Pośrednictwo i spedycja wewnątrzwspólnotowe są opodatkowane inaczej niż międzynarodowe.
Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (VAT), dostosowując polskie regulacje do wymogów Jednolitego Rynku Europejskiego, wprowadziła nieznany dotychczas rodzaj usługi — transportu wewnątrzwspólnotowego (z jednego państwa członkowskiego do innego). Wraz z nią pojawiły się nowe zasady opodatkowania usług pośrednictwa i spedycji związanych z wewnątrzwspólnotową usługą transportu towarów.
Miejsce
Zgodnie z generalną zasadą w art. 28 ust. 5 pkt 1) ustawy o VAT, miejscem świadczenia (i opodatkowania) usług pośrednictwa i spedycji bezpośrednio związanych z wewnątrzwspólnotowymi usługami transportu towarów jest miejsce rozpoczęcia transportu. W art. 28 ust. 6 wprowadzono jednak modyfikację zasad ogólnych. Zgodne z treścią tego przepisu, w przypadku gdy nabywca usługi podał dla tej czynności świadczącemu usługę numer, pod którym jest zidentyfikowany dla potrzeb podatku VAT na terytorium innego państwa członkowskiego, miejscem jej świadczenia jest terytorium kraju UE, które wydało nabywcy ten numer.
Tym samym, bazując na zasadach ogólnych przewidzianych w ustawie o VAT, można przyjąć, że usługi pośrednictwa w transporcie towarów z Francji do Polski świadczone przez niemiecką firmę spedytorską na rzecz polskiego klienta, powinny zostać opodatkowane we Francji (jako kraju, w którym rozpoczął się transport). W takim przypadku spedytor niemiecki musiałby opodatkować usługę we Francji (polski klient mógłby, co do zasady, odzyskać francuski podatek VAT za pomocą zwrotu, procedura taka wiąże się jednak z obciążeniami natury administracyjnej finansowej, jest też dosyć długotrwała).
Korzystne rozwiązanie
W praktyce zasada opodatkowania usługi w kraju rozpoczęcia transportu jest stosowana rzadko. Należy bowiem zauważyć, że przedstawione reguły opodatkowania nie będą miały zastosowania, jeżeli nabywca (a więc polski klient) poda świadczącemu usługę (czyli niemieckiej firmie spedytorskiej) numer, pod którym jest zarejestrowany na cele VAT w naszym kraju. Polski klient będzie w takim wypadku zobowiązany do opodatkowania tej usługi w Polsce na zasadach właściwych dla importu usług (co dla podatników uprawnionych do odliczania VAT jest neutralne). Ta opcja jest więc dla takich podatników zdecydowanie korzystniejsza niż opodatkowanie usługi w kraju rozpoczęcia transportu.
W przypadku usług pośrednictwa w transporcie z Hiszpanii do Belgii przez polską firmę, na rzecz podmiotu z Holandii, usługi opodatkowane byłyby co do zasady w Hiszpanii. Zatem polska firma powinna dokonać rejestracji dla celów VAT w tym kraju i naliczyć klientowi holenderskiemu hiszpański podatek. Jeśli jednak klient holenderski poda dla celów tej transakcji swój numer VAT z Holandii (co w praktyce na ogół będzie miało miejsce), to usługa pośrednictwa podlega opodatkowaniu w Holandii. Polska firma nie będzie jednak rejestrować się w Holandii — do rozliczenia podatku zobowiązany będzie zawsze nabywca usług.
Jerzy Martini, Cezary Sowiński PricewaterhouseCoopers