W Polsce aktualnie przebywa ponad 1,2 mln obywateli Ukrainy, z czego najwięcej w województwie mazowieckim. Dla imigrantów przygotowano możliwość edukacji i adaptacji w nowym miejscu. Mogą skorzystać z kursów, szkoleń, spotkań integracyjnych i wydarzeń specjalnych. Oferta kierowana jest również do dzieci i młodzieży. To m.in. intensywne kursy przygotowujące do podjęcia studiów lub pracy w języku polskim, a także warsztaty psychologiczne i spotkania adaptacyjne.
Uniwersytet Warszawski dla Ukrainy
Według statystyk MSWiA około 97 proc. imigrantów wojennych z Ukrainy to kobiety, z czego 96 proc. w wieku 30-50 lat. Wybuch wojny stał się przyczynkiem do udzielenia im pomocy w wielu formach. Jedną z nich było stworzenie kompleksowego programu wsparcia „Uniwersytet Warszawski dla Ukrainy” skierowanego do osób z tego kraju, które przybyły do Polski po 24 lutego 2022 r. Projekt realizowany jest przede wszystkim przez Wydział Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego we współpracy z 30 jednostkami uczelni i organizacjami pozarządowymi, jak również ze szkołami, świetlicami środowiskowymi i organizacjami studenckimi.
Głównym celem programu jest wspieranie osób z Ukrainy w poszukiwaniu indywidualnej ścieżki rozwoju zawodowego, nauki języka polskiego i innych języków obcych, tworzenie perspektyw zarobkowych dla ukraińskich rodzin i przez to poprawa ich sytuacji w Polsce oraz szeroko pojęta integracja środowiskowa z lokalną lub branżową społecznością. Działania te mają zapobiec wykluczeniu i marginalizacji tych osób.
Dodatkowo w budynku UW przy ul. Dobrej 55 powstało centrum działań ukraińskich na UW. Prowadzone są tam zajęcia dla dzieci i młodzieży, różnego rodzaju kursy, spotkania psychologiczne, prawne i z zakresu doradztwa zawodowego. Ponadto na platformie e-learningowej udostępniono możliwość realizacji kursów zdalnych i prowadzenia zapisów na zajęcia.
Wartość realizowanego projektu wynosi ponad 26 mln zł, z czego prawie 25,5 mln zł pochodzi z dofinansowania z Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, ze środków Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój.
Przewodnik dla migrantek
W oswojeniu się z nowym miejscem i szybszym zaaklimatyzowaniem w Warszawie może pomóc przewodnik stworzony z myślą o kobietach imigrantkach. Publikacja została objęta patronatem merytorycznym przez prof. dr hab. Izabelę Grabowską, związaną z Centrum Badań nad Zmianą Społeczną i Mobilnością działającym w Akademii Leona Koźmińskiego. Dostępny za darmo w formie pliku pdf przewodnik został przygotowany w językach polskim, angielskim, ukraińskim i rosyjskim. Znajdują się tam informacje o tym, jak wynająć mieszkanie w stolicy, jak poruszać się po niej, gdzie znajdują się szkoły, opieka medyczna, gdzie załatwić sprawy formalne, nauczyć się języka lub jakie zasady, świadczenia i przepisy obowiązują w Polsce.
To przewodnik po tym, jak odnaleźć się w nowym miejscu zamieszkania i jak rozpocząć budowanie w nim nowego życia. Stworzenie go zlecił Urząd m.st. Warszawy, a pracowali nad nim naukowcy, ekspertki od tworzenia usług publicznych, urzędniczki i urzędnicy, a także ekspertki i eksperci z organizacji wspierających cudzoziemców wraz z imigrantkami. Oprócz opisu miejsc, różnych wskazówek, kontaktów w przewodniku znajdują się też informacje o rozrywce i możliwościach spędzania czasu wolnego, które pomagają we włączeniu się w lokalne społeczeństwo.
Przewodnik został zrealizowany w ramach projektu „Connection – współpraca miast na rzecz działań integracyjnych” współfinansowanego ze środków Funduszu Azylu, Migracji i Integracji Unii Europejskiej. Za realizację tego projektu odpowiedzialne było EGO – Evaluation for Government Organizations.
