„W zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do celów transakcji opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia od podatku przypadającego do zapłaty: (a) podatku VAT należnego lub zapłaconego na terytorium kraju od towarów i usług dostarczonych lub które mają być dostarczone podatnikowi przez innego podatnika; (b) podatku VAT należnego lub zapłaconego od towarów importowanych na terytorium kraju; (c) podatku VAT należnego na podstawie art. 5 (7)(a) „wykorzystanie przez podatnika do celów prowadzonej działalności towarów wyprodukowanych, wybudowanych, wydobytych, przetworzonych, zakupionych lub importowanych w ramach prowadzonej działalności, jeśli podatek naliczony przy ich zakupie od innego podatnika nie podlegałby w całości odliczeniu”, art. 6 (3) „państwa członkowskie mogą traktować jako świadczenie usług za wynagrodzeniem świadczenie usług przez podatnika do celów własnego przedsiębiorstwa, jeśli podatek naliczony od tych usług, gdyby były świadczone przez innego podatnika, nie podlegałby odliczeniu w całości” i art. 28a (6) dot. przepisów przejściowych związanych z wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów, (d) podatku VAT należnego na podstawie art. 28a (1)(a) dot. przepisów przejściowych związanych z wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów ”.
Artykuł 17 VI Dyrektywy Rady UE wprowadza regulacje dotyczące źródeł i zakresu prawa do odliczenia podatku naliczonego. Zgodnie z omawianym przepisem odliczeniu podlega podatek naliczony wynikający z dokonanych przez podatnika zakupów towarów i usług, o ile są one związane z wykonywanymi przez podatnika transakcjami opodatkowanymi. Zależność ta jest podstawową zasadą konstrukcyjną podatku VAT, która wynika z jego neutralności dla podatników (podmiotów gospodarczych) wyrażonej w I Dyrektywie Rady UE.
Marcin Chomiuk ekspert PricewaterhouseCoopers
Podobnie jak obecnie obowiązująca polska ustawa o VAT, VI Dyrektywa przewiduje w art. 17 również inne sytuacje, w których podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku. Chodzi tu przede wszystkim o podatek zapłacony przez podatnika przy imporcie towarów, podatek należny od wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (nabycia towarów wysłanych lub przywiezionych na terytorium kraju z innego państwa członkowskiego), a także inne sytuacje, które państwa członkowskie mogą uznać za opodatkowaną dostawę towarów lub świadczenie usług. Przykładem może być tu uznanie przez państwa członkowskie za opodatkowaną dostawę towarów, wytworzenie ich przez podatnika w ramach własnego przedsiębiorstwa, jeśli podatek naliczony od takich towarów zakupionych od innego podatnika nie byłby w całości odliczalny (np. stworzenie przez szpital, którego działalność jest zwolniona od podatku VAT, działu IT składającego zestawy komputerowe na potrzeby szpitala).