NWZ Orlenu zostało zwołane na wniosek ministra aktywów państwowych Wojciecha Balczuna, w imieniu Skarbu Państwa jako akcjonariusza spółki, w celu podjęcia uchwał w sprawie ustalenia liczby członków rady nadzorczej oraz zmian w jej składzie. Obecny zarząd Orlenu wniósł z kolei do porządku posiedzenia sprawę roszczeń o naprawienie szkód przez Daniela Obajtka oraz Michała Roga z byłych władz spółki.
Daniel Obajtek był prezesem Orlenu od lutego 2018 r. do lutego 2024 r., natomiast Michał Róg był członkiem zarządu tej spółki od września 2018 r. do lutego 2024 r. Jak wynika z ogłoszenia o zwołaniu NWZ, pod obrady mają zostać poddane dwa projekty uchwał dotyczące dochodzenia od nich roszczeń o naprawienie szkód.
Według obecnego zarządu Orlenu, w obu przypadkach chodzi m.in. o ponoszenie z majątku spółki wydatków na cele prywatne, niezwiązanych z pełnioną funkcją, a także o nieprawidłowe prowadzenie oraz brak należytego nadzoru nad polityką cen sprzedaży paliw na polskim rynku w drugiej połowie 2023 r., polegającą na bezzasadnym i sprzecznym z interesem spółki zaniżaniu cen hurtowych tych produktów.
Roszczenia mają dotyczyć też braku należytego nadzoru nad wykorzystywaniem środków udostępnionych przez Orlen spółce Orlen Trading Switzerland (OTS) w ramach wewnątrzgrupowego finansowania, które zostały wykorzystane w sposób nienależyty, przy czym Orlen został pozbawiony możliwości ich odzyskania.
Dochodzenie roszczeń od Daniela Obajtka i Michała Roga
W projektach uchwał dotyczących Daniela Obajtka i Michała Roga zaznaczono, że postanowienia o dochodzeniu roszczeń dotyczą także szkód wyrządzonych zdarzeniami, które miały miejsce w latach obrotowych, za które obaj otrzymali absolutorium, a o których wystąpieniu i skutkach Walne Zgromadzenie nie zostało należycie poinformowane przed podjęciem uchwał w sprawie udzielenia tych absolutoriów.
W uzasadnieniu obu projektów uchwał zgłoszonych na NWZ obecny zarząd Orlenu przypomniał, że w grudniu 2024 r. zwołane w podobnym trybie Walne Zgromadzenie spółki postanowiło, że będzie mogła ona dochodzić roszczeń o naprawienie szkód przez 13 byłych członków zarządu, w tym Daniela Obajtka. Aktualny zarząd Orlenu zaznaczył jednocześnie, że nieważność przyjętej wówczas decyzji stwierdził w maju tego roku Sąd Okręgowy w Łodzi, podnosząc m.in. niewystarczającą szczegółowość uchwały - od tego wyroku spółka złożyła apelację, przy czym sprawa dotychczas nie została prawomocnie rozstrzygnięta.
Według obecnego zarządu Orlenu, projekty uchwał dotyczące Daniela Obajtka i Michała Roga zostały przedstawione pod najbliższe obrady NWZ w trosce o interes spółki, w celu zabezpieczenia możliwości dochodzenia od nich roszczeń o naprawienie wyrządzonych szkód, niezależnie od ostatecznego rozstrzygnięcia apelacji od wyroku z maja tego roku, uwzględniając zastrzeżenia Sądu Okręgowego w Łodzi.
Aktualne władze Orlenu wskazały ponadto, że działania Daniela Obajtka i Michała Roga, o których wspominają oba projekty uchwał, zostały potwierdzone audytami i kontrolami wewnętrznymi oraz doradców zewnętrznych.
W grudniu 2024 r., w trakcie poprzedniego NWZ Orlenu, prezes spółki Ireneusz Fąfara informował, że przeprowadzone audyty i kontrole wykazały liczne nieprawidłowości w działaniach byłych członków zarządu, „skutkiem których spółka poniosła szkodę”. Jako przykłady podał m.in. kontrolę obejmującą lata 2015-2023, która wykazała wydatkowanie przez członków byłego zarządu „bez uzasadnienia biznesowego” ze środków spółki ponad 40 mln zł oraz zaniżanie cen paliw, co - jak podkreślał Fąfara - doprowadziło do „szkody wielkich rozmiarów - wartość, której wyniosła od 2 do 4 mld zł”.
Informując w grudniu 2024 r. NWZ Orlenu o przypadku spółki OTS, Fąfara mówił z kolei, że „niewłaściwy nadzór nad przekazaniem środków pieniężnych” skutkował szkodą w wysokości 1,5 mld zł. Sprawa dotyczy przedpłat na ropę naftową zamawianą właśnie za pośrednictwem szwajcarskiej spółki, przy czym dostawy surowca nie zostały zrealizowane. Obecny prezes Orlenu wskazywał jednocześnie, że postępowanie w Szwajcarii, dotyczące spółki OTS, toczy się przy zaangażowaniu „renomowanych firm światowych, zarówno o charakterze prawnym detektywistycznym, przy współpracy z prokuraturą Szwajcarii i władz Zjednoczonych Emiratów Arabskich”.
