Skandynawia uchodzi za obszar Europy, w którym największą wagę przykłada się do ochrony środowiska.
To właśnie w Danii w 1971 r. powstało pierwsze na świecie ministerstwo ochrony środowiska. Wynika to z kultury, wysokiego poziomu technologicznego, a przede wszystkim — ze świadomości społecznej. Region ten jest wzorem dla całej Unii Europejskiej.
Prawo i ekologia
Poziom ochrony środowiska w krajach skandynawskich jest oceniany jako przewyższający obowiązujące standardy wspólnotowe. Jednocześnie przemysł nie jest hamowany przez prawo ochrony środowiska. Wypracowano tam unikatowy model zrównoważonego rozwoju, czyli ograniczenie negatywnego oddziaływania przedsiębiorstw na środowisko naturalne. Dla przykładu: duńska doktryna prawa ochrony środowiska wskazuje, że przedsiębiorstwo powinno równoważyć społeczną użyteczność swego działania i ponosić koszty ekologiczne swej produkcji. Duńscy badacze postulują, by wpływ działań proekologicznych był analizowany w szerokim kontekście całego systemu przemysłowego.
— Ochrona środowiska odgrywa ważną rolę w duńskiej świadomości, ze względu na koszty energii czy wywozu śmieci. Przeprowadzono u nas wiele kampanii pokazujących, jak ważne jest dla człowieka dbanie o środowisko. Zresztą nie tylko w Danii, ale też w innych krajach w Skandynawii — mówi Allan Mortensen, radca handlowy z Trade Commission of Denmark.
Odpowiedzialność
Recykling odpadów, oszczędzanie energii i wody, sortowanie śmieci czy wykorzystywanie alternatywnych źródeł energii to w Skandynawii porządek dzienny. Troskę o środowisko wykazują nie tylko organizacje, instytucje czy poszczególne gospodarstwa domowe, ale przede wszystkim firmy. Przestrzeganie przepisów ochrony środowiska to podstawa ich funkcjonowania, która wzmacnia wizerunek firmy.
— Ochrona środowiska jest uważana za oznakę cywilizacyjnego zaawansowania. Pod tym względem kraje skandynawskie należą do ścisłej czołówki. Wszelkie działania na rzecz ochrony przyrody wynikają ze sposobu myślenia i kultury tych społeczeństw. Środowisko jest dla nich wielką wartością, za którą odpowiedzialni są wszyscy — tłumaczy Mats Johannson, prezes Skandynawsko-Polskiej Izby Gospodarczej.
Skandynawskie firmy wdrażają systemy zarządzania środowiskowego zgodne z międzynarodowymi normami ISO 14001, EMAS (Eco-Management Audit Scheme), stosują przyjazne środowisku rozwiązania technologiczne i naturalne materiały. Wszystko to dla zminimalizowania negatywnych skutków oddziaływania firmy na środowisko.
Praca u podstaw
Od 2003 r. sieć hoteli Radisson SAS wprowadziła stały monitoring wykorzystania wody i energii elektrycznej oraz emisji zanieczyszczeń i odpadów. Na tej podstawie jej analitycy opracowują raporty, które uświadamiają pracownikom hoteli strukturę wykorzystania zasobów naturalnych w poszczególnych hotelach.
— Co prawda całościowe zużycie surowców w sieci naszych hoteli wzrosło, ale jest to wynikiem otwierania nowych hoteli. Zużycie w przeliczeniu na jednego hotelowego gościa stale się zmniejsza — mówi Agnieszka Blandzi, dyrektor SAS Group PR.
Radisson SAS organizuje szkolenia, wydaje raporty i podręczniki dotyczące ochrony środowiska. Wspiera też działalność fundacji Miry Meysztowicz Nasza Ziemia, funduje pojemniki do segregowania śmieci. Hotele, jeśli tylko mają taką możliwość, korzystają z odnawialnych źródeł energii.
— Dokonujemy inwestycji proekologicznych z myślą o innych korzyściach niż finansowe. Chcemy, by nasza działalność była jak najmniej szkodliwa dla środowiska. To wpływa na dobre postrzeganie marki w oczach klientów — tłumaczy Agnieszka Blandzi.
Bezpieczny przemysł
Na polskim rynku działa duńska spółka Danfoss, produkująca urządzenia techniczne przeznaczone do chłodnictwa, wentylacji, automatyki przemysłowej i hydrauliki wodnej. Jej działalność byłaby znacznie bardziej uciążliwa dla środowiska, gdyby nie stosowano nowoczesnych, przyjaznych dla środowiska technologii.
— Nasze urządzenia oszczędzają energię, dzięki czemu chronią środowisko przed zanieczyszczeniami i nadmierną eksploatacją bogactw naturalnych. Staramy się łączyć troskę o środowisko z rosnącą jakością naszych wyrobów — mówi SŅren Steen-Thomsen, dyrektor generalny Danfoss.
Firma rezygnuje ze szkodliwych dla środowiska technologii, redukuje ilości odpadów i ścieków, zmniejsza emisję szkodliwych gazów, segreguje 32 rodzaje odpadów.
— Potwierdzeniem sprawnego zarządzania odpadami jest wdrożony w firmie zintegrowany system zarządzania środowiskowego zgodny z normą ISO 14001 — mówi SŅren Steen-Thomsen.
Również szwedzki Handelsbank stara się ograniczać emisję spalin, co jest najbardziej uciążliwym aspektem działalności firmy. Dzięki sprawnemu zarządzaniu udało się ograniczyć emisję tlenku węgla o 11 proc. w ostatnim roku i powyżej 15 proc. w ostatnich dwóch latach. Dodatkowo bank wspiera inwestycje dla ochrony środowiska przez kredyty i ubezpieczenia.
Skandynawska współpraca
Uczestnicy Światowego Forum Gospodarczego w Davos uznali Finów, Norwegów i Szwedów za najlepszych ekspertów w dziedzinie ekologii i ochrony środowiska. Naukowcy pochodzący z tych krajów wykładają na najlepszych uczelniach Europy i Ameryki. Dodatkowo eksperci forum zauważają u Skandynawów wyjątkowe zdolności łączenia eksploatacji zasobów naturalnych i rozwoju gospodarki.
Kraje skandynawskie współpracują ze sobą w dziedzinie ochrony środowiska m.in. poprzez Radę Nordycką. Budżet dla współpracy nordyckiej w tej dziedzinie do 2009 r. wynosi 39 mld koron duńskich. Kierunki działania organizacji zostały zapisane w Deklaracji zrównoważonego rozwoju krajów nordyckich. Opracowali go reprezentanci rządów, organizacji ekologicznych, przemysłu i innych organizacji pozarządowych środowiska okołobiznesowego. Czytamy w nim „Zrównoważony rozwój (…) to kompromis między potrzebami dzisiejszego pokolenia i pokoleń przyszłych. Nie jest to ostatnie stadium harmonizacji działań, a raczej ciągle zmieniający się proces wykorzystywania zasobów naturalnych, zarządzania rozwojem technologicznym i zmian industrialnych, z uwzględnieniem zarówno teraźniejszości, jak i przyszłości”.