Co do zasady podatek VAT z tytułu świadczenia usług podlega rozliczeniu w deklaracji za miesiąc, w którym usługa ta została wykonana. Podatnicy mają jednak wiele wątpliwości dotyczących ustalenia momentu wykonania usługi, zwłaszcza wtedy, gdy usługa wykonywana jest w dłuższym okresie czasu lub odbierana jest etapami.
W celu prawidłowego rozliczenia podatku VAT konieczne jest ustalanie momentu wykonania usługi. Podatnicy mają jednak wątpliwości, w jaki sposób ustalić ten moment. Niestety, przepisy ustawy o VAT nie tylko nie definiują momentu wykonania usługi, ale również nie zawierają żadnych kryteriów, które mogłyby pomóc podatnikom w jego określeniu. Prawidłowy moment rozliczenia VAT komplikują dodatkowo szczególne zasady ustalania momentu powstania obowiązku podatkowego w zakresie usług o charakterze ciągłym oraz przyjmowanych częściowo.
Przepisy podatkowe wskazują bowiem, że również częściowe wykonanie usługi może powodować obowiązek rozliczenia VAT. Zgodnie z przepisem art. 19a ust. 2 ustawy o VAT usługę uznaje się również za wykonaną, w przypadku wykonania części, dla której określono zapłatę. Powyższy przepis dotyczy usług przyjmowanych częściowo. W świetle treści powyższego przepisu usługę przyjmowaną częściowo uznaje się za wykonaną po zrealizowaniu każdej części. Warunkiem jest jednak, aby dla danej części usługi określona została zapłata.
W praktyce trudno jest określić moment faktycznego wykonania części usługi. Czy zatem o częściowym wykonaniu usługi może decydować umowa? Zgodnie z treścią interpretacji indywidualnej sygn. IPPP1/4512- -943/15-4/MPe wydanej przez ministra finansów 9 grudnia 2015 r., dotyczącej usługi wykonywanej w miesięcznych etapach, o faktycznym wykonaniu decyduje jej charakter. Natomiast o charakterze i o dacie wykonania tej usługi decydują strony umowy cywilnoprawnej, chyba że moment ten jest określany przez obowiązujący przepis prawa regulujący zasady wykonywania danego rodzaju usług. Strony mogą dowolnie kształtować treść umowy w granicach wyznaczonych przez obowiązujące przepisy prawa. Za wykonanie usługi w tej sprawie MF uznał moment wykonania danego etapu określonego w umowie, bądź całej usługi, a nie datę dokumentu potwierdzającego wykonanie.
W świetle powyższego, w wydanych interpretacjach MF co do zasady zgadza się, że o charakterze i dacie wykonania usług lub ich części decydują strony umowy cywilnoprawnej. Jednakże przy braku szczegółowych ustaleń umownych za moment wykonania przyjąć należy wykonanie ostatniej czynności składającej się na daną część/etap usługi. Podsumowując, w celu opodatkowania VAT świadczonych usług w prawidłowym okresie podatnicy powinni szczegółowo zbadać transakcje pod kątem momentu ich wykonania. W pierwszej kolejności powinni przeanalizować charakter świadczonych usług oraz ich poszczególnych części, następnie zweryfikować ustalenia umowne, dotyczące momentu wykonania usług i lub jej części. Powyższe pozwoli na uniknięcie negatywnych konsekwencji związanych ze zbyt późnym rozpoznaniem momentu rozliczenia podatku VAT w związku z wykonaniem całości lub części usługi. © Ⓟ