Były prezes i były członek zarządu Orlenu odpierają zarzuty
Daniel Obajtek i Michał Róg odpierają zarzuty obecnych władz Orlenu. W styczniu tego roku Prokuratura Okręgowa w Płocku podała, że w związku z zawiadomieniem byłego prezesa Orlenu, obecnie europosła PiS, wszczęte zostało tam śledztwo, dotyczące podejrzenia wyrządzenia szkody w obrocie gospodarczym przez aktualny zarząd spółki. Czynności w tym postępowaniu powierzono ABW. W ramach postępowania pozyskano z Orlenu dokumentację dotyczącą m.in. wyników finansowych spółki. Zostało ono przedłużone do 24 grudnia tego roku, także w celu przesłuchiwania kolejnych świadków.
W czerwcu tego roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie (ZWZ) Orlenu udzieliło absolutorium za 2024 r. obecnemu zarządowi i radzie nadzorczej tej spółki oraz zdecydowało, aby nie udzielić go poprzednim obu tym gremiom. Decyzje te podjęto m.in. głosami Skarbu Państwa jako akcjonariusza.
Absolutorium nie otrzymali ostatecznie Daniel Obajtek i zasiadający w kierowanym przez niego zarządzie: Armen Artwich, Adam Burak, Józef Węgrecki, Patrycja Klarecka, Michał Róg, Jan Szewczak, Piotr Sabat oraz Krzysztof Nowicki, Iwona Waksmundzka-Olejniczak i Robert Perkowski. Udzielenia absolutorium odmówiono też wtedy Wojciechowi Jasińskiemu, który przewodniczył radzie nadzorczej Orlenu od marca 2020 r. do lutego 2024 r., a także członkom rady z tego okresu: Andrzejowi Szumańskiemu, Annie Wójcik, Barbarze Jarzembowskiej, Andrzejowi Kapale oraz Romanowi Kuszowi, Jadwidze Lesisz i Annie Sakowicz–Kacz.
Zmiany w składzie rady nadzorczej
W trakcie obecnego NWZ, na wniosek Skarbu Państwa, jako akcjonariusza Orlenu, podjęte mają zostać uchwały w sprawie ustalenia liczby członków rady nadzorczej oraz w sprawie zmian w jej składzie.
W radzie nadzorczej Orlenu zasiada aktualnie 11 osób, w tym: przewodniczący Wojciech Popiołek, wiceprzewodniczący Michał Gajdus, sekretarz Katarzyna Łobos oraz członkowie - Ewa Gąsiorek, Kazimierz Mordaszewski, Tomasz Zieliński, Mikołaj Pietrzak, a także Piotr Wielowieyski, Marian Sewerski, Ewa Sowińska i Przemysław Ciszak. Wszyscy, poza Ewą Sowińską, która była kandydatką Nationale-Nederlanden OFE, zostali zgłoszeni przez Skarb Państwa, przy czym Przemysław Ciszak został powołany bezpośrednio przez ministra aktywów państwowych.
Obecny skład rady nadzorczej został ustalony w czerwcu tego roku przez ZWZ Orlenu, natomiast Przemysław Ciszak został powołany później, w sierpniu.
Zgodnie ze statutem Orlenu, w skład rady nadzorczej może wchodzić tam od 6 do 15 osób, w tym przewodniczący, a rada jest powoływana i odwoływana przez Walne Zgromadzenie z wyjątkiem jednego jej członka, którego powołuje i odwołuje Skarb Państwa reprezentowany przez podmiot uprawniony do wykonywania praw z należących do niego akcji - obecnie jest to Minister Aktywów Państwowych.
Podczas obecnego NWZ Orlenu rozpatrzone zostaną także projekty uchwał dotyczące zmian w statucie spółki oraz wyrażenia zgody na zbycie na rzecz Polskiej Spółki Gazownictwa (PSG) z siedzibą w Tarnowie oddziału Laboratorium Pomiarowo Badawcze PGNiG w Warszawie poprzez wniesienie oddziału do PSG jako wkładu niepieniężnego i objęcie w zamian wszystkich nowych udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym PSG.
NWZ Orlenu rozpocznie obrady 28 października tego roku o godz. 11., a posiedzenie to odbywać się będzie w siedzibie Orlenu, w budynku Centrum Administracji spółki przy ul. Chemików w Płocku.
Podobnie do wcześniejszych obrad, również w przypadku najbliższego NWZ Orlenu można spodziewać się, że przyjęcie proponowanych projektów uchwał będzie zależało głównie od stanowiska i głosów Skarbu Państwa, największego akcjonariusza tej spółki. Z danych publikowanych ostatnio przez Orlen wynika, że Skarb Państwa posiada tam 49,9 proc. akcji, Nationale-Nederlanden OFE 5,45 proc., a pozostali akcjonariusze, w tym instytucjonalni i indywidualni 44,65 proc. akcji.
