Niemiecki ład podniesie nam poprzeczkę

Małgorzata GrzegorczykMałgorzata Grzegorczyk
opublikowano: 2021-11-25 20:00

„Chcemy odważyć się na więcej postępu” - ta parafraza słynnego przemówienia Willy’ego Brandta z lat 60. ubiegłego wieku to tytuł 178-stronicowej umowy koalicyjnej zawartej w środę przez partie: socjaldemokratyczną SPD, Zielonych i liberalną FDP. Najważniejsze punkty umowy dotyczą zakończenia epoki paliw kopalnych. Niemcy chcą odejść od spalania węgla w 2030 r. Za dziewięć lat ma po niemieckich autostradach, na których nie pojawi się limit prędkości, czego chcieli Zieloni, ma jeździć 15 mln aut elektrycznych, a udział źródeł odnawialnych w miksie energetycznym ma urosnąć do 80 proc. Co roku ma powstawać 400 tys. mieszkań, w tym 100 tys. ze wsparciem państwa. Umowę muszą jeszcze zatwierdzić partie koalicyjne. Zjazdy i referenda planują na przełomie listopada i grudnia. Szczegóły ośmiu filarów porozumienia – poniżej.

Przeczytaj artykuł i dowiedz się:

  • Jakie osiem elementów zawiera umowa koalicyjna
  • Jakie są najważniejsze zmiany przewidziane w umowie
  • Jakie zapisy dotyczace Polski znalazły się w dokumencie
Powrót do korzeni
Powrót do korzeni
Łączy nas wola uczynienia kraju lepszym – powiedział Olaf Scholz z socjaldemokratycznego SPD, przyszły kanclerz Niemiec, podczas prezentacji umowy koalicyjnej z Zielonymi i liberalną FDP. Tytuł umowy brzmi: „Chcemy odważyć się na więcej postępu”. To parafraza słów kanclerza Willy'ego Brandta.
Christine Olsson / TT newsagency / Forum

I. Nowoczesne państwo, przełom cyfrowy i innowacje

Partnerzy koalicyjni stawiają sobie za zadanie modernizację państwa. Ma się do tego przyczynić rozbudowa infrastruktury, przyspieszenie decyzji administracyjnych i cyfryzacja. W tym celu planowane są m.in. następujące działania:

- pokrycie światłowodami całego kraju i najnowszej generacji telefonia komórkowa

- wsparcie kluczowych technologii cyfrowych, poprawa warunków działalności start-upów

- skrócenie co najmniej o połowę czasu na decyzje budowlane

- inwestycje kluczowe dla cyfryzacji - w sztuczną inteligencję, technologie kwantowe, cyberbezpieczeństwo, robotykę itp.

- wzmocnienie udziału firm w projektach IPCEI (z ang. important projects of common european interest) i europejska współpraca w produkcji chipów.

- wsparcie systemu szkolnictwa oraz wzrost wydatków na badania i rozwój do 3,5 proc. PKB w 2025 r.

Nawet w tym obszarze nie zabrakło elementu ochrony środowiska: centra obliczeniowe mają od 2027 r. być neutralne dla klimatu. W tym rozdziale umowy koalicyjnej zawarto też postulowane przez SPD obniżenie do 16 lat wieku uzyskania czynnego prawa wyborczego do Bundestagu i Europarlamentu. Państwo będzie wspierać technologie dla konkurencyjnego i neutralnego klimatycznie przemysłu (stalowego, wydobywczego).

II. Ochrona środowiska w socjalno-ekologicznej gospodarce rynkowej

Koalicjanci zamierzają zmieścić się w limicie ocieplenia wyznaczonym na paryskiej konferencji klimatycznej - 1,5 stopnia Celsjusza. Ten cel Niemcy mają osiągnąć dzięki następującym projektom:

- do 2030 r. po niemieckich drogach ma jeździć co najmniej 15 mln w pełni elektrycznych samochodów osobowych

- transport kolejowy ma wzrosnąć: towarowy o 25 proc., osobowy o 100 proc.

