Notowany na Nasdaqu PayPal przyspiesza transformację. Jak podkreśla Efi Dahan, wiceprezes i dyrektor generalny firmy na Europę Środkowo-Wschodnią i Izrael, spółka koncentruje się na trzech obszarach: sztucznej inteligencji, nowej platformie dla MŚP i ekspansji w regionach o dużym potencjale. Na liście są Polska oraz Litwa, Łotwa i Estonia.
– Obszar Europy Środkowo-Wschodniej jest dla nas strategiczny ze względu na połączenie silnej przedsiębiorczości cyfrowej i ogromnego potencjału wzrostu – mówi Efi Dahan.
Wiceprezes PayPala podkreśla, że jego firma rozwija platformę, która obsługuje wszystkie formy płatności – od kart i debetu przez BNPL po cashback, choć te rozwiązania nie są jeszcze dostępne w Polsce. System ma działać na zasadzie kontekstowej i automatycznie dopasowywać się do konkretnej sytuacji zakupowej i preferencji użytkownika.
- Planujemy rozwój: inteligentnych sugestii metod płatności, uproszczonego procesu onboardingu dla małych sprzedawców, rozszerzonego wsparcia transgranicznego, m.in. optymalizacji przewalutowania oraz integracji lokalnych metod płatności. Pracujemy również nad funkcjami płatności kontekstowych, opcjami rozliczeń cyklicznych oraz modułami ochrony przed oszustwami - mówi wiceprezes PayPala.
W Polsce zdecydowanym liderem płatności cyfrowych jest Blik, którego dominacja w ostatnich latach jeszcze się umacnia. PayPal natomiast ma u nas znacznie słabszą pozycję, niż jest przyzwyczajony na innych rynkach europejskich - 7 proc. udziałów w rynku, wobec średnio 28 proc. w Europie i aż 50 proc. w Niemczech. Skala i możliwości amerykańskiej firmy są jednak takie, że jej potencjalna ofensywa z pewnością wpłynęłaby na układ sił na polskim rynku.
Krajowy rynek płatności cyfrowych rośnie w dwucyfrowym tempie. Motorem jest przede wszystkim rosnąca liczba transakcji – w dużej mierze za sprawą ponad 11-procentowego średniorocznego wzrostu e-commerce – oraz konsekwentny spadek znaczenia gotówki. Z danych Strategy& wynika, że w Polsce już tylko 21 proc. klientów preferuje płatności gotówkowe. To znacznie mniej niż w Niemczech (35 proc.) i mniej niż w 2020 r., gdy odsetek ten wynosił 32 proc. Nadal jednak sporo brakuje nam do liderów cyfryzacji – w Szwecji gotówkę wybiera zaledwie 9 proc. konsumentów.
Cały europejski rynek płatności przechodzi dziś głęboką transformację. Z jednej strony stoi za nią otwieranie bankowości przez kolejne regulacje – jak PSD3, PSR, FIDA – oraz wdrażanie nowych standardów, takich jak cyfrowe waluty banków centralnych. Z drugiej – zmiany w modelach biznesowych. Coraz większą rolę odgrywają ekosystemy usług, w których płatność staje się centralnym ogniwem, a także portfele cyfrowe i płatności natychmiastowe, którym towarzyszą nowe obowiązki (np. zakaz pobierania dodatkowych opłat) oraz nowe wyzwania w obszarze cyberbezpieczeństwa i przeciwdziałania wyłudzeniom.
W tych warunkach należy się spodziewać dalszej konsolidacji rozwiązań płatniczych w Europie – zarówno ze strony globalnych graczy, takich jak PayPal czy iDeal, jak i regionalnych liderów. Przykładem jest Blik, który dynamicznie rozwija się nie tylko geograficznie – działa już w Rumunii i na Słowacji – ale też produktowo, oferując m.in. płatności w terminalach czy usługę kup teraz, zapłać później (BNPL).
Rozwój napędzany AI
Transformacja PayPala napędzana jest przez sztuczną inteligencję. Firma wykorzystuje już setki modeli AI – nie tylko do analizy ryzyka, ale też do personalizacji i automatyzacji procesów.
– Wdrażamy AI w trzech kluczowych obszarach. Są to: wykrywanie oszustw w czasie rzeczywistym, optymalizacja doświadczeń zakupowych i automatyzacja zgodności z regulacjami. To skraca czas operacji z dni do minut. Tworzymy też narzędzia dla sprzedawców, m.in. analizy zachowań klientów i rekomendacje produktowe – tłumaczy Efi Dahan.
PayPal testuje także tzw. agentic AI – autonomicznych agentów, którzy mają towarzyszyć klientowi przez cały proces zakupowy: od odkrycia produktu po transakcję. Na razie testy trwają w Stanach Zjednoczonych, ale wkrótce rozwiązanie może pojawić się także w Europie. Strategia PayPala zakłada, że sztuczna inteligencja ma stać się integralną częścią e-handlu. Efi Dahan podkreśla, że nie zastąpi ona człowieka, lecz pomoże mu podejmować decyzje.
