Czym jest dobrostan liderek? Jak zadbać o ich zdrowie fizyczne, równowagę emocjonalną i harmonię wewnętrzną?
Dobrostan liderki wykracza daleko poza tradycyjne pojęcie zdrowia. Martin Seligman, twórca psychologii pozytywnej i modelu PERMA, definiuje dobrostan jako stan obejmujący pięć kluczowych elementów: pozytywne emocje, zaangażowanie, relacje, poczucie sensu oraz osiągnięcia. Każdy z tych elementów odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia psychicznego i fizycznego liderki, wzmacniając jej efektywność i odporność na wyzwania zawodowe. Poniżej można przeanalizować każdy z elementów modelu PERMA, przywołujący konkretne przykłady oraz praktyczne sposoby ich wdrożenia.
Weź udział w konferencji "Akademia Kobiet Liderek Przyszłości" >>
Pozytywne emocje są niezbędne, by liderka mogła zachować równowagę psychiczną i zwiększyć swoją zdolność do radzenia sobie ze stresem. W kulturze organizacyjnej pozytywne emocje często są uważane za mniej istotne, a emocjonalność bywa postrzegana jako słabość. Jednak, jak pokazują badania Seligmana, regularne odczuwanie pozytywnych emocji, takich jak radość, wdzięczność czy nadzieja, znacząco wpływa na wytrzymałość psychiczną. Liderki mogą wprowadzać praktyki wdzięczności, zapisując codziennie trzy rzeczy, za które są wdzięczne. Praktyka ta, choć prosta, wpływa na zwiększenie poziomu optymizmu i zadowolenia, co może poprawić zarówno atmosferę w pracy, jak i efektywność zespołu.
Zaangażowanie to stan, w którym człowiek całkowicie pochłonięty jest wykonywaną czynnością, doświadczając tzw. „przepływu” (flow). Jest to moment pełnego skupienia, w którym nie odczuwamy upływu czasu ani presji zewnętrznej. Aby osiągnąć taki stan, liderki powinny szukać zajęć, które autentycznie je pasjonują i w których widzą wyzwanie odpowiadające ich umiejętnościom. Przykładem może być projekt strategiczny, nad którym pracują, lub innowacyjne rozwiązanie, które wymagają od nich kreatywności. Tego rodzaju zaangażowanie jest niezwykle satysfakcjonujące i przyczynia się do długofalowego zadowolenia z pracy. Dla wielu liderek, zaangażowanie może także obejmować czas poświęcony na hobby czy sport, co pozwala zachować równowagę psychiczną i fizyczną.
Relacje z innymi ludźmi stanowią fundament dobrostanu, szczególnie dla kobiet-liderek, które nieustannie pracują w środowiskach wymagających wsparcia i współpracy. W książce „The Gifts of Imperfection” Brené Brown podkreśla, jak istotna jest autentyczność w budowaniu zaufania w zespole. Dla liderek, które potrafią otworzyć się na swoich współpracowników i budować autentyczne relacje, wyzwaniem może być umiejętność wyznaczania granic. Otwarta i empatyczna komunikacja nie tylko zwiększa lojalność zespołu, ale również sprawia, że liderka czuje się wspierana przez współpracowników, co pozytywnie wpływa na jej samopoczucie. Regularne spotkania zespołowe, na których dzieli się doświadczeniami i słucha potrzeb swoich pracowników, mogą stać się ważnym narzędziem w budowaniu więzi.
Poczucie sensu w pracy nadaje siłę do działania nawet w trudnych chwilach. To głęboka świadomość, że to, co robimy, ma znaczenie nie tylko dla nas samych, ale i dla innych. Liderki, które znajdują sens w swojej roli, potrafią lepiej radzić sobie w sytuacjach kryzysowych i są bardziej odporne na stres. Przykładem może być misja, która stoi za działalnością firmy, np. wspieranie zrównoważonego rozwoju, rozwijanie technologii wpływających na poprawę życia innych ludzi, czy działania społeczne. Liderki powinny regularnie przypominać sobie, jakie wartości kierują ich pracą, by budować wewnętrzną motywację i wytrwałość. Dla tych, które pełnią role społeczne lub związane z CSR (Społeczna Odpowiedzialność Biznesu), poczucie sensu może być szczególnie wyraźne i wpływać na ich efektywność.
