Po kilku latach zdecydowanego zwiększania restrykcji w postaci blokady rachunków bankowych firm podejrzewanych o dokonywanie oszustw podatkowych za pośrednictwem systemu bankowego akcja wyhamowała. W 2021 r. skarbówka zajęła 791 kont bankowych należących do 157 firm (w 2020 r. 1000 kont 196 firm) i mniej pieniędzy zablokowała — 70 mln zł (w 2020 r. prawie 100 mln zł). Ministerstwo Finansów (MF) tłumaczy to utrudnieniom w dokonywaniu oszustw za pomocą systemu bankowego oraz skuteczniejszym zapobieganiu.
Zdrowszy rozsądek skarbówki
System Teleinformatyczny Izby Rozliczeniowej (STIR) od trzech lat przeprowadza tzw. analizy ryzyka wykorzystywania go do oszustw podatkowych. Mają one na celu wytypowanie podmiotów wysokiego ryzyka. W tamtym roku takich firm wskazano 35 tys. (w 2020 r. 26 tys.). Czarna lista jest przekazywana do szefa Krajowej Administracji Skarbowej (KAS), którego służby weryfikują zagrożenie, sugerując konta bankowe do zablokowania.
W 2021 r. na 72 godziny zablokowano 791 rachunków na 70 mln zł (prawie 30 mln zł mniej niż w 2020 r.). Wszystkie blokady zostały przedłużone do trzech miesięcy. Przedsiębiorcy wielokrotnie skarżyli się, że skarbówka często pochopnie blokuje im rachunki, czym wielu doprowadza do plajty, więc ograniczenie takich akcji jest dla fnich korzystne.
Jak MF wyjaśnia spadek wyników? „Należy podkreślić, że system STIR to nie tylko blokady rachunków bankowych. System umożliwia porównywanie danych o przepływach finansowych z innymi danymi znajdującymi się w dyspozycji KAS, np. danymi raportowanymi w formie JPK-VAT, czyli plikami zawierającymi dane o fakturach. Łącznie te informacje pozwalają na przeprowadzenie bardzo rzetelnych analiz, dzięki czemu możemy m.in. efektywniej zapobiegać nienależnym zwrotom podatku VAT, a także powstawaniu i funkcjonowaniu przestępstw karuzelowych. Dzięki informacjom ze STIR zwiększona została skuteczność procesu typowania do kontroli oraz sam proces kontrolny a także proces egzekucyjny. Możliwość blokady rachunku bankowego to uzupełniający instrument, stosowany przez szefa KAS w szczególnie uzasadnionych przypadkach” — napisało biuro prasowe MF.
W sądach wygrywa fiskus
Ze 157 firm, którym zajęto konta w 2021 r., odwołały się 82. Odwołania od decyzji szefa KAS rozpatruje... szef KAS. Z 82 odwołań w mocy utrzymał 66. Uchylił tylko jedno swoje postanowienie. Do wojewódzkich sądów administracyjnych wpłynęło 35 skarg na decyzje o przedłużeniu blokady na trzy miesiące. 25 procesów wygrał szef KAS, tylko jedną sprawę wygrał podatnik. W 2021 r. NSA oddalił 13 skarg. Podatnicy nie wygrali w NSA ani jednej sprawy. „Statystyka pokazuje, że w 2021 r. działania szefa KAS w sprawach związanych z blokadami rachunków bankowych oceniane są przez sądy jako zasadne i prawidłowe. Jednocześnie dowodzi, że dokonywane są tylko wtedy, gdy są konieczne” — podkreśla biuro prasowe MF.
1. 5,6 mln zł — zablokowana kwota była własnością firm z branży olejów roślinnych oraz doradztwa podatkowego. Mechanizm wyłudzenia skarbowego polegał na fikcyjnych wewnątrzwspólnotowych dostawach towarów oraz na posługiwaniu się nierzetelnie wystawionymi fakturami. Uszczuplenia podatkowe wyniosły około 27 mln zł.
2. 5,4 mln zł — zablokowana kwota należała do firmy zajmującej się hurtową sprzedażą niewyspecjalizowaną. Wyłudzenie polegało na wystawianiu nierzetelnych faktur VAT i posługiwaniu się nimi. Uszczuplenia podatkowe wyniosły 9,2 mln zł.
3. 3,1 mln zł — zablokowana kwota była własnością trzech firm z branży sprzedaży hurtowej części i akcesoriów do pojazdów samochodowych. Wyłudzenie polegało na wystawianiu nierzetelnych faktur VAT i posługiwaniu się nimi. Uszczuplenia podatkowe wyniosły 5,65 mln zł.
4. 2,4 mln zł — zablokowana kwota należała do firmy z branży IT, która wystawiała nielegalne faktury VAT i posługiwała się nimi. Uszczuplenia podatkowe wyniosły 3,75 mln zł.
5. 2,1 mln zł — zablokowana kwota była własnością firmy transportowej, która została przyłapana na wyłudzaniu VAT przez posługiwanie się fikcyjnymi fakturami VAT. Uszczuplenia podatkowe wyniosły 2,48 mln zł.
Źródło: MF
Tyle rachunków bankowych prześwietliły służby skarbowe w 2021 r.