Estoński CIT w twojej firmie. Sprawdź, co zyskasz, przechodząc na ten podatek

Czym jest estoński CIT

Estoński CIT (zwany również ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych) to projekt formy opodatkowania wprowadzony do polskiego systemu podatkowego w 2021 r. Najprościej rzecz ujmując, stosowanie estońskiego CIT polega na przesunięciu poboru podatku na moment konsumpcji zysków przez właścicieli.

Oznacza to, że przedsiębiorcy nie odprowadzą podatku od dochodów spółek, dopóki zysk nie będzie wypłacany z konta firmowego. Jednym z warunków stosowania CIT estońskiego jest przykładowo reinwestowanie takich pieniędzy. Wówczas przedsiębiorcy nie będą zmuszeni do zapłaty podatku. Taka mechanika estońskiego CIT obowiązywała w pierwszym projekcie ustawy. Teraz jednak ustawodawca wprowadził dalsze uproszczenia formalności dotyczących estońskiego CIT.

W polskich warunkach estoński CIT został znacznie zliberalizowany, co oznacza, że podatnik może sporo zaoszczędzić, korzystając z tej formy opodatkowania. Wszystko to dzięki ustawie z 7 października 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie 1 stycznia 2023 r.

Ustawa o zmianie estońskiego CIT wprowadza ułatwienia m.in. w zakresie:

• wydatków związanych z używaniem samochodów osobowych
• wygaśnięcia zobowiązania z tytułu korekty wstępnej
• wymogu minimalnego zatrudnienia
• terminu zapłaty podatku z tytułu zysku
• terminu zapłaty podatku od dochodu z przekształcenia.

Co więcej, decydując się na estoński CIT, krajowe firmy nie zapłacą podatku od różnic pomiędzy rozliczeniem rachunkowym a podatkowym. Kto może realnie korzystać z estońskiego CIT w polskich warunkach?

Warunki korzystania z Estońskiego CIT

Z estońskiego CIT mogą korzystać dwie grupy spółek. Są to przede wszystkim spółki kapitałowe, czyli:

• spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
• spółki akcyjne
• proste spółki akcyjne.

Druga grupa spółek, które mogą skorzystać z estońskiego CIT, to spółki osobowe. Na zobowiązanie podatkowe w modelu estońskim mogą więc postawić:

• spółki komandytowe,
• spółki komandytowo-akcyjne.

Z każdą działalnością gospodarczą, która chciałaby postawić na estoński CIT, wiąże się szereg wymogów. Obecnie istnieje siedem klauzul będących barierą wejścia do opodatkowania estońskim CIT. Decydując się na złożenie deklaracji, podatnik estońskiego CIT musi charakteryzować się:

1. Płaską strukturą udziałową – spółka chcąca skorzystać z estońskiego CIT nie może posiadać udziałów, akcji czy podobnych praw w innych spółkach.
2. Prostą strukturą udziałowców – firmy zainteresowane estońskim CIT muszą wykazać, że w skład grupy udziałowców wchodzą tylko osoby fizyczne. Ta zasada dotyczy zarówno spółek kapitałowych, jak i osobowych.
3. Określoną strukturą przychodów – sprawozdanie finansowe jest integralną częścią wymogów, które otwierają drzwi spółkom chcącym korzystać z estońskiego CIT. Z tej formy opodatkowania mogą bowiem skorzystać wyłącznie firmy, których mniej niż 50 proc. przychodów pochodzi z tzw. źródeł pasywnych (chodzi m.in. o wierzytelności, odsetki lub prawa autorskie).
4. Określoną strukturą zatrudnienia – do zapłaty podatku w modelu estońskiego CIT upoważnione są firmy, które w myśl Kodeksu pracy zatrudniają co najmniej trzy osoby fizyczne. Wymóg minimalnego zatrudnienia jest jednak nieco zliberalizowany w przypadku nowych podmiotów.
5. Określonym profilem działalności – nie w każdym sektorze można zastosować estoński CIT. Z tej formy opodatkowania nie mogą korzystać instytucje pożyczkowe lub podmioty prowadzące działalność w specjalnej strefie ekonomicznej.
6. Określonym systemem rachunkowości – do zapłaty podatku w formule estońskiego CIT dopuszczone są wyłącznie firmy prowadzące rachunkowość według polskich standardów. Obowiązujące przepisy podkreślają, że spółki posługujące się standardami MSR (Międzynarodowe Standardy Rachunkowości) nie mogą korzystać z opodatkowania ryczałtem w modelu estońskiego CIT.
7. Określoną historią powstania – zapłatę podatku w formule estońskiego CIT zastosują wyłącznie firmy, które nie powstały w wyniku przekształceń takich jak podział lub restrukturyzacja. W innym przypadku obowiązek zapłaty podatku musi być realizowany w bardziej “klasycznych” formułach.

