Mimo że średnio więcej pieczarek od nas jedzą m.in. Niemczy i Brytyjczycy, to nikt nie eksportuje ich tyle co my – w 2021 r. wysłaliśmy w świat te produkty o wartości 397,3 mln EUR. W Polsce produkuje się najwięcej pieczarek w Europie, a ok. 16 proc. z nich, czyli ok. 75 tys. ton, firmy hodują na podłożu wytworzonym przez Agaris Myco Poland. Ma on w naszym kraju dwa zakłady i szykuje się do modernizacji jednego z nich za prawie 40 mln zł.
Trzecie podejście do inwestycji…
Do produkcji podłoża potrzeba słomy, wody, gipsu oraz… kurzego bądź końskiego nawozu. Zapach ostatniego z tych surowców doskwiera osobom mieszkającym w okolicy fabryki w Woli Makowskiej pod Skierniewicami. Firma planuje zadaszyć przestrzeń, w którym dostarcza i miesza surowce oraz gdzie zachodzi początek fermentacji, zainstalować biofiltry oraz postawić silosy fermentacyjne. W efekcie zmniejszy emisję amoniaku o 97 proc., a związków siarki o 85 proc., eliminując nieprzyjemny zapach, oraz ograniczy koszty działalności.
To już trzecie podejście inwestora. Jego poprzednich propozycji lokalne władze nie zatwierdziły.
– Pierwszy projekt nie zawierał płuczek, biofiltrów oraz systemu zamkniętej cyrkulacji powietrza. Drugi natomiast ograniczał się do instalacji kurtyn antyodorowych, które zmniejszały dolegliwości zapachowe przy rozładunku i przemieszczaniu surowca. Trzeci, ostatni projekt jest najbardziej kompleksowy – wyjaśnia Rafał Nawrocki, prezes Agaris Myco Poland.
Firma czeka na wydanie decyzji środowiskowej. Z budową podzieloną na kilka etapów ruszy w przypadku otrzymania zgody. Planuje zakończyć ją w czerwcu 2026 r.
…a kolejna w planach
Agaris jest kontrolowany przez belgijski fundusz Straco, który przejął w 2018 r. za 120 mln EUR od Greenyarda – rolno-spożywczego giganta – m.in. pieczarkowy biznes w Europie. Polska spółka, zatrudniająca ponad 200 osób, ma dwa zakłady w Polsce (drugi w Karszewie pod Łodzią) oraz dwie spółki w Ukrainie. Zwiększyła w 2021 r. przychody (z 117,6 do 121,2 mln zł) oraz zysk operacyjny (z 16,8 do 17,2 mln zł) i netto (z 8,8 do 13,1 mln zł).
– Ze względu na trwającą w Ukrainie wojnę 2022 r. był gorszy. Wracamy jednak powoli na ścieżkę wzrostu, więc sprzedaż w tym roku na pewno się zwiększy – mówi Rafał Nawrocki.
Firma zamierza rosnąć organicznie i ma poparcie funduszu. Na inwestycji w Woli Makowskiej nie poprzestanie. Kolejną planuje w zakładzie w Karszewie, niemniej wypowiada się o niej z ostrożnością.
– Zacznijmy od Woli Makowskiej. Zobaczymy, jak będzie wyglądał proces modernizacyjny. Zakłady są dość podobne, więc modernizacja w kolejnej lokalizacji nie będzie problemem – mówi szef Agaris Myco Poland.
Polski Instytut Ekonomiczny (PIE) podkreśla, że pandemia koronawirusa wpłynęła niekorzystnie na polską branżę pieczarkarską. Choć pieczarki odpowiadały za połowę wartości eksportu wszystkich świeżych warzyw w 2021 r., to w porównaniu z 2019 r. Polska zmniejszyła udział w światowym eksporcie świeżych pieczarek o 1,5 pkt proc. Skorzystały na tym głównie Irlandia (+3,5 pkt proc.) oraz Kanada (+0,7 pkt proc.). Mimo to nasz kraj utrzymał wówczas pozycję światowego lidera z 32-procentowym udziałem – przed Kanadą (20 proc.) i Holandią (14 proc.).
„Pieczarki z Polski (od lat nasza specjalność eksportowa) cieszą się uznaniem wśród odbiorców zagranicznych ze względu na niższą cenę niż oferowana przez producentów z Europy Zachodniej, a także z uwagi na bardzo wysoką jakość (zbiór grzybów w większości odbywa się ręcznie). W ostatnich latach ok. 60-70 proc. produkcji trafiało na eksport” – piszą eksperci PIE w analizie z sierpnia 2022 r.