— To podmiot prowadzący rejestr na podstawie przedkładanych mu dokumentów będzie zatem decydował, kto jest akcjonariuszem, a kto nie — zauważa Bartosz Krzesiak, ekspert BCC ds. rynku kapitałowego.

Wyjaśnia, że umowa o prowadzenie rejestru akcjonariuszy będzie podstawą do ewidencjonowania akcji, praw ich poboru oraz — jeśli statut spółki nie będzie stanowił inaczej — powierzenia podmiotowi zewnętrznemu pośredniczenia w wykonywaniu zobowiązań pieniężnych spółki wobec akcjonariuszy z tytułu przysługujących im praw z akcji (np. wypłata dywidendy).

Dane zawarte w rejestrze będą jawne, a dostęp do niego możliwy za pośrednictwem wspomnianego podmiotu. Obecnie akcjonariusze dysponujący akcjami na okaziciela nie są ujawnieni ani w Krajowych Rejestrze Sądowym (KRS), ani w żadnym innym. W KRS są i wciąż będą „pokazani” wyłącznie ci, którzy mają 100 proc. akcji w kapitale zakładowym spółki.

— Spółka nie ma więc kontroli nad obrotem akcjami na okaziciela, bo przeniesienie na niego praw z dokumentu wymaga jedynie wydania tego dokumentu. W konsekwencji bardzo często ma ona mocno ograniczoną wiedzę o aktualnym stanie swojego akcjonariatu. Fakt dysponowania akcjami na okaziciela jest wykazywany w momencie realizacji praw z akcji, np. w związku z udziałem w walnym zgromadzeniu czy wypłatą dywidendy — podkreśla Bartosz Krzesiak.

Nowy rejestr obejmie akcjonariuszy zarówno z akcji imiennych, jak i na okaziciela. Upadnie dotychczasowa gwarancja zachowania anonimowości przez akcjonariusza posiadającego ten drugi rodzaj papierów. W ocenie BCC ta nowela ma charakter innowacyjny, podobnie jak niedawna zmiana ustawy o obligacjach, która wyłączyła też możliwość emisji obligacji w formie papierowej. Nowe przepisy wymuszą zmianę sposobu funkcjonowania niepublicznych spółek akcyjnych i komandytowo-akcyjnych.

Nałożą na nie nowe obowiązki, ale też dodatkowe koszty prowadzenia rejestru. Niemniej spółki będą miały większe szanse na prawidłową identyfikację akcjonariuszy. Dzięki temu nie będzie trudności w ustaleniu, kto w trakcie walnego zgromadzenia ma prawo głosu, a kto go nie ma. Zniknie także ryzyko związane np. z utratą akcji w formie dokumentu.