Co jednak ważne, przy wyborze opodatkowania ryczałtem - w myśl projektu o estońskim CIT - spółki już teraz mogą liczyć na ułatwienia formalne. Do tej pory przedsiębiorcy, którzy stosowali estoński CIT, musieli sporządzić sprawozdanie finansowe, które potwierdzało, że w okresie korzystania z tej formy opodatkowania zrealizowali inwestycje na określonym poziomie. Obecnie jednak zarówno ta zasada, jak i kryterium maksymalnych przychodów (do 100 mln złotych) zostały wycofane.

Blaski i cienie ryczałtu od dochodów spółek kapitałowych

Estoński CIT zachęca krajowych przedsiębiorców do optymalizacji podatkowej właśnie w takiej formule. Za taką decyzją stoją mocne argumenty. Chodzi m.in. o:

1. Obowiązek zapłaty podatku dopiero przy wypłacie zysku – brak ścisłych terminów zapłaty podatku do momentu wypłaty zysku (np. na poczet przewidywanej dywidendy) przekonuje coraz większą liczbę przedsiębiorców do postawienia na estoński CIT. Innymi słowy, termin zapłaty podatku zależy od samego zarządu.
2. Uproszczenie formalności – powyższe uregulowanie, czyli brak konieczności zapłaty podatku w regularnych odstępach czasowych, powoduje spore ułatwienia dla firm. Tym samym przedsiębiorcy nie mają obowiązku prowadzenia ewidencji podatkowych w zakresie podatku dochodowego – pozostaje wyłącznie uproszczona księgowość.
3. Efektywna stawka podatkowa w ramach estońskiego CIT – estoński CIT sprawia, że łączny podatek, zarówno na poziomie spółki, jak i wspólnika, jest niższy w porównaniu z “klasyczną” stawką. Ta wynosi ponad 26 proc. dla małych i 34 proc. dla większych podatników. Estoński CIT z kolei serwuje obciążenie rzędu do 20 proc. w przypadku małych podatników oraz do 25 proc. w przypadku większych (wyliczenia uwzględniają całość tzw. podwójnego opodatkowania).

Głównym zarzutem w stronę estońskiego CIT jest ograniczony katalog rodzajów działalności, które mogą skorzystać z takiego rozwiązania. To jednak nie zniechęca polskich przedsiębiorców, co potwierdzają ostatnie wyliczenia Ministerstwa Finansów.

Kto widzi szansę dla siebie w estońskim CIT

Ministerstwo Finansów informuje, że od stycznia do sierpnia 2022 r. na estoński CIT postawiło dokładnie 6997 krajowych spółek. Oznacza to wzrost popularności tej formy opodatkowania rok do roku rzędu 1546 proc. – w analogicznym okresie 2021 r. estoński CIT zastosowało wyłącznie 425 firm.

Aż 5049 spółek wybrało estoński CIT w styczniu 2022 r., co jest najwyższym wynikiem w badanym okresie. Dla porównania, w pierwszym miesiącu 2021 r. na tę formę postawiło tylko 390 firm. Drugim miesiącem, który notował największe zainteresowanie estońskim CIT, był marzec 2022 roku (411). W analogicznym okresie 2021 r. estoński CIT wybrały tylko trzy podmioty. Trzeci w kolejności pod względem popularności przejścia na estoński CIT był luty 2022 r. - 375 firm (w lutym 2021 r. – 11 firm).

Z drugiej strony najmniej podmiotów przeszło na estoński CIT w sierpniu (131 firm, natomiast w marcu 2021 r. tylko dwie firmy) oraz lipcu (201, a w lipcu 2021 r. tylko jedna).

Ministerstwo Finansów podaje także szczegółowe dane dotyczące rodzajów działalności gospodarczej, które najczęściej decydowały się na estoński CIT. Według komunikatu (w okresie od stycznia do sierpnia) były to:

• Spółki z o.o. (6690 w roku 2022; 420 w roku 2021)
• Spółki komandytowe (182 w roku 2022; 0 w roku 2021)
• Spółki akcyjne (76 w roku 2022; 5 w roku 2021)
• Spółki komandytowo–akcyjne (26 w roku 2022; 0 w roku 2021)
• Proste spółki akcyjne (23 w roku 2022; 0 w roku 2021).

Estoński CIT może być kuszącym rozwiązaniem dla polskich spółek. Jednakże przygotowując się do przejścia, warto skorzystać - przynajmniej na początku - z pomocy dobrego doradcy podatkowego oraz radcy prawnego. Z takim przygotowaniem można decydować się na korzystanie z ułatwień fundowanych nam twórców estońskiego CIT.