Wystawa Hasior. Trwałość przeżycia

DI, KG
opublikowano: 2024-07-16 18:21

Do 8 września w Zamku Królewskim w Warszawie można oglądać najznakomitsze spośród obecnie dostępnych dzieł Władysława Hasiora – klasyka współczesności, którego sztuka jest wymownym świadectwem doświadczeń egzystencjalnych i poszukiwań twórczych XX w. Na wystawie Hasior. Trwałość przeżycia swoją reprezentację znalazły wszystkie charakterystyczne dla artysty formy ekspresji – asamblaże, sztandary oraz rzeźby betonowe odlewane w ziemi.

Posłuchaj
Speaker icon
Zostań subskrybentem
i słuchaj tego oraz wielu innych artykułów w pb.pl
Subskrypcja

Niemal 90 dzieł Władysława Hasiora prezentowanych na wystawie zostało wypożyczonych z polskich muzeów i ze zbiorów prywatnych. Eksponaty, zarówno pod względem formy, jak i treści, pokazują możliwie szerokie spektrum poszukiwań twórczych artysty. Pokoleniowe traumy (wojenne i nie tylko), mechanizmy społecznej opresji, relacje między człowiekiem i przyrodą, jednostką a zbiorowością, sacrum i profanum, tym, co uniwersalne i trwałe, a tym, co lokalne i przemijające – wszystkie te wątki znajdują odzwierciedlenie w doborze prac, tworząc fascynujący i głęboki dyskurs nad kondycją ludzką, pełen odwołań do najważniejszych tekstów kultury.

– Prezentując sztukę współczesną, chcemy poszerzyć krąg osób zainteresowanych Zamkiem. Sami także jesteśmy ciekawi, jak sztuka współczesna prezentuje się w historycznych wnętrzach. Otwierana na zakończenie jubileuszu 50-lecia wystawa prac Hasiora nawiązuje do pierwszej wystawy artysty – jeszcze w surowych murach dopiero co odbudowanego Zamku w 1974 roku - pełnej dramatyzmu i drapieżności wbrew wszelkim wcześniejszym założeniom estetycznym w sztuce – mówi prof. Wojciech Fałkowski, dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie.

Obszary zainteresowań twórczych Hasiora często pokrywają się z tematami, które dziś znajdują się w głównym nurcie dyskursu filozoficznego, społecznego i politycznego, takimi jak ekologia (próba przekroczenia perspektywy antropocentrycznej) czy ludowe korzenie wspólnoty polskiej.

Władysław Hasior to artysta posługujący się własnym językiem w sztuce. Dokonując nieoczywistych, ale przemyślanych zestawień obiektów materialnych, gotowych lub nieznacznie przetworzonych, nadaje im wtórne znaczenia i wplata w nadrzędne konstelacje semantyczne. Znaczącym jest nie tylko sam przedmiot, ale i jego kształt, barwa oraz wszystkie cechy materii, z której jest stworzony.

– Hasior nie przywiązywał specjalnej wagi do trwałości swoich prac, uważał za naturalne, że ulegają powolnej destrukcji. Mocno natomiast podkreślał, że najważniejsza w jego sztuce i w jej odbiorze jest właśnie trwałość przeżycia. Uznaliśmy, że to będzie dobry tytuł, trafnie opisujący postawę artystyczną twórcy – mówi Katarzyna Rogalska, kuratorka wystawy, Zamek Królewski w Warszawie.

Gdy Hasior tworzy formę rzeźbiarską od początku, istotną rolę pozwala odegrać pierwiastkowi przypadkowości, a uzyskany efekt dla niego samego bywa zaskoczeniem i odkryciem. Mimo rozmachu swych przedsięwzięć, artysta nie pretenduje do statusu demiurga sprawującego pełną kontrolę nad procesem twórczym. Szuka dialogu z odbiorcami, pozwala uobecnić się czynnikowi naturalnemu, np. w postaci żywiołu. Wymiar etyczny takiej postawy współbrzmi ze współczesną wrażliwością, dlatego Władysław Hasior bez wątpienia zalicza się do artystów, których warto odkryć na nowo.

– Wystawę „Hasior. Trwałość przeżycia” tworzą asamblaże, czyli montaże obrazopodobne, sztandary. Stanowią sedno twórczości Hasiora. Dzieła te są intuicyjnie i powszechnie rozpoznawane, i kojarzone z nim właśnie. Są wybitnym i bynajmniej nie lokalnym czy zaściankowym wybuchem talentu, ekspresji oraz głęboko humanistycznego wyrazu i przesłania – podkreśla Jacek Chromy, autor scenariusza i kurator wystawy.

Na wystawie znalazły się obiekty wypożyczone z: Muzeum Tatrzańskiego im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem (partner wystawy), Miejskiego Ośrodka Sztuki w Gorzowie Wielkopolskim, Muzeum Narodowego w Poznaniu, Kolekcji Teresy i Andrzeja Starmach, Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu, Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Architektury we Wrocławiu, Muzeum Narodowego we Wrocławiu, a także ze zbiorów prywatnych (m.in. rzeźba Kapliczka wszystkich wiernych pochodząca z kolekcji prof. Andrzeja Szarka).