Strefa euro rozpoczęła czwarty kwartał w atmosferze ostrożnego optymizmu. W listopadzie 2025 r. wskaźnik nastrojów ekonomicznych ESI publikowany przez Komisję Europejską wzrósł do 97,0 pkt z 96,8 zanotowanych miesiąc wcześniej, osiągając najwyższy poziom od kwietnia 2023 roku. Poprawa pozostaje jednak umiarkowana, a sam wskaźnik nadal znajduje się poniżej swojej długoterminowej średniej, co odzwierciedla słabą dynamikę wzrostu w regionie.
Mimo że gospodarka strefy euro wykazała w tym roku większą odporność, niż oczekiwano w obliczu globalnych napięć handlowych i niepewności geopolitycznej, jej tempo wzrostu pozostaje niewielkie. Blok konsekwentnie traci dystans do głównych światowych konkurentów, zwłaszcza w kontekście eksportu i innowacyjności przemysłu.
Przemysł pod presją, usługi i budownictwo zyskują
Struktura listopadowych danych pokazuje znaczną rozbieżność między poszczególnymi sektorami. Zaufanie w usługach wyraźnie wzrosło, podobnie jak w handlu detalicznym i budownictwie, co pomogło podnieść ogólny indeks. Jednocześnie nastroje producentów ponownie się pogorszyły, spadając do -9,3 pkt z -8,5 miesiąc wcześniej. To już drugi z rzędu odczyt sygnalizujący, że sektor przemysłowy pozostaje jednym z najsłabszych ogniw europejskiej gospodarki.
Na pogorszenie nastrojów w przemyśle wpływa przede wszystkim spadek oczekiwań dotyczących produkcji oraz słabsza ocena portfela zamówień, zarówno krajowych, jak i eksportowych.
Konsumpcja stabilna, oczekiwania inflacyjne rosną
Zaufanie konsumentów utrzymało się w listopadzie na poziomie -14,2, co oznacza najlepszy wynik od ośmiu miesięcy, lecz nadal wskazuje na nastroje pesymistyczne. W całej Unii Europejskiej odczyt pozostał praktycznie niezmieniony, co sugeruje, że gospodarstwa domowe zachowują ostrożność, mimo uspokojenia inflacji i stabilizacji sytuacji na rynku pracy.
Warto zwrócić uwagę na rosnące oczekiwania inflacyjne. Wskaźnik dotyczący cen konsumenckich wzrósł do 23,1 pkt, a oczekiwania producentów sięgnęły pułapu 9,9 pkt, co może sygnalizować odwrócenie wcześniejszego trendu hamowania presji cenowej i zwiększać ryzyko ponownego wzrostu inflacji w najbliższych kwartałach.
Kredyty w lekkiej tendencji wzrostowej
Październikowe dane o podaży pieniądza i akcji kredytowej wskazują na stabilizację finansowania przedsiębiorstw. Wzrost kredytów dla firm utrzymał się na poziomie 2,9 proc. miesiąc do miesiąca, odzwierciedlając ostrożność firm w podejmowaniu nowych inwestycji przy wciąż niepewnych perspektywach gospodarczych.
Wyraźniej ożywił się natomiast segment kredytów dla gospodarstw domowych, który wzrósł z 2,6 proc. do 2,8 proc., osiągając najwyższy poziom od dwóch i pół roku. Sugeruje to poprawę kondycji finansowej części gospodarstw i stabilną konsumpcję, która nadal jest jednym z głównych motorów wzrostu w strefie euro.