W firmie X faktura za jeden ze styczniowych zakupów wpłynęła po zakończeniu kontroli za ten miesiąc. Czy można w tej sytuacji odliczyć VAT?
Po zakończeniu kontroli podatkowej przedsiębiorca dowiaduje się od urzędnika, że albo podatki w jego firmie są w porządku, albo odwrotnie i wtedy urząd wszczyna postępowanie. Z punktu widzenia możliwości odliczenia VAT z faktur, które wpłynęły po zakończeniu inspekcji, okazuje się, że lepiej, kiedy toczy się postępowanie. Dlaczego? Bo wtedy można zrobić korektę deklaracji i odliczyć zapłacony podatek naliczony.
— Dwa razy zaksięgowaliśmy fakturę od kontrahenta krajowego i tyle też razy odliczyliśmy VAT. Musieliśmy to zrobić, bo za pierwszym razem błędnie podaliśmy nazwę kontrahenta. Faktury dotyczyły okresu objętego kontrolą podatkową, jednak urząd nie zauważył naszej pomyłki. Sami się przyznaliśmy do błędu. Złożyliśmy korektę deklaracji VAT i dołączyliśmy uzasadnienie, dlaczego jej dokonujemy — mówi Janina Krawczyk, główna księgowa w Qualitychamp.
A co, jeśli kontrola nie wykryje błędów i urząd nie zainicjuje postępowania?
— Kontrolerzy nie mieli uwag do rzetelności ksiąg rachunkowych i dokumentacji podatkowej. Po pewnym czasie dostaliśmy kilka nowych faktur, które dotyczyły okresu kontrolowanego. Chcieliśmy zrobić korektę deklaracji i odliczyć zapłacony przez nas podatek naliczony. Jednak w urzędzie skarbowym poinformowano nas, że nie jest to możliwe — mówi dyrektor finansowy firmy z branży samochodowej.
Czy fiskus postąpił słusznie?
Absurdalny zapis
— Jeżeli po kontroli urząd nie wszczyna postępowania, wówczas podatnik traci możliwość korekty deklaracji podatku VAT z okresu, w którym był kontrolowany. To oczywisty absurd, lecz taki jest dosłowny zapis ordynacji podatkowej — mówi Tomasz Michalik, doradca podatkowy z MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy.
— Jeśli taka interpretacja przepisów ordynacji miałaby prowadzić do utraty odliczenia, to przepisy te trzeba uznać za niezgodne z VI dyrektywą Unii Europejskiej. Uznaje ona prawo do odliczenia VAT za prawo fundamentalne, ograniczane jedynie w przypadkach precyzyjnie określonych w dyrektywie. A do nich nie zalicza się omawiana sytuacja — wyjaśnia Roman Namysłowski, doradca podatkowy z Ernst & Young.
Pomoc z ministerstwa
Minister finansów dał przedsiębiorcom argument do ręki.
— W piśmie z 8 sierpnia zeszłego roku stwierdził, że nie ma powodów do odmawiania podatnikowi prawa korekty po zakończeniu kontroli podatkowej, jeżeli nie wykaże ona nieprawidłowości w zakresie, w jakim korekta miałaby być dokonana. Wtedy podatnik może jej dokonać po zakończeniu kontroli w odniesieniu do podatku naliczonego — mówi Tomasz Michalik.
Trzeba przekonywać
Co powinien zrobić dyrektor finansowy firmy z branży samochodowej? Podczas rozmów z urzędnikami może powołać się na treść pisma ministra finansów i przedstawić argumenty w nim zaprezentowane. Ponadto przypomnieć, że przepisy unijne nie przewidują zakazu odliczania VAT, gdy faktury dotyczące okresu kontrolowanego pojawiły się w firmie po upływie tego terminu. I nie tyle chodzi tutaj o przypomnienie, ile o możliwość powoływania się przez polskich przedsiębiorców na zapisy dyrektyw unijnych, którymi są związane również urzędy skarbowe.