Skąd tak dobre wyniki? To zjawisko, które już wielokrotnie objaśniałem w Danych Dnia. Doszło na świecie do substytucji wydatków konsumpcyjnych z usług w stronę towarów. A fabryki ulokowane w Polsce specjalizują się w produkcji tych towarów, na które popyt akurat znacząco wzrósł w drugiej połowie 2020 r. – mebli, sprzętu AGD, części do samochodów. Mamy też w Polsce duży udział produkcji żywności, która jest tradycyjnie mało wrażliwa na kryzysy.

Większy problem mamy w sprzedaży zagranicznej usług, która wciąż jest o ponad 6 proc. niższa niż przed rokiem. Wprawdzie nie ma jeszcze szczegółowych danych branżowych za listopad, ale dane za wcześniejsze miesiące wskazują, że spadek jest związany z załamaniem aktywności w dwóch sektorach: transportowym i turystycznym (trzeba pamiętać, że eksport usług może odbywać się na terenie Polski – jeżeli klient zagraniczny przyjeżdża do polskiego hotelu to dochodzi do eksportu usług; znaczenie ma bowiem transakcja z nierezydentem, a nie miejsce wykonania usługi). Spadła też wartość robót budowalnych wykonywanych przez firmy z Polski za granicą, choć ten sektor ma mniejsze znaczenie niż dwa pierwsze.

Natomiast wart dostrzeżenia jest fakt, że wciąż rośnie eksport usług biznesowych, które w ostatnich latach stanowiły bardzo ważny wkład w rozwój polskiej gospodarki. Jeszcze w trzecim kwartale eksport usług telekomunikacyjnych i informatycznych rósł w tempie 3 proc. rok do roku, a tzw. pozostałych usług biznesowych (prawnych, księgowych, doradczych itd.) – o ponad 6 proc. rok do roku. Jest to ważne zjawisko, ponieważ pokazuje, że kryzys nie zatrzymał relokacji kompetencji przez zagraniczne korporacje do regionu Europy Środkowej.

Pamiętam, jak wiosną 2020 r. były bardzo poważne obawy o przerywanie międzynarodowych łańcuchów dostaw i długookresowe straty, jakie Polska mogła ponieść w skutek kryzysu epidemicznego. Czeka nas jeszcze wiele ciężkich miesięcy, ale wróciliśmy z bardzo dalekiej podróży.