Przepisy podatkowe w Polsce podlegają ciągłym przeobrażeniom. Bez względu na to, czy zmiany są korzystne dla spółek, czy nie, nie mogą ujść uwadze dyrektorów finansowych i księgowych — to główny wniosek z VII Kongresu Podatków i Rachunkowości KPMG, który 16 stycznia 2017 r. odbył się w Warszawie. Kongres otworzył Peter Kay, partner i szef działu doradztwa podatkowego i prawnego w KPMG w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej.
Inna rzeczywistość
— Mieliśmy mówić o jednolitym podatku, jednak ustawodawca wycofał się z tego pomysłu. Choć rewolucji w podatkach w tym roku jeszcze nie będzie, bardzo dużo się dzieje w tej dziedzinie — mówił Andrzej Marczak, szef zespołu ds. PIT w KPMG. Zaczął od zmian w kwocie wolnej od podatku. — To taki mechanizm ukryty w tabeli podatkowej. Do tej pory dochody w wysokości około 3 tys. zł były zwolnione z opodatkowania. Dopiero Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 2015 r. stwierdził, że jeśli w systemie występuje kwota wolna od podatku, nie może być pozorna — tłumaczył Andrzej Marczak. Wprowadzona kwota wolna od podatku maleje wraz ze wzrostem dochodów. — Dla podstawy obliczenia podatku na poziomie 10 tys. zł wyniesie około 700 zł. Dla 100 tys. zł będzie to 360 zł, czyli mniej niż obecnie. Z kolei osoby, które zarobią powyżej 127 tys. zł rocznie, kwoty wolnej nie będą miały w ogóle — wyliczał Andrzej Marczak. Eksperci KPMG przedstawili także najnowsze zmiany w cenach transferowych. — Od stycznia 2017 r. zmieniła się definicja podmiotów powiązanych i zasady przygotowywania dokumentacji. Wprowadzono także nowe obowiązki sprawozdawcze — wymieniał Jacek Bajger, partner i szef zespołu ds. cen transferowych w KPMG.
Pod nadzorem
W pierwszych trzech kwartałach 2016 r. wartość obrotu poddanego kontroli skarbowej w Polsce wyniosła 15,4 mld zł. — To znacznie więcej niż w poprzednich latach. Kontrole
są bardziej skuteczne. Nowością jest szczegółowe weryfikowanie treści dokumentacji cen transferowych. Standardem staje się żądanie potwierdzenia rynkowości cen transferowych poprzez przedstawienie analiz ekonomicznych — opowiadała Monika Palmowska, dyrektor w zespole ds. cen transferowych w KPMG. Zdaniem Andrzeja Tajcherta, partnera w zespole doradztwa informatycznego w KPMG, zaczyna się wręcz epoka kontroli. — Musimy przygotować się na to, że administracja będzie analizowała nasze dane. To, co przekazujemy w Jednolitym Pliku Kontrolnym ( JPK) do kontroli skarbowych, to informacje bardzo szczegółowe. Uwzględniają każde księgowanie, fakturę, płatność — mówił Andrzej Tajchert. Prelegenci omówili też zmiany w karach podatkowych VAT. — Nowością jest m.in. sytuacja sankcji 20-procentowej. To swego rodzaju promocja dla „klientów nieawanturujących się”. Jeśli organ znajdzie błąd, a podatnik się z nim zgodzi, to zostanie mu darowane 10 proc. Zamiast 30 proc. zapłaci więc 20 proc. — mówił Rafał Szafraniec, partner w dziale doradztwa podatkowego w KPMG. Aleksander Dąbrowski dyrektor w zespole ds. postępowań podatkowych i sądowych w KPMG omówił natomiast zmiany w strukturze organizacyjnej administracji skarbowej. — Od 1 marca 2017 r. urzędy celne i urząd kontroli skarbowej zostaną połączone w Krajową Administrację Skarbową. Uznano, że obecna administracja jest nieefektywna, niewydolna i za droga — opowiadał Aleksander Dąbrowski.
Kierunek na innowacje
Jednak zmiany nie dotyczą jedynie obostrzeń. Kiejstut Żagun, dyrektor i szef zespołu ds. ulg i dotacji w KPMG, zaprezentował podczas kongresu nową ulgę na badania i rozwój. — Weszła w życie w styczniu 2016 r. i daje korzyść w postaci zmniejszenia podatku dochodowego. Ulgę uwzględnia się w rozliczeniu rocznym — mówił Kiejstut Żagun. Violetta Małek i Piotr Siciak, dyrektorzy w dziale usług doradczych KPMG, przedstawili wyzwania stojące przed centrami usług księgowych i biznesowych w kontekście robotyzacji. — W 2016 r. zatrudnienie w sektorze nowoczesnych usług biznesowych w Polsce wzrosło o 25 proc. To branża, która będzie się wciąż rozwijać, wywołując „głód” optymalizacji, automatyzacji i nowych kompetencji — mówiła Violetta Małek. Piotr Siciak wspomniał, że 12 stycznia 2017 r. Komisja Prawna Parlamentu Europejskiego zatwierdziła raport, w którym promuje system prawa dla robotyzacji i wykorzystania sztucznej inteligencji. — Dokument wprowadza również status „elektronicznej osoby”. Według prognoz, w ciągu dziesięciu lat około 1/3 zawodów, wykonujących proste prace zostaniezastąpione przez technologie — przypomniał Piotr Siciak. Tomasz Wiśniewski i Marcin Łągiewka z zespołu wycen w grupie Deal Advisory w KPMG omówili natomiast znaczenie własności intelektualnej dla rozwoju firm. — W USA wartości intelektualne stanowią około 50 proc. kapitalizacji spółek giełdowych. Także w Polsce ich rola będzie rosła. Warto więc wiedzieć, jak ją wycenić, kontrolować i uwzględniać w sprawozdaniach finansowych — przekonywał Tomasz Wiśniewski. Marcin Łągiewka przytoczył przykłady firm, które odniosły sukces poprzez budowę kapitału intelektualnego. — W 2016 r. Microsoft przejął LinkedIn, największy portal umożliwiający kontakty zawodowe. Transakcja opiewała na 26 mld USD, przy czym aktywa netto były warte 5 mld USD — mówił Marcin Łągiewka.