- udział energii odnawialnej w całkowitej produkcji ma do 2030 e. wynieść 80 proc., czyli 680-750 TWh rocznie

- moce elektrowni wiatrowych mają urosnąć do 30 GW w 2030 r., 40 GW w 2035 r. i 70 GW w 2045 r.

Koalicja zadba, by niemiecka gospodarka utrzymała konkurencyjność. Do 2030 r. Niemcy chcą stać się wiodącym rynkiem dla technologii wodorowej. Zamierzają też zostać centrum badań, produkcji i recyklingu baterii do samochodów elektrycznych oraz globalnym producentem półprzewodników. Koalicja obiecuje rodzimym wytwórcom wsparcie finansowe, by łańcuch dostaw zbudowały w Europie.

Rząd patrzy też wyżej – w kosmos, i dalej – na przemysł stoczniowy, szczególnie przyjazne środowisku statki.

Umowa koalicyjna przewiduje też ułatwienia w finansowaniu start-upów (z państwowego KfW, ale także przez inwestorów instytucjonalnych), przyspieszenie założenia spółki do 24 godzin. Rynek pracy mają zasilić kobiety, osoby w wieku emerytalnym, a także obcokrajowcy (ułatwienia nie tylko dla osób z dyplomem).

III. Szacunek, szanse i bezpieczeństwo socjalne na nowoczesnym rynku pracy

Najważniejsze elementy tego rozdziału to:

- podniesienie płacy minimalnej z 9,6 EUR do 12 EUR za godzinę

- zapewnienie stabilności renty, dokapitalizowanie systemu emerytalnego 10 mld EUR z budżetu

- budowa 400 tys. mieszkań rocznie, z czego 100 tys. będzie sfinansowane z budżetu państwa

IV. Szanse dla dzieci, mocne rodziny i najlepsze wykształcenie przez całe życie

W tym rozdziale koalicjanci zapowiadają m.in.:

- wsparcie szkół, przedszkoli, całodniowej opieki, kształcenia nauczycieli

- wydłużenie zwolnienia na chorobę dziecka do 15 dni i 30 dni dla wychowujących samotnie

V. Wolność i bezpieczeństwo, równouprawnienie i różnorodność we współczesnej demokracji

Tu jest np. zapowiedź wzmocnienia walki z luką płacową, m.in. w zawodach medycznych

VI. Odpowiedzialność Niemiec wobec Europy i świata

Wśród partnerów europejskich na pierwszym miejscu wymieniona jest Francja. Następnie autorzy dokumentu mówią o kontynuacji współpracy w poszerzonym formacie – Trójkąta Weimarskiego.

„Niemcy i Polskę łączy głęboka przyjaźń. Wzmocnimy współpracę społecznych partnerów (np. Niemiecko-Polskiej Współpracy Młodzieży). Poprawiamy współpracę na granicach” – czytamy w dokumencie.

Polska została też wymieniona w zapowiedzi stworzenia miejsca pamięci i spotkań w celu upamiętnienia ofiar niemieckiej okupacji.

W tym rozdziale – bez wymieniania nazw krajów – koalicjanci sporo piszą o praworządności i konieczności jej realizowania w państwach członkowskich.

VII. Inwestycje w przyszłość i długofalowe finansowanie

Koalicjanci przyznają, że pandemia obciążyła budżet państwa w tym roku, podobnie będzie w przyszłym. Od 2023 r. zapowiadają jednak ograniczanie zadłużenia, choć przyznają, że konieczne będą wydatki na osiągnięcie celu 1,5 stopnia Celsjusza.

VIII. Metody działania rządu i frakcji

W tym rozdziale mowa o podziale ministerstw. Finansami zajmą się liberałowie, środowiskiem – Zieloni, a pracą i sprawami socjalnymi – SPD.