W tym roku IPO Diagnostyki to był tzw. no-brainer dla instytucji, ale teraz w ogóle jest cudowny czas - co chwila mamy ABB, więc jako inwestor instytucjonalny tylko dzwonię i mówię, że tu chcę kilka procent, tam chcę kilka procent, wszędzie chcę - śmieje się inwestor instytucjonalny, chcący zachować anonimowość.
Od 19 maja, kiedy na sprzedaż pakietu za 0,7 mld zł zdecydował się wehikuł kontrolowany przez Jakuba Zabłockiego, założyciela XTB, sfinalizowano w sumie sześć tego typu transakcji, a także rozpoczęła się pierwsza oferta publiczna Arlenu.
Taka była łączna wartość akcji sprzedanych w ABB w ciągu ostatnich trzech tygodni.
Inwestorzy instytucjonalni, którzy biorą udział w ABB (przyspieszona budowa księgi popytu), procesach umożliwiających uplasowanie wartych nawet miliardy złotych pakietów akcji w bardzo krótkim czasie, wyłożyli na nie w trzy tygodnie prawie 4,5 mld zł, wynika z obliczeń PB. Po stronie sprzedających stali albo założyciele firm (XTB, Benefit Systems, Wielton, Rainbow), albo fundusze private equity systematycznie realizujące zyski (Allegro, Murapol).
- Tak duża kumulacja nie zdarza się zbyt często na naszej giełdzie. Stąd też ostatnie transakcje wyssały sporą część wolnego kapitału z rynku – zauważa Mateusz Chrzanowski, analityk Noble Securities.
Żal nie skorzystać
Z pewnością nie jest to koniec listy, a wśród ekspertów panuje przekonanie, że wkrótce będziemy świadkami następnych tego typu transakcji - choć nie tylko ABB, ale także wrótnych ofert.
- Na rynek prędzej czy później trafią akcje Tarczyńskiego i cyber_Folksa, spółek, które zapowiedziały podwyższenie kapitału. Nie zdziwiłbym się też, gdyby ogłoszono ABB na akcje Answear.com – wylicza zarządzający funduszami akcji, pragnący zachować anonimowość.
12 czerwca akcjonariusze spółki Tarczyński, producenta wędlin, zdecydują o emisji do 2 mln akcji skierowanej do wybranych inwestorów. Przy obecnej cenie rynkowej maksymalna wartość oferty sięgnęłaby 244 mln zł, ale inwestorzy mogą liczyć na dyskonto. Nowe akcje przy uplasowaniu całości oferty stanowiłyby do 15 proc. podwyższonego kapitału i znacząco podniosły free float (obecnie to ledwie 2,4 proc.) spółki, wycenianej na niemal 1,4 mld zł. Pieniądze są potrzebne spółce na rozbudowę mocy produkcyjnych linii kabanosowych.
Niespodzianką nie byłaby transakcja sprzedaży części akcji Answear.com, jeśli kurs będzie kontynuował odbicie, a wyniki w kolejnych kwartałach potwierdzą trwałość poprawy wyników i tym samym sens poniesionych nakładów marketingowych. W I kwartale przychody wzrosły o 28 proc. r/r do 352,5 mln zł, a EBITDA potroiła się do 9,9 mln zł. Spółkę kontroluje rodzina Bajołków, do której przez Forum X FIZ należy 57,8 proc. akcji. Walory te mają być stopniowo przenoszone do dwóch fundacji rodzinnych związanych z założycielami firmy: Krzysztofem i Arkadiuszem Bajołkami. Ponadto 18 proc. akcji należy do funduszu MCI, który umieścił Answear.com w oficjalnym planie tzw. exitów na lata 2025-26.
Jest za co kupować
Mimo imponującej hossy na GPW w tym roku pieniądze raczej odpływają niż napływają do rodzimych funduszy inwestujących w akcje. Aktywni są inwestorzy zagraniczni, stały dopływ gotówki mają fundusze PPK, a szeroki strumień dywidend zasila OFE, dysponujące dużymi pakietami akcji blue chipów. Tylko z Pekao i Santandera inwestorzy mniejszościowi otrzymali w maju prawie 5 mld zł.
- W ostatnim czasie mieliśmy do czynienia ze sporym napływem kapitału do funduszy, związanego choćby z wypłatą sowitych dywidend. Poprawiło to sytuację płynnościową na rynku, umożliwiając jednocześnie wydatkowanie większych środków na zakupy akcji w ramach ABB - mówi Jędrzej Łukomski, zarządzający funduszami w Rockbridge TFI.
Dla inwestorów instytucjonalnych tego typu transakcje to okazja do dokupienia akcji w cenie atrakcyjniejszej niż rynkowa. Dyskonto, czyli różnica między ceną zamknięcia sesji poprzedzającej proces a ceną, która została uzgodniona w jego wyniku, sięgało w ostatnich transakcjach od kilku do nawet kilkunastu procent.
- Ceny zakupu pakietów w poszczególnych transakcjach były atrakcyjne dla funduszy – stąd tak duże zainteresowanie i silny popyt na kolejne transze sprzedawanych akcji. Trzeba też podkreślić, że kluczowe znaczenie w całym procesie kupna papierów odgrywały w ostatnim czasie zagraniczne fundusze. Nadal pozytywnie oceniają one perspektywy naszego rynku i wykazują zainteresowanie polskimi akcjami - nie ma wątpliwości Jędrzej Łukomski.
