzenie.
Ekspozycja przybliża ważne zjawisko w sztuce drugiej połowy XX w., w którym tworzywem i tematem realizacji łączących różne media stała się przestrzeń. Termin environment (ang. — otoczenie) wyprzedza o kilka dekad pojęcie instalacji artystycznej i charakteryzuje wykreowane przez twórców światy, w których zmysły widza poddawane są działaniu różnych bodźców. To opowieść o artystycznych eksperymentach, w których malarstwo łączy się z architekturą, dźwiękiem i działaniami performatywnymi.
Na wystawie można zobaczyć pięć rekonstrukcji historycznych realizacji Environment powstałych ponad pół wieku temu — w tym trzy pokazane są po raz pierwszy od ich premiery. Każda stanowi odrębną propozycję artystyczną, a ich wspólnym mianownikiem jest szeroko rozumiana sensualność i wielowymiarowość, zarówno w odniesieniu do form, jak i znaczeń. Różnią je natomiast założenia i procesy twórcze — myślenie malarskie lub konceptualne, dążenie do synestezji w sztuce czy refleksja feministyczna.
Obok nich wyeksponowano też prace Magdaleny Abakanowicz, Tadeusza Dobosza, Wojciecha Fangora, Zdzisława Jurkiewicza, Teresy Kelm, Zygmunta Krauzego, Andrzeja Matuszewskiego, Ewy Partum, Henryka Stażewskiego, Stanisława Zamecznika oraz Marii Pinińskiej-Bereś — to wyjątkowa okazja, by zobaczyć kilka prac artystki, które nie były pokazywane publicznie od dziesięcioleci. Teraz to możliwe dzięki przeprowadzonej konserwacji.
Ich realizacje — rekonstruowane lub przywoływane za pośrednictwem materiałów archiwalnych, modeli przestrzennych, szkiców i rzeźb — ukazują różnorodność sposobów kreowania przestrzeni oraz znaczenie tego nurtu nie tylko dla dalszego rozwoju sztuki współczesnej i praktyk artystycznych, ale również myślenia o wystawie jako medium.
Wystawa prezentuje również dokumentację z lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych z warszawskiej Galerii Foksal i wystawy Przestrzeń i wyraz podczas III Sympozjum i Wystawy Złote Grono w Zielonej Górze w 1967 r. — ważnych dla rozwoju sztuki environment miejsc i wydarzeń. Szczególnym wątkiem stało się przypomnienie Galerii Współczesnej w Warszawie, zapraszającej artystów różnych pokoleń do twórczego eksperymentu i przekraczania granic sztuki.
Ekspozycji, którą można oglądać do 21 września br., towarzyszy program wydarzeń i warsztatów.