Plan B
Eksperci przypomnieli też, że 1 stycznia 2016 r. Polska dołączyła do krajów, które mają nowoczesne przepisy prawne regulujące procedurę restrukturyzacji i upadłości przedsiębiorstw. — Celem postępowania restrukturyzacyjnego jest uniknięcie ogłoszenia upadłości przez przedsiębiorcę. Natomiast założeniem postępowania upadłościowego nie jest kontynuacja działalności, lecz zaspokojenie wierzycieli. Dzięki postępowaniu restrukturyzacyjnemu, jeżeli racjonalne względy na to pozwolą, możliwe jest kontynuowanie działalności przez przedsiębiorstwo — tłumaczyła Monika Warmbier, dyrektor i szef zespołu doradztwa rachunkowego dla przedsiębiorstw sektora niefinansowego w KPMG. Krzysztof Wojciechowski, partner w kancelarii prawnej D. Dobkowski sp.k., stowarzyszonej z KPMG, tłumaczył, że w przypadku pojawienia się takich trudności, jak np. zagrożenie niewypłacalnością, przedsiębiorca powinien rozważyć korzyści, jakie może dać postępowanie restrukturyzacyjne. — Ustawodawca przewidział, że pomocy przedsiębiorcom w dziedzinie postępowań restrukturyzacyjnych będą udzielać doradcy lub spółki doradztwa restrukturyzacyjnego. Doradcą restrukturyzacyjnym jest osoba fizyczna, wpisana na listę prowadzoną przez ministra sprawiedliwości — mówił Krzysztof Wojciechowski.
Nowe wzorce
Prelegenci opowiedzieli też o zmianach w Międzynarodowych Standardach Sprawozdawczości Finansowej. Bartłomiej Lachowicz, dyrektor w dziale audytu ogólnego KPMG, omówił nowy standard, dotyczący przychodów MSSF 15, który wejdzie w życie 1 stycznia 2018 r. — W MSSF 15 do rozpoznawania przychodów wykorzystujemy model pięciu kroków. Pierwszym jest identyfikacja umów z klientem. Drugim określenie zobowiązań umownych. Krok trzeci to ustalenie ceny transakcyjnej, zaś czwarty — alokacja ceny transakcyjnej do zobowiązań umownych, określonych w kroku drugim. Ostatnim krokiem jest ujęcie przychodu — opowiadał Bartłomiej Lachowicz. Marta Zemka, dyrektor w dziale audytu ogólnego KPMG, opowiedziała natomiast o dotyczącym leasingu Standardzie MSSF 16, który zacznie obowiązywać od 2019 r.
— Większość spółek ma do czynienia z leasingiem. Standard ten będzie miał więc wpływ na wszystkie branże. Zgodnie z nim wszystkie umowy leasingowe spełniające nową definicję leasingu będą ujmowane w bilansie leasingobiorców, nie będzie już podziału na leasing operacyjny i finansowy — informowała Marta Zemka. Iwona Galbierz-Sztrauch, dyrektor w zespole doradztwa księgowego KPMG, i Krzysztof Gąbka, menedżer z tego zespołu, skoncentrowali się na wyzwaniach związanych z wdrożeniem standardu MSSF 9, który zmienia m.in. zasady klasyfikacji i wyceny aktywów finansowych oraz wymogi w zakresie tworzenia odpisów na utratę wartości. — Wszystkie instytucje sporządzające sprawozdania finansowe zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej mają obowiązek wdrożenia standardu od 1 stycznia 2018 r. Biorąc pod uwagę fakt, iż wdrożenie standardu wiąże się z istotnymi zmianami polityk rachunkowości w zakresie klasyfikacji aktywów finansowych oraz koniecznością opracowania metodyki kalkulacji dożywotnich strat kredytowych, prace związane z przygotowaniem do wdrożenia standardu powinny zostać rozpoczęte niezwłocznie — mówiła Iwona Galbierz-Sztrauch. Zbigniew Libera, partner w dziale audytu ogólnego KPMG, i Paweł Skowroński, starszy menedżer w dziale usług doradczych KPMG, opowiedzieli zaś, czym są usługi poświadczające (ang. Assurance) i jakie wymagania w zakresie danych osobowych stawia GDPR/RODO. — Usługi poświadczające zwiększają wiarygodność informacji finansowych i niefinansowych, zwiększając tym samym komfort pracy zarządów i zaufanie inwestorów — mówił Zbigniew Libera.