Osiągnięcia to nie tylko wielkie sukcesy, ale także drobne kroki naprzód, które pomagają liderce rozwijać pewność siebie i budować poczucie kompetencji. Seligman wskazuje, że docenianie małych zwycięstw jest równie ważne, jak świętowanie dużych osiągnięć. W praktyce liderki mogą celebrować każdy, nawet najmniejszy krok w realizacji swoich celów. Regularne świętowanie małych sukcesów - takich jak zakończenie trudnego projektu, nawiązanie nowej współpracy czy osiągnięcie celu osobistego - pozwala wzmacniać pozytywne emocje i motywację do dalszego działania. Celebracja sukcesów wpływa również na zespoły, które widząc zaangażowanie i docenienie swoich starań, czują się bardziej zmotywowane i chętne do współpracy.
Rola autentyczności i wartości osobistych
Autentyczność to fundament trwałego i zdrowego przywództwa. Brené Brown w swojej książce „Dare to Lead” zaznacza, że autentyczne przywództwo polega na spójności między wartościami osobistymi a zawodowymi. Liderki, które przyjmują autentyczny styl zarządzania, budują zaufanie i inspirują swoje zespoły do osiągania wspólnych celów. Pracując zgodnie z własnymi wartościami, liderki budują lojalność i motywację zespołu. Autentyczność bywa wyzwaniem, ponieważ często wiąże się z potrzebą odrzucenia społecznych norm. „Autentyczność wymaga odwagi” - przypomina Brown. Liderki muszą nauczyć się akceptować swoje unikalne cechy i wykorzystać je w pracy, tworząc środowisko, które sprzyja rozwojowi zespołu. Presja, stres i wypalenie zawodowe to powszechne wyzwania współczesnych liderek. WHO klasyfikuje wypalenie zawodowe jako zjawisko zdrowotne, które prowadzi do problemów fizycznych i psychicznych. Liderki, które zajmują się jednocześnie pracą i obowiązkami domowymi, często doświadczają wyższego poziomu stresu i trudności w utrzymaniu równowagi. Jak wskazuje Daniel Goleman, autor teorii inteligencji emocjonalnej, rozwijanie kompetencji emocjonalnych pozwala lepiej zarządzać trudnymi sytuacjami i wzmacnia odporność psychiczną. Praktyki mindfulness oraz techniki oddechowe mogą być szczególnie pomocne w redukcji napięcia. Badania nad mindfulness przeprowadzone przez Jon Kabat-Zinna dowodzą, że regularne ćwiczenia wpływają na redukcję poziomu kortyzolu, hormonu stresu, co pozwala liderkom lepiej radzić sobie z wyzwaniami i budować wewnętrzny spokój.
Jak znaleźć wartości indywidualne członków zespołu i samej liderki? Temat wartości często ze swoimi klientami opracowują trenerzy mentalni, z którymi współpracę liderkom szczególnie polecam. Treningi mentalne obejmują m.in. naukę ćwiczeń mindfuness oraz techniki oddechowe i redukcji stresu.
