Wygląda na to, że z nowej ulgi na zakładowe placówki opieki nad dziećmi będą mogli skorzystać także pracodawcy, którzy już posiadają takie obiekty i będą chcieli w nie inwestować po wejściu w życie udogodnień podatkowych. Urzędy skarbowe nie powinny tego kwestionować, pod warunkiem że przedsiębiorcy spełnią wszystkie wymagania.
Koszty podatkowe
Od przyszłego roku do tworzenia zakładowych żłobków, klubów dziecięcych i przedszkoli ma zachęcić tegoroczna lipcowa nowelizacja ustaw o podatkach dochodowych od osób fizycznych (PIT) i prawnych (CIT). Pracodawca zaliczy wydatki na takie inwestycje do kosztów uzyskania przychodów. Będzie też mógł uwzględniać w kosztach podatkowych kwoty przeznaczane na prowadzenie tego rodzaju placówki, aczkolwiek limitowane.
Ustawodawca zadbał też o te firmy, które własnych żłobków, klubów czy przedszkoli nie mają ani ich nie uruchomią, ale finansowo wspomogą pracowników, których dzieci uczęszczają do takich placówek działających poza zakładem pracy, a także gdy opiekę nad nimi sprawują opiekunowie dziennie zatrudnieni np. przez gminy na zlecenie (ale nie tzw. nianie). I w tym przypadku kwota refundacji zaliczana do kosztów podatkowych przedsiębiorcy będzie ograniczona limitem.
Limity te będą takie same w przypadku prowadzenia placówek i dofinansowania rodziców. Maksymalnie 400 zł miesięcznie na każde dziecko uczęszczające do żłobka, klubu dziecięcego czy opiekuna dziennego, a 200 zł miesięcznie na każde dziecko uczęszczające do przedszkola. Pomoc dotyczy małoletnich dzieci, w stosunku do których pracownicy wykonują władzę rodzicielską lub są ich opiekunami i z nimi mieszkają albo pełnią funkcje rodziny zastępczej. Pracowników czeka dodatkowa korzyść. Nie będą płacić PIT od takich świadczeń.
Możliwość skorzystania z przyszłych uprawnień jest ograniczona istotnym warunkiem. Wydatki zaliczane do kosztów uzyskania przychodów nie mogą być sfinansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (ZFŚS), z którego już obecnie pracodawcy mogą przeznaczać pieniądze na funkcjonowanie zakładowych żłobków, klubów dziecięcych, przedszkoli oraz innych form wychowania przedszkolnegoczy na taką opiekę w placówkach poza miejscem pracy.
Inwestycje z funduszu
Do tworzenia ZFŚS są zobowiązane firmy zatrudniające co najmniej 20 pracowników. Nie wiadomo jednak, ile z nich korzysta z tego źródła i prowadzi na podstawie obecnych przepisów placówki opieki nad małymi dziećmi. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (MPiPS) nie ma takich danych. Ani o tych, którzy z funduszu socjalnego dopłacają pracownikom do kosztów pobytu dzieci w żłobkach i przedszkolach — poinformowano „PB” w biurze prasowym resortu. — Nasze doświadczenia pokazują, że pracodawcy mają obawy co do korzystania z takich uprawnień.
A szkoda, bo przynoszą one realne korzyści firmom i ich pracownikom. To doskonałe rozwiązanie szczególnie w zakładach zatrudniających wielu młodych rodziców — komentuje Karolina Andrian z firmy doradczej Femmeritum. Te korzyści to np. spokojniej wykonywana praca, zwiększenie motywacji i przywiązania do firmy.
Dodatkowo — wzmocnienie wizerunku pracodawcy przyjaznego młodym rodzicom. Zakładowy żłobek czy przedszkole musi spełniać określone wymagania — co do pomieszczeń, urządzeń sanitarnych, wyposażenia,zabawek. Ich założyciele muszą liczyć się z wieloma kontrolami.
— Niejasne są też dla nich przepisy — podkreśla Karolina Andrian. Według ustawy o ZFŚS w przypadku tworzenia żłobka czy klubu dziecięcego pracodawca może zwiększyć fundusz na każdą zatrudnioną osobę o 7,5 proc. podstawy naliczenia odpisu na ZFŚS. Pod warunkiem że to zwiększenie będzie przeznaczone na prowadzenie tylko tych placówek.
Pracodawcy nie wiedzą, jak rozgraniczyć te koszty, gdy inwestują jednocześnie w żłobek i przedszkole, umieszczając je w tym samym obiekcie budowlanym.Obawiają się, że ich rozliczenia, np. procentowe (co im podpowiada logika) zostaną zakwestionowane w trakcie kontroli.
— Ewidencję naliczeń odpisu na fundusz oraz rozliczenia operacji przeznaczenia go na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej oraz na tworzenie i dofinansowanie żłobków, klubów dziecięcych i przedszkoli, jeśli pracodawca nadał im status zakładowych obiektów socjalnych, prowadzi się na podstawie powszechnie obowiązujących przepisów o rachunkowości i podatkowych. Ustawa o ZFŚS nie reguluje tych zagadnień — informuje MPiPS w wyjaśnieniach dla „PB”.
Modernizacje po zmianach
Karolina Andrian spodziewa się, że przyszłe udogodnienia podatkowe okażą się większą zachętą do zakładania firmowych placówek opieki nad dziećmi, chociaż nowa ulga też rodzi pewne wątpliwości. Dotychczas nie było jasne np., czy będą mogły z niej skorzystać firmy, które już utworzyły lub utworzą przed wejściem w życie zmian takie obiekty i w przyszłości postanowią je doinwestować, czy je rozbudować.
— Przepisy tego wprost nie wyjaśniają. Uważam, że ulga powinna objąć wszystkich. Własny żłobek czy przedszkole to kosztowna inwestycja i należy doceniać pracodawców, którzy się na nią decydują — mówi przedstawicielka Femmeritum. Wątpliwość rozwiewa resort finansów.
— Nowe regulacje nie zawierają ograniczeń w stosowaniu przepisów związanych z tym, czy podatnik prowadzi już zakładową placówkę, czy dopiero będzie ją tworzył. Oznacza to, że od 1 stycznia 2016 r. podatnicy będą mogli skorzystać z rozwiązań zawartych w nowych przepisach, które będą miały zastosowanie do kosztów ponoszonych od momentu wejścia w życie nowelizacji — wyjaśnia Wiesława Dróżdż, rzecznik prasowy ministra finansów.
Nowela ustaw o PIT i CIT uszczegóławia definicję kosztów tworzenia zakładowych żłobków, klubów dziecięcych i przedszkoli oraz kosztów ich prowadzenia, które można zaliczyć do kosztów podatkowych. W pierwszym przypadku mowa o kosztach poniesionych do dnia uzyskania wpisu placówki do rejestru potwierdzającego spełnianie warunków wymaganych do jej utworzenia żłobka. Należą do tych kosztów m.in. wydatki na nabycie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych lub wytworzenie we własnym zakresie środków trwałych, na przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację, modernizację, remont środków trwałych lub na nabycie innych składników majątku, a także koszty dotyczące środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych lub innych składników majątku ponoszone po uzyskaniu wpisu do rejestru. Do kosztów prowadzenia zakładowych placówek pracodawcy mogą natomiast zaliczać także wydatki na wykupienie „na zewnątrz” usługi polegającej na zapewnieniu dziecku pracownika, opieki w żłobku, klubie dziecięcym lub przedszkolu.