Ile osób skorzystało z projektu „Uniwersytet Warszawski dla Ukrainy“?
Zainteresowanie projektem wyraziło prawie 8 tys. obywateli Ukrainy, wypełniając formularz internetowy. Z tej liczby ponad 5,6 tys. podpisało deklarację uczestnictwa, co jest niezbędne z punktu widzenia realizacji projektu dofinansowanego z funduszy Unii Europejskiej. Ponad 4,1 tys. osób wzięło udział w przynajmniej jednych zajęciach, a wiele spośród nich uczestniczy aktywnie w kilku lub kilkunastu kursach. W realizację projektu – na różnych stanowiskach i w różnych formach zatrudnienia – jest zaangażowanych ponad 300 osób. Są to przede wszystkim trenerzy, animatorzy, lecz także obsługa biura, tłumacze, psychologowi, prawnicy.
Czy planowana jest jego kontynuacja?
W ramach obecnie realizowanego programu nie mamy możliwości kontynuacji z uwagi na kończącą się 31 grudnia 2023 r. perspektywę finansową dotychczasowego budżetu Unii Europejskiej. Jednakże z uwagi na ogromne zainteresowanie udzielanym przez nas wsparciem, jak i istniejące potrzeby, chcielibyśmy kontynuować działania, choć zapewne nie będzie to możliwe w tak szerokim zakresie jak obecnie. Szukamy źródeł finansowania kolejnych działań.
Moim marzeniem jest realizacja projektu, który będzie kontynuacją obecnych działań, ale z przeniesieniem nacisku na integrację społeczeństwa ukraińskiego z polskim. Teraz skupiamy się na działaniach edukacyjnych, które z uwagi na narzucone odgórnie ramy muszą być kierowane wyłącznie do obywateli Ukrainy przybyłych do Polski po 22 lutego 2022 r. Wydaje mi się, że w obecnej sytuacji konieczne jest kontynuowanie nauki języka polskiego i innych języków obcych, a także szeroko pojęte działania integrujące włączające obywateli Ukrainy do społeczeństwa polskiego. Nie wiemy, kiedy wojna się zakończy, ale nawet po jej zakończeniu część obywateli Ukrainy zdecyduje się zostać w Polsce, chociażby dlatego, że nie mają gdzie wracać. Warto, by już teraz te osoby dobrze się czuły w Polsce, by potrafiły się tu odnaleźć, czyli porozumieć, znaleźć pracę i swoje miejsce w społeczeństwie.
Czy takie projekty są potrzebne i w jakim stopniu pomocne w ich realizacji jest wsparcie Unii Europejskiej?
Tak, tego typu projekty są bardzo potrzebne. Olbrzymie zainteresowanie działaniami podejmowanymi przez Uniwersytet Warszawski jest tego dowodem. Pierwotnie planowany zakres projektu był stopniowo poszerzany o kolejne działania i obszary, a liczba planowanych uczestników i wartość projektu jest największa spośród wszystkich realizowanych przez polskie uczelnie i jednostki naukowe.
Niewątpliwie bez dofinansowania z Unii Europejskiej nie byłaby możliwa realizacja wsparcia w tak szerokim zakresie. Od wybuchu wojny pracownicy UW, jego władze i różne społeczności włączały się w oddolne działania wspierające osoby z Ukrainy. Jednakże część tych działań wraz z upływem czasu zanikała, przede wszystkim przez brak środków finansowych na ich realizację.
Warto jednak podkreślić, że środki finansowe to nie wszystko. Potrzebni są także ludzie dobrej woli, pełni zapału i chęci do realizacji szerokich działań, a także z wiedzą, jak skutecznie pomagać. Nie każdy potrafi i umie rozliczać pozyskane dofinansowanie. My mamy zarówno wiedzę, doświadczenie, jak i chęci do dalszego działania. I jesteśmy otwarci na wszystkie możliwe źródła finansowania dalszych działań. Zapraszamy do kontaktu.