Znaczenie równowagi między pracą a życiem osobistym
Sheryl Sandberg, była COO Facebooka, w książce „Lean In” podkreśla, że znalezienie równowagi między życiem zawodowym a osobistym to klucz do sukcesu i satysfakcji. Liderki, które świadomie zarządzają swoim czasem i wyznaczają wyraźne granice, potrafią utrzymać energię oraz uniknąć wypalenia zawodowego. Strategie takie jak delegowanie zadań, planowanie przerw i rezerwowanie czasu na regenerację pomagają utrzymać zdrową równowagę, dzięki której nie tylko zwiększa się ich efektywność, ale także poprawia jakość życia. W rzeczywistości, liderki często czują się zobligowane do bycia dostępnymi o każdej porze dnia i nocy, co prowadzi do przeciążenia. Jednym z rozwiązań może być wdrożenie „sztywnej godziny wylogowania” - zasady, która nakazuje kończyć dzień pracy o ustalonej porze, bez sprawdzania e-maili czy odbierania telefonów po godzinach. Badania pokazują, że takie proste zmiany sprzyjają poprawie jakości snu, co przekłada się na zwiększoną produktywność w ciągu dnia i ogólne poczucie spełnienia.
Budowanie wsparcia i sieci kontaktów
Liderki potrzebują wsparcia nie tylko na poziomie zawodowym, ale i osobistym. Warto, by angażowały się w sieci wsparcia, takie jak „Women in Business” czy programy mentoringowe, które pozwalają na wymianę doświadczeń i rozwój zawodowy. Badania przeprowadzone przez Instytut Gallupa pokazują, że osoby, które otaczają się wspierającym środowiskiem, rzadziej doświadczają wypalenia i lepiej radzą sobie ze stresem. Współczesne środowisko biznesowe oferuje szerokie możliwości networkingowe – spotkania branżowe, webinaria, czy grupy tematyczne online, które pozwalają liderkom nawiązywać wartościowe kontakty, dzielić się wiedzą i szukać inspiracji. Programy mentoringowe z kolei umożliwiają młodszym liderkom korzystanie z doświadczenia bardziej doświadczonych koleżanek, co wzmacnia ich poczucie bezpieczeństwa i wspiera rozwój zawodowy.
Podsumowanie: Dobrostan jako długoterminowa decyzja
Wszystkie opisane powyżej działania na rzecz dobrostanu liderek mogą wydawać się wymagające, a czasem nawet trudne do wprowadzenia od razu. Jednak najważniejszym krokiem jest podjęcie świadomej decyzji o wyborze drogi dla siebie na najbliższe 20 lat, zamiast skupiania się jedynie na „tu i teraz”. Zastanowienie się, kim chcemy być i jak chcemy żyć, to punkt wyjścia do długofalowej, stabilnej zmiany. Metoda Kaizen, czyli metoda małych kroków może okazać się idealnym podejściem, by codziennie, choćby w minimalnym zakresie, kierować swoje działania w stronę budowania wewnętrznego dobrostanu. Każda, nawet najmniejsza zmiana, sumuje się, prowadząc do trwałych efektów. Jeśli napotkamy trudności, wsparcie specjalistów, takich jak mentorzy, psycholodzy biznesu i trenerzy mentalni, może pomóc w realizacji tej drogi.
Wellbeing liderek to kluczowy element efektywnego przywództwa. Zbudowanie wewnętrznego dobrostanu nie tylko zwiększa efektywność zawodową, ale również wzmacnia poczucie szczęścia i satysfakcji z życia. Liderki, które dbają o równowagę w życiu, rozwijają autentyczne relacje, budują rodziny i czerpią radość z zaangażowania w swoją pracę, są bardziej odporne na stres, inspirują swoje zespoły i budują silniejsze organizacje. Dążenie do holistycznego dobrostanu przestaje być luksusem, a staje się koniecznością, szczególnie w dynamicznym świecie współczesnego biznesu.
Oto autorzy i tytuły książek wymienionych w artykule:
- Martin Seligman – „Flourish”
- Brené Brown – „Dare to Lead”/„Odwaga w przywództwie”
- Brené Brown – „The Gifts of Imperfection” / „Dary niedoskonałości”
- Sheryl Sandberg – „Lean In”
- Daniel Goleman – „Inteligencja emocjonalna”
- Jon Kabat-Zinn – „Gdziekolwiek jesteś, bądź”
Autorka: Aneta Opała trener mentalny kobiet i biznesu