W ostatnich latach pojęcie blockchain było odmieniane przez wszystkie przypadki. Do tej pory najczęściej było ono kojarzone z obrotem kryptowalutami.
Za sprawą zmian zaproponowanych przez ustawodawcę technologia ta może znaleźć jednak nowe zastosowanie. Blockchain (w języku polskim „łańcuch bloków”) definiuje się najczęściej jako zdecentralizowaną i rozproszoną bazę danych w postaci cyfrowej, służącą do księgowania transakcji, płatności czy też innego rodzaju zapisów księgowych. Podobnie jak w przypadku wielu innych nowoczesnych technologii jedną z barier powstrzymujących przed powszechnym wykorzystywaniem blockchainu może być obawa o bezpieczeństwo danych przetwarzanych w ten sposób. Jednakże uwarunkowania techniczne leżące u podstaw funkcjonowania blockchainu sprawiają, że jest on aktualnie jedną z najbezpieczniejszych form przechowywania danych. Jednym z pierwszych państw, które przekonało się do zalet łańcucha bloków, była Estonia, która jest powszechnie znana z wykorzystywania nowych technologii w sferze administracji publicznej. Postanowiła ona sięgnąć po blockchain i zabezpieczać przy jego pomocy m.in. państwowe systemy dokumentacji medycznej.
Możliwość praktycznego zastosowania blockchainu dostrzegł również polski ustawodawca. Prawdopodobnie w 2021 r., a nie — jak wcześniej planowano — w marcu 2020 r. wejdą w życie przepisy, które pozwolą na tworzenie nowego rodzaju firmy — prostej spółki akcyjnej (PSA). Ma ona stanowić remedium na sformalizowanie struktury obecnie dostępnych spółek. Procedura zakładania PSA ma opierać się na rejestracji online, zaś minimalny kapitał akcyjny będzie wynosić 1 zł. Ponadto znacznie prostsza będzie także likwidacja tej spółki. Elastyczne rozwiązania mają sprzyjać przede wszystkim rozwojowi start-upów, które wymagają instrumentów pozwalających na szybkie reagowanie na zmiany zachodzące w otoczeniu biznesowym. Warto podkreślić, że akcje PSA nie będą mieć formy dokumentu. Występować będą one jedynie w formie zdematerializowanej. Oznacza to, że będą musiały być ewidencjonowane w rejestrach elektronicznych. Przepisy dotyczące prostej spółki akcyjnej przewidują, że w tym celu akcje będą podlegać zarejestrowaniu w rejestrze akcjonariuszy.
Ustawodawca w art. 300 31 Kodeksu spółek handlowych wprost wskazał, że rejestr akcjonariuszy będzie prowadzony w postaci elektronicznej, która może mieć formę rozproszonej i zdecentralizowanej bazy danych. Tym samym dopuszczono możliwość wykorzystywania technologii blockchain przy prowadzeniu tego rejestru. Oczywiście może on być prowadzony wyłącznie przez podmioty określone w ustawie, tj. notariuszy oraz podmioty, które na podstawie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi są uprawnione do prowadzenia rachunków papierów wartościowych. Rejestr akcjonariuszy nie stanowi jednak jedynego sposobu zastosowania blockchainu w PSA. Technologia ta z powodzeniem może być wykorzystywana do obsługi głosowania organów PSA z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej.
Powyższa regulacja otwiera zatem nowe możliwości przed technologią blockchain. Z pewnością przyczyni się do jej popularyzacji. Jednocześnie jej zalety pozwolą na zapewnienie sprawnego i bezpiecznego funkcjonowania prostej spółki akcyjnej.
Podpis: Paweł Dymek, prawnik, Kancelaria Głowacki i Wspólnicy
