Pomoc na inwestycje w prywatnych lasach

Ponad 19 proc. lasów w Polsce znajduje się w rękach prywatnych. Nie są one rozmieszczone na terenie kraju równomiernie. Wyraźnie widoczne jest tutaj oddziaływanie uwarunkowań historycznych. Największy udział lasów prywatnych w powierzchni leśnej województw występuje na wschodzie Polski, w rejonach zamieszkanych dawniej przez drobną szlachtę: w mazowieckim — 45,2 proc., małopolskim — 43,5 proc. i lubelskim — 40,9 proc. Województwami o najniższym udziale lasów prywatnych są te znajdujące się na terenie tzw. Ziem Odzyskanych: lubuskie — 1,9 proc., zachodniopomorskie — 2,7 proc. i dolnośląskie — 3,6 proc.

Ogólna powierzchnia lasów prywatnych, według danych GUS z 2020 r., wynosi blisko 1,8 mln ha, z tego 863 tys. jest w posiadaniu gospodarstw rolnych. Średnia powierzchnia lasów należących do rolników wynosi około 1,65 ha. Stanowią one ponad 5 proc. powierzchni w strukturze gruntów użytkowanych przez rolników. W lasach prywatnych dominują sosny, olchy i brzozy, a średni wiek drzew to 51 lat.

By zachować drzewostan w dobrej kondycji i sprawić, by był zbliżony do naturalnego, trzeba przeprowadzać w lesie niezbędne prace i inwestycje. Na takie przedsięwzięcia można otrzymać wsparcie finansowe z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020. Właściciele lasów, którzy chcą z niego skorzystać, będą mogli od 20 czerwca do 29 lipca 2022 r. składać w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wnioski o pomoc.

Kto może skorzystać ze wsparcia

Dofinansowanie przyznawane jest właścicielowi lasu — osobie fizycznej, prawnej lub jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej. Trzeba mieć nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności. Wymagane jest również zobowiązanie do wykonania inwestycji zgodnie z wymogami planu inwestycji zwiększających odporność ekosystemów leśnych i ich wartość dla środowiska, sporządzonym przez nadleśniczego.

Jakie lasy kwalifikują się do pomocy

Wsparciem objęte mogą być lasy prywatne w wieku 11–60 lat o powierzchni od 0,1 do 40 ha, które nie są objęte premią pielęgnacyjną PROW i dla których opracowany jest Uproszczony Plan Urządzenia Lasu lub dla których zadania z zakresu gospodarki leśnej określa decyzja starosty wydana na podstawie inwentaryzacji stanu lasu oraz zostały wykazane w ewidencji gruntów i budynków jako las. Kolejny warunek jest taki, że las, do którego właściciel ubiega się o pomoc, musi rosnąć poza: obszarami Natura 2000 lub obszarami znajdującymi się na liście, o której mowa w art. 27 ust. 3 pkt 1

ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody; rezerwatami przyrody; parkami krajobrazowymi, narodowymi lub obszarami ich otulin. Jest też wyjątek od reguły. Do lasów na tych obszarach można ubiegać się o wsparcie, pod warunkiem że planowane wykonanie inwestycji nie jest sprzeczne z celami ochrony tego terenu.

Jakie inwestycje objęte są wsparciem

Pomoc można otrzymać na przebudowę składu gatunkowego drzewostanu przez wprowadzenie drugiego piętra w drzewostanie, w którym średni wiek gatunku panującego wynosi 30–50 lat, lub dolesianie luk w drzewostanie, w którym średni wiek gatunku panującego mieści się w przedziale 21–60 lat.

Pomoc przyznawana jest również na zróżnicowanie struktury drzewostanu, w którym średni wiek gatunku panującego wynosi 30–60 lat, przez wprowadzenie podszytu, czyli dolnej warstwy w drzewostanie, złożonej z gatunków drzewiastych i krzewiastych, chroniących i uaktywniających glebę.

Można także składać wnioski o wsparcie na założenie remizy — rozumianej jako obszar, na którym są wprowadzane gatunki drzew i krzewów o dużym znaczeniu biocenotycznym w drzewostanie, w którym średni wiek gatunku panującego wynosi 30–60 lat, przy czym remiza powinna być ogrodzona oraz mieć powierzchnię 10 arów.

W ramach naboru przewidziana jest również pomoc na inwestycje w zakresie czyszczenia późnego, rozumianego jako cięcia pielęgnacyjne wykonywane w drzewostanie, w którym średni wiek gatunku panującego wynosi 11–20 lat, polegające na rozluźnieniu drzewostanu przez usunięcie drzew niepożądanych.

Więcej informacji:

na portalu internetowym www.gov.pl/web/arimr,

pod numerem bezpłatnej infolinii 800-38-00-84

oraz w punktach informacyjnych w biurach powiatowych i oddziałach regionalnych ARiMR.

Co więcej, właściciele lasów mogą otrzymać dodatkowe wsparcie na zabiegi chroniące realizowane przedsięwzięcia przed zwierzyną: ogrodzenie remizy — w przypadku realizacji inwestycji polegającej na jej założeniu; zabezpieczenie drzewek repelentami albo osłonkami — gdy dotyczy to przebudowy składu gatunkowego drzewostanu lub realizacji zróżnicowania struktury drzewostanu.

Jakie wsparcie można otrzymać

Pomoc przyznawana jest do powierzchni lasu, w którym prowadzone są konkretne działania. Wysokość dofinansowania jest zróżnicowana i uzależniona od rodzaju inwestycji oraz warunków, w jakich ma być realizowana — waha się od 8,82 zł za metr bieżący w przypadku ogrodzenia remizy siatką o wysokości co najmniej 2 m do 14 213 zł/ha za przebudowę składu gatunkowego drzewostanu, która polega na dolesianiu luk na powierzchni o nachyleniu powyżej 12 stopni.

Gdzie będzie można składać wnioski

Nabór wniosków o „Wsparcie na inwestycje zwiększające odporność ekosystemów leśnych i ich wartość dla środowiska” finansowane z budżetu PROW na lata 2014–2020 będzie prowadzony od 20 czerwca do 29 lipca 2022 r. Dokumenty będzie można składać osobiście w biurach powiatowych ARiMR, przekazywać przez platformę ePUAP lub wysyłać rejestrowaną przesyłką pocztową. Wnioski po raz pierwszy będą mogły być składane również przez aplikację eWniosekPlus za pośrednictwem PUE.