Przyszły wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (spółki z o.o.), przewiduje, że w przyszłości ma ona zostać przekształcona w spółkę jawną (SPJ), która później w związku z zakończeniem inwestycji zostanie zlikwidowana lub rozwiązana bez przeprowadzania likwidacji. Podatnik spodziewa się też, że jedna z tych spółek może udzielić mu pożyczki. Wtedy spółce z o.o. lub SPJ będzie przysługiwać wierzytelność z racji zwrotu pożyczki. Tę sprawę przedstawił on we wniosku do Izby Skarbowej w Poznaniu o wydanie interpretacji podatkowej dotyczącej opodatkowania wierzytelności, gdy SPJ zakończy działalność.
Majątek po likwidacji
Kiedy zapadnie decyzja o zakończeniu działalności SPJ, na majątek do podziału dla wspólników będą mogły składać się pieniądze lub częściowo pieniądze i wspomniana wierzytelność SPJ wobec podatnika albo wyłącznie ta wierzytelność. Podatnik będzie miał prawa do tego majątku — powinien otrzymać przypadającą na niego część. Jeżeli będzie to wierzytelność z racji udzielonej wcześniej pożyczki, dojdzie do tzw. konfuzji (czyli wygaśnięcia) wzajemnych zobowiązań, tj. zobowiązania podatnika wobec SPJ z tytułu pożyczki oraz wymagalnego zobowiązaniem SPJ wobec podatnika, wynikającym z podziału majątku spółki.
Uważa on, że wygaśnięcie długu w takim przypadku nie oznacza, że powstanie przychód do opodatkowania i nie musi on płacić podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu przyznał podatnikowi rację, m.in. odwołując się do art. 14 ust. 3 pkt 10 ustawy o PIT. Mowa w nim, że do przychodów podlegających opodatkowaniu nie zalicza się środków pieniężnych otrzymanych przez wspólnika z majątku spółki niebędącej osobą prawną z tytułu jej likwidacji. Potwierdził też, że w wyniku likwidacji spółki jawnej lub jej rozwiązania bez przeprowadzenia likwidacji, jej wierzytelność zostanie przeniesiona na wspólnika i stanie się on jednocześnie wierzycielem i dłużnikiem. W konsekwencji zarówno wierzytelność, jak i dług wygasną.
Wygaśnięcie długu, nie umorzenie
Organ podatkowy podkreślił, że przy ocenie, czy wspólnik rozwiązanej spółki musi zapłacić podatek, czy nie, nie należy stosować przepisów prawa cywilnego o umorzeniu zobowiązania. Tam ma ono szersze znaczenie niż przyjęte w ustawie podatkowej, która umorzenie zobowiązania dla potrzeb rozliczeń PIT definiuje jako zwolnienie dłużnika z obowiązku jego wykonania, czyli zwolnienie go z długu.
W rozpatrywanej sprawie chodzi o jego wygaśnięcie na skutek likwidacji spółki i połączenia w rękach tej samej osoby prawa i sprzężonego z nim obowiązku wobec spółki. Likwidacja spółki i wygaśnięcie zobowiązań, zgodnie z ustawą o PIT, nie powodują powstania przychodu podlegającego temu podatkowi.