Zbigniew Kuśnierek: potrzebne są ulgi dla ściągnięcia kapitału
ZNOSZENIE BARIER: Jeśli stworzymy korzystne warunki do inwestowania, będzie możliwe dalsze ściąganie kapitału zagranicznego — uważa Zbigniew Kuśnierek. fot. Borys Skrzyński
Najbardziej interesujące dla wszystkich przedsiębiorstw były propozycje przedstawione w Białej Księdze Leszka Balcerowicza. Skłaniały one do inwestowania w Polsce zarówno firmy rodzime, jak i zagraniczne. Dla inwestorów zagranicznych, którzy mają możliwość inwestowania wszędzie tam, gdzie mogą osiągnąć największą stopę zwrotu z kapitału, propozycje te były bardzo konkurencyjne. System podatkowy w Polsce zmienia się bardzo często, dlatego trudno przewidzieć końcową efektywność zainwestowanych pieniędzy. Skuteczność inwestowania w dużej mierze zależy od zmian wprowadzanych przez administrację państwową. Kreowanie strategii dużego zakładu w dłuższym okresie w obecnych warunkach jest niemożliwe. Dopiero po dłuższym czasie inwestycja wchodzi w etap produkcji, a w Polsce trudno przewidzieć stan systemu podatkowego po tym okresie.
KAŻDY Z KRAJÓW Unii Europejskiej ma własne rozwiązania w dziedzinie ulg i preferencji podatkowych. Oczywiście są one związane z polityką danego kraju. W Unii dąży się do ujednolicenia tych zasad i my też będziemy musieli do tego dojść. Ale w dość długiej przecież fazie przejściowej możemy doprowadzić do ściągnięcia do Polski kapitału, nawet z Unii, poprzez stworzenie korzystniejszych warunków inwestowania. Jeżeli nastąpi zniesienie barier i ograniczeń między Unią a Polską, będzie możliwe przyciągnięcie tego kapitału pod warunkiem, że będą istniały preferencje inwestycyjne. Oczywiście nie wystarczą ulgi w podatku dochodowym. Muszą to być rzeczywiste preferencje powodujące, że inwestycja w budowę fabryki, w stworzenie zakładu czy firmy będzie się opłacała — opłacalność ta powinna być wyższa niż gdzie indziej.
POTANIENIE ZŁOTEGO powinno doprowadzić do zwiększenia eksportu. Jednak to potanienie nie było wyraźne. Zawsze w bilansie płatniczym państwa jest wiele czynników, które wzajemnie się znoszą lub wspomagają. Obniżenie kursu złotego prowadzące do zwiększenia eksportu, jednocześnie zostało zniwelowane wskutek spadku atrakcyjności inwestowania na innych giełdach i ściągnięcia kapitału inwestycyjnego na polską giełdę. Wspomaga to bilans płatniczy. Z kolei odpływ kapitału krótkoterminowego powoduje nierównowagę. Ten bardzo mobilny, płynny kapitał będzie odpływał, gdy w Polsce będzie gorsza stopa zwrotu niż gdzie indziej na świecie. Moim zdaniem, kapitał krótkoterminowy nie powinien być brany pod uwagę przy obliczaniu bilansu płatniczego. Chyba że można przewidywać napływ innego kapitału. Przy pogłębiającej się tendencji do umiędzynarodowienia kapitału jest mało prawdopodobne, aby na miejsce odpływającego kapitału napływał inny, przy gorszych warunkach inwestowania.
SĄ BRANŻE, w których Polska jest atrakcyjnym rynkiem dla inwestorów zagranicznych. Są też sektory mało atrakcyjne. Przeprowadzane obecnie równocześnie cztery reformy społeczne spowodowały chaos. System, który był dla inwestorów zagranicznych niezrozumiały, stał się jeszcze bardziej niezrozumiały. Do tego panuje dezorganizacja w administracji i służbie zdrowia. Powstaje pytanie, czy przeniesie się to na inne dziedziny funkcjonowania państwa. Wydaje się, że może to nastąpić. Dalsze trwanie protestów społecznych rolników i lekarzy może wywołać wystąpienia roszczeniowe.
Z KAPITAŁEM ROSYJSKIM wycofującym się z Rosji jest tak, jak z przychodzeniem innych kapitałów do Polski. Dla inwestora ze Wschodu Polska nie jest rajem. Widzi on inne rynki, na których może mieć większe korzyści niż u nas. Jednak Rosjanie mają pewien sentyment do Polski, co może doprowadzić do tego, że tu będą inwestowali swój kapitał w Polsce. Można powiedzieć, że Polska jest filarem mostu między Wschodem a Zachodem. Jeżeli będziemy ten filar dobrze konserwować, umacniać go, to mamy szansę na rozwój i zyskamy na tym jako państwo i jako naród.
Zbigniew Kuśnierek jest wiceprezesem Izby Przemysłowo-Handlowej Inwestorów Zagranicznych i dyrektorem generalnym Huty Lucchini Warszawa