Komisja Europejska ma odpowiedzieć na węgierskie propozycje dotyczące kluczowych reform sądownictwa na początku przyszłego tygodnia, jak oświadczył Janos Boka, węgierski sekretarz stanu ds. UE. Jeśli zostaną zatwierdzone, węgierski parlament będzie mógł je ratyfikować w połowie kwietnia, dzięki czemu zostanie usunięta ostatnia przeszkoda w odblokowaniu 5,8 mld EUR z unijnego planu walki z pandemią w drugiej połowie tego roku.
“Jesteśmy bardzo blisko porozumienia. Nie widzimy żadnych nierozstrzygniętych kwestii politycznych” - zapewnił Boka.
27 kamieni milowych
W zeszłym roku Unia Europejska zamroziła fundusze na rzecz odbudowy Węgier. Wspólnota chciała zmusić prezydenta Viktora Orbana do cofnięcia serii ustaw i zmian konstytucyjnych, które zdaniem KE zagrażały niezawisłości sądów oraz rządom prawa. W ramach odrębnego procesu organ wykonawczy UE wstrzymał również wypłatę 22 mld EUR z tzw. funduszy spójności w obawie o niezależność sądów i nieprzestrzeganie karty praw podstawowych wspólnoty w kwestiach takich, jak prawa osób LGBTQ, wolność akademicka, czy prawo do azylu.
Komisja postawiła Węgrom 27 kluczowych warunków zwanych kamieniami milowymi, których spełnienie pomogłoby krajowi odzyskać dostęp do funduszy. Cztery żądania dotyczyły sądownictwa.
Węgry dadzą wolną rękę Krajowej Radzie Sądownictwa?
Boka oczekuje, że Węgry dostaną dostęp do funduszy naprawczych w trzecim kwartale 2023 r. “Ale żeby było to możliwe, trzeba przyspieszyć tempo tego procesu” - zwrócił uwagę. Węgry zamierzają wzmocnić uprawnienia Krajowej Rady Sądownictwa, w tym jej zdolności do wydawania wiążących opinii na temat niektórych decyzji oraz do wyboru prezesa Sądu Najwyższego.
Budapeszt wprowadzi także automatyczny system przydzielania spraw w Sądzie Najwyższym, aby ograniczyć ryzyko wpływu politycznego, usunie przeszkody dla sędziów w kierowaniu pytań do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości i ograniczy możliwość składania przez rząd skarg do sądu konstytucyjnego.
Boka twierdzi, że zmiany pomogą Węgrom również odblokować 22 mld EUR funduszy spójności.