Nowe rozdanie
O ile w krótkim terminie inwestorzy mniejszościowi muszą przełknąć spadek notowań po zamknięciu transakcji ABB, to w dłuższym sprzedaż akcji przez założycieli i fundusze private equity jezt zazwyczaj dobrą wiadomością.
Po pierwsze, w kilkumiesięcznej perspektywie zmniejsza się ryzyko podaży akcji, zwłaszcza jeśli duży akcjonariusz zobowiązuje się do niesprzedawania akcji przez pewien czas (jak np. akcjonariusze XTB i Murapolu, którzy następny pakiet upłynnią nie wcześniej niż za pół roku).
Po drugie, w tych wypadkach, gdzie duzi akcjonariusze de facto przestali nimi być (jak w Beneficie i Rainbow Tours), głos decydujący będą mieć fundusze emerytalne i inwestycyjne, a akcjonariat będzie rozproszony. Na rozwiniętych rynkach to standard, w Polsce jeszcze nie, bo spółki mają zwykle inwestorów strategicznych lub głównym akcjonariuszem jest założyciel, a organy spółki są obsadzone członkami rodziny.
Po trzecie, sprzedaż akcji przez dużych inwestorów skutkuje zwiększeniem liczby akcji w wolnym obrocie (tzw. free floatu), od czego zależy waga danej spółki w indeksach. Po sfinalizowaniu najnowszej transakcji Allegro przeskoczy w portfelu WIG20 Dino Polska, a większy free float zwiększył szanse XTB i Benefitu na awans do indeksu blue chipów.
Gorący czas na GPW
Ostatnie transakcje ABB i IPO
19 maja
Wehikuł kontrolowany przez Jakuba Zabłockiego, założyciela XTB, sprzedał 9,4 mln akcji (8 proc. kapitału zakładowego) za w sumie 733 mln zł. W ciągu dwóch lat główny akcjonariusz brokera przeprowadził cztery ABB, w których za 2 mld zł sprzedał ponad 31 proc. akcji. Zostało mu 35,8 proc., a lock-up na sprzedaż kolejnego pakietu obowiązuje przez 180 dni.
20 maja
AEREF V PL, kontrolowany przez fundusz Ares, ogłosił sprzedaż ok. 15 proc. akcji dewelopera w procesie przyspieszonej budowy księgi popytu, ale po kilku godzinach na rynek trafił kolejny komunikat - ABB zostało zakończone, a do inwestorów finansowych trafiło nie 15, ale 20 proc. akcji. Wartość transakcji sięgnęła 310 mln zł. AEREF ma obecnie 48 proc. akcji i zobowiązał się, że nie sprzeda kolejnych przez co najmniej 180 dni.
28 maja
Podmiot należący do Jamesa Van Bergha, założyciela Benefitu Systems, ogłosił sprzedaż 260 tys. akcji stanowiących 7,94 proc. kapitału, ale popyt był tak duży, że podjęto decyzję o zwiększeniu puli do 454 tys. walorów (13,85 proc.). W akcjonariacie ostała się jeszcze powiązana z menedżerem Fundacja Drzewo i Jutro (6,36 proc.), ale większość jest w wolnym obrocie, a spore pakiety mają fundusze emerytalne.
29 maja
W transakcjach pakietowych Flyooo, spółka byłego prezesa Rainbow Tours Grzegorza Baszczyńskiego, sprzedała 600 tys. akcji, a Aironi Quattro Fundacja Rodzinna związana z Tomaszem Czaplą, członkiem rady nadzorczej – 500 tys. W sumie to 7,5 proc. kapitału. Wartość transakcji sięgnęła 168 mln zł.W ostatnich miesiącach insiderzy systematycznie sprzedawali akcje, dzięki czemu free float urósł do niemal 90 proc.
2 czerwca
W transakcjach pakietowych, zawieranych także 3 czerwca, właściciela zmieniło ponad 10 mln akcji Wieltonu stanowiących 17,5 proc. kapitału. Walory za 57,5 mln zł sprzedał MP Inwestors, główny akcjonariusz spółki, który pieniądze te wykorzysta do objęcia akcji nowej emisji. W akcjonariacie z pakietami przekraczającymi 5 proc. ujawniły się już Value FIZ i Esaliens TFI.
4 czerwca
Grupa Arlen, specjalizująca się w produkcji odzieży ochronnej i elementów wyposażenia indywidualnego dla służb mundurowych, rozpoczęła pierwszą ofertę publiczną. Do kupienia jest 7,74 mln akcji sprzedawanych przez założyciela i głównego akcjonariusza, a maksymalna wartość oferty to 294 mln zł.
5 czerwca
Fundusze Cidinan i Permira wystawiły na sprzedaż pierwotnie 45 mln, a w związku z dużym zainteresowaniem ostatecznie 55 mln akcji stanowiących 5,2 proc. kapitału. Wartość transakcji to 1,8 mld zł i jest to kolejna paczka, która trafiła na rynek - poprzednio ABB na akcje Allegro odbyło się w kwietniu tego roku. Cidinanowi zostało jeszcze 14,5 proc. akcji, a Permirze 17,8 proc.