Fundusze unijne to atrakcyjny sposób finansowania inwestycji. Zarówno krajowe i regionalne programy operacyjne, jak i te zarządzane przez Komisję Europejską umożliwiają rodzimym przedsiębiorcom korzystanie z bezzwrotnego wsparcia. Ci, dzięki niemu, podnoszą innowacyjność swoich firm. Tylko w tegorocznej puli Inteligentnego Rozwoju, największego programu wspierającego przedstawicieli biznesu, jest co najmniej 6,1 mld zł. Firmy mogą zdobyć dotacje m.in. na rozwój nowatorskich technologii, produktów i usług, a także na podbój nowych rynków. Poza tym granty pomagają przedsiębiorcom w prowadzeniu bieżącej działalności gospodarczej i w rozkręcaniu projektów.
— Przedstawiciele biznesu zapominają o tym, że fiskus może zmusić ich do rozliczenia podatku VAT od otrzymanej dotacji. Kiedy tak się dzieje? Jeżeli grant ma bezpośredni wpływ na cenę dostarczanych przez firmę towarów lub usług. Jeżeli beneficjent nieświadomie zaniecha tego obowiązku, wówczas powstaje zaległość podatkowa wraz z odsetkami. Dalej idące konsekwencje, wyciągnięte wobec firmy, to m.in. tzw. sankcja VAT lub odpowiedzialność karno- -skarbowa — przestrzega Piotr Marchlewski, menedżer w Crido Taxand.
Analiza wniosku
Kluczowa w tym kontekście dla firmy powinna być — zdaniem Piotra Marchlewskiego — analiza treści umowy o dofinansowanie i ocena, czy grant ma bezpośredni wpływ na ceny towarów i usług oferowanych przez przedsiębiorstwo. Jeśli unijne wsparcie nie ma takiego oddziaływania, to przedsiębiorca może spać spokojnie, a skarbówka nie upomni się o zwrot podatku VAT.
— Wspomniane kryterium bezpośredniego wpływu dotacji na cenę produktów — warunkujące opodatkowanie dofinansowania — jest jednak pojęciem mało precyzyjnym. To niejednokrotnie powoduje rozbieżności pomiędzy przedsiębiorcami i fiskusem w ocenie konkretnego wsparcia. Dlatego firma, która zdobędzie dotację, powinna zabezpieczyć swoje rozliczenia podatkowe. Jak? Np. wystąpić o interpretację indywidualną, w której dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przedstawi wiążące stanowisko dotyczące ewentualnej konieczności rozliczenia VAT z tytułu planowanego dofinansowania projektu — wyjaśnia ekspert Crido Taxand.
Beneficjenci, którzy w przeszłości otrzymali grant i nawet nie zastanawiali się, jakie może mieć skutki podatkowe, powinni przeanalizować zawarte umowy o dofinansowanie. Warto, aby na wypadek kontroli fiskusa zebrali argumenty prawne za tym, że zdobyty grant nie podlega opodatkowaniu. Janina Fornalik, doradca podatkowy i partner w kancelarii MDDP, również zwraca uwagę na problemowe kwestie związane z określeniem, czy dotacja ma wpływ na cenę towarów i usług.
— Oczywistym przykładem opodatkowanych grantów jest refundacja części ceny leków z Narodowego Funduszu Zdrowia czy dopłaty do ulgowych biletów dla przedsiębiorstw świadczących usługi transportu pasażerskiego. W takiej sytuacji firma po prostu otrzymuje — w formie dotacji — zwrot części ceny od właściwej instytucji, zamiast od klienta — podkreśla Janina Fornalik.
Bogate orzecznictwo
Jak przyznaje, w wielu przypadkach kwestie opodatkowania dotacji są niejednoznaczne. Szczególnie dotyczy to dofinansowania szkoleń i inwestycji gminnych. Dlatego podatnicy często występują w takich sytuacjach z wnioskami do fiskusa o wydanie interpretacji indywidualnych.
— O istotnej skali problemów dotyczących opodatkowania dotacji świadczy bogate orzecznictwo sądów administracyjnych. W najnowszym wyroku z 11 kwietnia [sygn. akt I FSK 2056/17 — przyp. red.] Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) uchylił interpretacje organu podatkowego, który stwierdził, że należy objąć podatkiem VAT dofinansowanie uzyskane przez gminę na projekt promocji marki regionalnej dotyczącej działalności spółki gminnej. NSA uznał, że przyznana dotacja z punktu wiedzenia VAT ma charakter neutralny — wyjaśnia Janina Fornalik.
Innym przykładem są bardzo popularne w ostatnim czasie inwestycje w odnawialne źródła energii, realizowane przez gminy z dofinansowaniem unijnym. Ich mieszkańcy płacą niewielką kwotę za solary umieszczone na domach. Podatnicy (gminy) uważają, że w takiej sytuacji otrzymane dofinansowanie jest wyłączone z opodatkowania. Natomiast skarbówka wydaje w tym zakresie niejednolite interpretacje. Czym one grożą? Nierównym traktowaniem gmin, gdyż podatek VAT jest istotnym elementem kosztowym realizowanych przez nie inwestycji. Problem mógłby zostać rozwiązany wydaniem przez resort finansów interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych uregulowanych w Ordynacji podatkowej.
Weź udział w konferencji "Ceny transferowe w praktyce", 21 czerwca 2018 r., Warszawa >>