Rozwój technologiczny ma też zwiększyć skuteczność programów lojalnościowych i personalizowanych rekomendacji. Celem jest przekształcenie PayPala w platformę handlową, a nie tylko bramkę płatniczą. Firma chce obsługiwać proces od wyboru produktu przez finalizację zakupu po obsługę posprzedażową.
Rynek gotowy na więcej
Europa Środkowo-Wschodnia nie pojawia się w tej układance przypadkiem. W regionie e-commerce wciąż rośnie szybciej niż na Zachodzie. Według prognoz Strategy& do 2028 r. wartość rynku sprzedaży online w Polsce może osiągnąć 192 mld zł. Do tego dochodzi ogromna liczba firm z sektora MŚP, czyli grupy kluczowej dla PayPala.
– Widzimy, że firmy z CEE coraz częściej sprzedają swoje produkty globalnie. Dlatego potrzebują narzędzi, które pozwolą im skalować sprzedaż za granicą bez konieczności budowania wszystkiego od zera – mówi Efi Dahan.
Przywołuje raport Early-Stage Startup Index, z którego wynika, że 65 proc. polskich start-upów już prowadzi sprzedaż zagraniczną. W krajach bałtyckich to nawet 90 proc. Większość planuje w ciągu najbliższych kilku lat osiągnąć przychody na poziomie ok. 10 mln EUR.
– Polskie firmy często zaczynają lokalnie, by potem wychodzić na rynki zagraniczne z bardziej dopracowanym produktem. Bałtyckie start-upy od razu myślą globalnie. Szybciej skalują, szybciej uczą się nowych modeli biznesowych. Problemem są jednak zasoby, bo ponad 70 proc. start-upów z regionu nie zatrudnia eksperta ds. płatności. Chcemy być partnerem dla tych firm, które nie chcą budować wszystkiego samodzielnie – mówi wiceprezes PayPala.
Bilionowe ambicje
Firma nie wyklucza przejęć ani inwestycji w start-upy z obszaru fintech, e-commerce i AI. Szuka także partnerstw z platformami handlowymi i instytucjami wspierającymi innowacje. Choć szczegóły planów inwestycyjnych w poszczególnych krajach są tajne, PayPal podkreśla, że rozwój usług lokalnych – od wsparcia technicznego po doradztwo i integrację z lokalnymi systemami – będzie w najbliższych kwartałach jednym z priorytetów.
W 2024 r. PayPal przetworzył transakcje o wartości 1,68 bln USD. Liczba aktywnych kont przekroczyła 434 mln. Firma zanotowała 31,8 mld USD przychodów, co oznacza 7 proc. wzrostu rok do roku. Efi Dahan precyzuje, że biznes rośnie m.in. dzięki płatnościom w sklepach, tzw. fastlane (szybkie płatności bez logowania) oraz technologii do przetwarzania płatności Braintree, używanej przez zewnętrzne serwisy i aplikacje. Firma rozwija też cyfrowe portfele i narzędzia dla sprzedawców – subskrypcje, inteligentne paragony, śledzenie przesyłek i commerce API.
Zysk netto PayPala (według metodologii GAAP) wyniósł 4,15 mld USD, a zysk na akcję non-GAAP (czyli z pominięciem jednorazowych kosztów i odpisów) – 4,65 USD, czyli o 21 proc. więcej niż rok wcześniej. Na 2025 r. spółka zakłada wzrost zysku na akcję o 6-10 proc., a w dłuższej perspektywie - do 2027 r. - chce osiągnąć tempo powyżej 20 proc. rocznie.
Cyfrowe płatności w Europie Środkowo-Wschodniej przechodzą kluczową transformację. Pandemia przyspieszyła adopcję transakcji bezgotówkowych, a dziś sektor balansuje między dynamicznym wzrostem a wczesną fazą dojrzałości.
Z jednej strony widać oznaki nasycenia – konsumenci swobodnie korzystają z różnych form płatności, a dostawcy usług płatniczych zmieniają strategie, mierząc się z rosnącą konkurencją. Z drugiej – innowacje, takie jak natychmiastowe przelewy czy portfele mobilne, nadal szybko zyskują na popularności. Co więcej, nadchodzące regulacje unijne mogą okazać się silnym impulsem: obniżą bariery wejścia dla nowych graczy i zmuszą obecnych do modernizacji technologii i modeli biznesowych.
Aby utrzymać tempo wzrostu, firmy z branży powinny stawiać na zrównoważone źródła przychodów i inwestować w wyjątkowe doświadczenia użytkownika. Potencjał regionu nadal jest duży – sukces przypadnie tym, którzy umiejętnie połączą innowacje z realną wartością dla klienta i zdolnością do skalowania działalności.