Przezorne firmy powinny chronić się przed ryzykiem zmian cen surowców, bo wahania są nawet kilka razy większe niż w przypadku walut.
Rynki surowcowe są bardzo zróżnicowane i skomplikowane — w znacznie większym stopniu niż walutowe. Wyróżniają się wysoką zmiennością cen. Zabezpieczanie się przed jej skutkami nie jest proste, bo co grupa produktów, to inne metody ochrony. Aby się w tym nie pogubić, trzeba wyróżnić kilka głównych zespołów produktów: surowce energetyczne, metale i produkty rolne. Każdy z nich wymaga innych sposobów zabezpieczania.
Ropa i gaz
Jeśli chodzi o surowce energetyczne, najpłynniejszy rynek rozwinął się w dziedzinie produktów benchmarkowych, takich jak ropa czy gaz. Handel nimi jest rozwinięty zarówno na światowych giełdach, jak i na rynkach produktów pozagiełdowych.
— Do zabezpieczania surowców, stosuje się tu transakcje swap pozwalające wymienić zmienną cenę towaru na cenę stałą. Dostępne są ponadto opcje na towary, takie jak plain vanilla oraz egzotyczne, których mechanizm działania jest analogiczny jak opcji walutowych — mówi Joanna Szenk z departamentu produktów i procesów rynków finansowych ING Banku Śląskiego.
Właśnie ten rynek jest silnym zapleczem dla całego wachlarza surowców, które nie są tak popularne jak benchmarki. Tymi produktami są różne frakcje ropy naftowej.
— Większość produktów ropopochodnych jest bardzo ze sobą skorelowana. Jednak w celu wyboru najefektywniejszego zabezpieczenia trzeba wykorzystywać instrumenty zbliżone lub dotyczące podobnych surowców — podkreśla Michał Michalski, analityk BRE Banku.
I tak, gdy zabezpieczamy olej napędowy, to korzystamy z notowań ULSD (Ultra Low Sulphur Diesel) lub alternatywnie z Gasoil, natomiast w dużo mniejszym stopniu z ropy Brent. Taki sposób zabezpieczania może być natomiast konieczny w przypadku hedgingu przy odległych terminach. Przykładowo: zabezpieczając pięcioletnie zakupy paliwa Jet, w terminach do roku należy wykorzystać jako instrument bazowy paliwo Jet notowane na Platts. W przedziale od roku do dwóch zastosujmy Gasoil, zaś dla 2-5 lat baryłkę Brent.
Na rynku metali
Musimy pamiętać, co jest głównym źródłem cen dla określonego surowca. Jeśli chodzi o metale szlachetne — w przypadku złota i srebra rynek spotowy oraz instrumentów OTC najczęściej odnosi się do notowań LBMA (London Bullion Market Association), zaś giełdowy do notowań kontraktów terminowych na COMEX. Taka sama jest sytuacja w przypadku platyny i palladu.
— Płynność rynku metali szlachetnych jest duża, zatem i możliwości zabezpieczeń są wszechstronne, niezależnie czy będą to standardowe kontrakty futures, swapy od tego, czy złożone strategie opcyjne. W przypadku kontraktów futures należy pamiętać, że najlepsze są terminy do roku, później płynność występuje w punktach węzłowych, takich jak koniec kwartału lub roku — dodaje Michał Michalski.
Z kolei dla metali bazowych najważniejsze są notowania na londyńskiej giełdzie LME (London Metal Exchange).
— To właśnie sesja z drugiego Ringu jest najważniejsza, bo stanowi swoisty fixing dla wyceny większości instrumentów — mówi Michał Michalski.
Dla surowców rolnych
Dla produktów rolnych najpłynniejszym rynkiem pozostają giełdy towarowe oferujące kontrakty futures. Warto pamiętać, że produkty rolne mogą występować na skalę lokalną (tak jak olej palmowy) lub globalną (np. pszenica). Mogą też występować lokalnie, będąc jednocześnie notowanymi globalnie (np. kawa, kakao). Jest zatem wiele kombinacji i to one będą decydowały o tym, czy istnieje możliwość efektywnego zabezpieczenia ekspozycji.
— Rynek rolny ze względu na swoją nieprzewidywalność odnośnie do pogody i cykliczność związaną z uprawami rzadko daje możliwość efektywnego zabezpieczania terminów odleglejszych niż 18 miesięcy. Kwotowania są wtedy bardzo szerokie i mają ograniczoną płynność. Nie wszystkie też produkty rolne, zwłaszcza te mniej płynne, dają możliwość wykorzystania opcji lub swapów — mówi Michał Michalski.
W przypadku zabezpieczania wszystkich surowców trzeba pamiętać o tym, że ich ceny wyrażane są w walucie bazowej.
— W związku z tym nie zawsze będzie możliwe dokonanie idealnego zabezpieczenia w walucie lokalnej, nawet przy zastosowaniu osobnych instrumentów pochodnych na walutę. Brak dopasowania będzie wynikał także ze specyfiki rynku lokalnego, często opanowanego przez monopol. Jednak niezależnie od trudności na zabezpieczanie surowców zawsze warto się decydować — mówi Michał Michalski.