Ustawa wywołuje uczucia ambiwalentne. Z jednej
strony zawiera wiele regulacji, bez których realizacja mistrzostw w terminie nie
byłaby możliwa (np. ułatwiona procedura wywłaszczania, natychmiastowa
wykonalność decyzji administracyjnych, ograniczenie możliwości stwierdzenia
nieważności decyzji o pozwoleniu na budowę lub decyzji o lokalizacji
przedsięwzięcia). Wprowadzenie takich przepisów jest przy okazji dowodem, że
dotąd obowiązujące mogą stanowić przeszkodę dla inwestycji, nawet jeżeli na jej
realizację ma się kilka lat.
Z drugiej strony — przyjęty w ustawie model
budzi wątpliwości, zwłaszcza jeśli chodzi o udział przedsiębiorców.
Przygotowanie i wykonanie przedsięwzięć w ramach EURO 2012 ma być powierzone
spółkom celowym tworzonym przez skarb państwa. Przedsiębiorca będzie więc mógł
występować jedynie w roli kontrahenta spółki celowej, zlecającej mu wykonanie
określonych zadań. Co istotne, powierzenie ich wykonania będzie możliwe tylko o
tyle, o ile zezwoli na to umowa zawarta między skarbem państwa a spółką celową.
Sporo emocji budzi zapis uprawniający spółkę
celową do wypowiadania umów ze skutkiem natychmiastowym. Uprawnienie takie
przysługiwać będzie, gdy „opóźnienie w realizacji tych umów lub ich nienależyte
wykonanie mogłoby utrudnić lub uniemożliwić rozpoczęcie lub przeprowadzenie”
EURO 2012. Tak określona przesłanka jest skrajnie nieprecyzyjna i stanowi źródło
konfliktów między spółką celową a jej kontrahentami. Wypowiedzenie umowy ze
skutkiem natychmiastowym będzie możliwe nawet w przypadku, gdyby przedsiębiorca
nie ponosił odpowiedzialności za powstanie opóźnienia. Przepis ten ma charakter
bezwzględnie obowiązujący, zatem prawo wypowiedzenia będzie przysługiwało spółce
celowej nawet jeśliby w umowie z przedsiębiorcą postanowiono inaczej.
Jakby tego było mało, w razie wypowiedzenia
umowy w tym trybie ustawa istotnie ogranicza odpowiedzialność odszkodowawczą
spółki celowej — przedsiębiorca będzie mógł żądać odszkodowania wyłącznie w
zakresie szkody rzeczywistej, wyłączono natomiast możliwość dochodzenia
odszkodowania z tytułu utraconych korzyści. W tym przypadku ustawa dopuszcza
jednak możliwość zmodyfikowania w umowie zasad odpowiedzialności na wypadek
wypowiedzenia jej przez spółkę celową. Wydaje się jednak, że zgoda na tego
rodzaju modyfikację zasad odpowiedzialności powinna znaleźć się w umowie o
powierzenie przedsięwzięć EURO 2012 zawartej między skarbem państwa a spółką
celową.
W dyskusji nad kształtem ustawy o EURO 2012
pojawiły się głosy, że efektywniejszym rozwiązaniem, niż powoływanie przez skarb
państwa spółek celowych, byłoby wspólne prowadzenie inwestycji, przy
współudziale finansowym przedsiębiorców. Projektodawcy jako kontrargument
wskazywali, że ustawa o EURO 2012 nie wyłącza możliwości wspólnej realizacji
przedsięwzięć związanych z mistrzostwami na podstawie ustawy z 28 lipca 2005 r.
o part- nerstwie publiczno-prywatnym. Problem w tym, że ustawa, ze względu na
swoją, mówiąc oględnie, niedoskonałość, jest martwa.
Jarosław Chałas to radca prawny, partner
zarządzający w Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy