O planowanych zmianach w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji poinformowano w wykazie prac legislacyjnych i programowych rządu zamieszczonym na stronie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.
Jak podano, nowelizacja ustawy wynika z potrzeby uregulowania przymusowego dochodzenia należności z tytułu podatku VAT rozliczanego w procedurach szczególnych od podatnika, którego miejscem zamieszkania lub siedziby jest inne państwo niż Polska i deklaracja została złożona w państwie członkowskim innym niż Polska.
Nowe regulacje związane z tym przewidują m.in., że do katalogu dokumentów stanowiących podstawę egzekucji administracyjnej dodana zostanie również deklaracja złożona w państwie członkowskim innym niż Polska.
Wyłączony ma być obowiązek doręczania zobowiązanemu upomnienia przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego oraz postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, gdy zobowiązany ma miejsce zamieszkania lub siedziby na terenie innego państwa niż Polska.
Resort finansów proponuje także uzupełnienie elementów tytułu wykonawczego o dane identyfikujące zobowiązanego w państwie członkowskim oraz uregulowanie przeliczania podatku VAT w obcej walucie na walutę polską.
"Ponadto rozwiązania zawarte w projekcie ustawy mają służyć usprawnieniu działań wierzyciela i organu egzekucyjnego w zakresie niezbędnym do wszczęcia i prowadzenia administracyjnego postępowania egzekucyjnego i zabezpieczającego (...)" - tłumaczy ministerstwo.
Jak wyjaśniono, projekt będzie przewidywał m.in. zmianę definicji wynagrodzenia, które będzie obejmowało wynagrodzenie za pracę oraz inne wierzytelności zobowiązanego, w tym świadczenia pieniężne przysługujące z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, wypłacane przez pracodawcę w okresie zatrudnienia, a także w okresie 12 miesięcy od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. Objęte ochroną mają być także, w zakresie określonym w przepisach Kodeksu pracy, powtarzające się wierzytelności stanowiące jedyne źródło dochodu zobowiązanego będącego osobą fizyczną.
Zmiany mają dotyczyć także przedawniania kosztów upomnienia - mają one się przedawniać, co do zasady, wraz z wygaśnięciem należności pieniężnej objętej tym upomnieniem.
Zgodnie z wyjaśnieniem MF, nowela ma umożliwić automatyczne uzyskiwanie danych z Rejestru Należności Publicznoprawnych przez podmioty uprawnione. Planowana jest też rezygnacja z pisemnej formy upoważnienia osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej do uzyskania jej danych.
Przewiduje się także uproszczenie etapu wszczęcia postępowania egzekucyjnego i zabezpieczającego oraz rozszerzenie zakresu informacji przekazywanych przez wierzyciela organowi egzekucyjnemu w zakresie niezbędnym do skutecznego prowadzenia egzekucji administracyjnej.
Planowane jest również usprawnienie egzekucji do majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka, doprecyzowanie regulacji w zakresie umorzenia postępowania egzekucyjnego, usprawnienie postępowania organów egzekucyjnych w przypadku zajęcia rzeczy lub prawa majątkowego przez co najmniej dwa organy egzekucyjne.
"W celu motywowania zobowiązanych do korzystania z obrotu bezgotówkowego w egzekucji administracyjnej wprowadza się zróżnicowanie stawki opłaty egzekucyjnej w zależności od wyegzekwowania lub uzyskania wpłaty gotówkowej lub bezgotówkowej" - napisano.
Dodano, że w stanie prawnym obowiązującym od dnia 20 lutego 2021 r. stawka tej opłaty wynosić będzie 10 proc. i 5 proc. wyegzekwowanych lub uzyskanych środków pieniężnych. W przypadku gotówki proponuje się stawkę tej opłaty odpowiednio: 11 proc. i 6 proc.
"Ponadto w celu usunięcia wątpliwości interpretacyjnych doprecyzowano przepisy regulujące górną wysokość opłaty egzekucyjnej: 40.000 zł oraz 20 000 zł (w zależności od sposobu uzyskania kwot), odrębnie dla każdego tytułu wykonawczego" - tłumaczy MF.
Wśród planowanych zmian ma się znaleźć także doprecyzowanie przepisów o zajęciu rachunku bankowego i rachunku VAT, czy doprecyzowanie egzekucji z praw majątkowych zarejestrowanych w rejestrze akcjonariuszy.
"Przepisy ustawy regulujące egzekucję z ruchomości zostaną dostosowane do przepisów regulujących ochronę danych osobowych (...) a także do prawa celnego" - poinformowano.
Planowane jest także wprowadzenie regulacji usprawniających egzekucję z nieruchomości: zmiana ma dotyczyć sposobu publikowania obwieszczenia o licytacji nieruchomości, opisu i oszacowania nieruchomości.
"W przypadku niedotrzymania terminu płatności trzech rat, na jakie został rozłożony podatek lub zaległość podatkowa, przewiduje się wygaśnięcie decyzji o rozłożeniu na raty (rezygnacja z trzech kolejnych rat). Analogiczne rozwiązanie przyjęto w przypadku rozłożenia na raty zapłaty kosztów egzekucyjnych" - napisano.
Zgodnie z informacją planuje się, że rząd przyjmie projekt w pierwszym kwartale 2021 r.