Ukraiński budżet pod presją: rosnąca luka finansowa, impas reform i niepewność pomocy zagranicznej

Tadeusz Stasiuk, Reuters
opublikowano: 2025-07-31 09:52

Ukraina zmaga się z narastającym kryzysem finansowym. Pogłębiający się deficyt budżetowy, uzależnienie od zagranicznego wsparcia oraz opóźnienia w realizacji kluczowych reform mogą zagrozić dalszemu finansowaniu ze strony międzynarodowych partnerów. W obliczu trwającej wojny i rosnących kosztów obronnych rząd w Kijowie stoi przed koniecznością podjęcia szybkich i zdecydowanych działań.

Posłuchaj
Speaker icon
Zostań subskrybentem
i słuchaj tego oraz wielu innych artykułów w pb.pl
Subskrypcja

Według prognoz ukraińskich ekonomistów luka finansowa może znacznie wzrosnąć już w 2026 roku, jeśli Rosja utrzyma wysoką intensywność działań wojennych, a Ukraina nie spełni wymogów stawianych przez kredytodawców. W 2025 roku państwo planuje przeznaczyć rekordowe 2,6 bln hrywien (ok. 62 mld USD), co stanowi aż 31 proc. PKB, na wydatki obronne.

Wydatki socjalne i humanitarne są niemal całkowicie finansowane ze źródeł zagranicznych. Od początku pełnoskalowej inwazji w lutym 2022 roku Ukraina otrzymała łącznie ok. 139 mld USD wsparcia międzynarodowego. Mimo to prezes Narodowego Banku Ukrainy, Andrij Pysznyj, ostrzega, że dotychczas zadeklarowano jedynie około 1/3 z potrzebnych 65 mld USD na lata 2026–2027.

Impasy reform i napięcia z partnerami zagranicznymi

Kolejne transze pomocy uzależnione są od wdrażania reform strukturalnych, jednak ich realizacja jest obecnie spowolniona. Ukraina nie zrealizowała kilku kluczowych zobowiązań, takich jak obsadzenie wakatów w sądownictwie, reforma zarządzania aktywami państwowymi czy powołanie szefa Biura Bezpieczeństwa Gospodarczego.

Dodatkowe napięcia wywołały działania ograniczające niezależność głównych instytucji antykorupcyjnych — NABU i SAP — co doprowadziło do największych protestów społecznych od początku wojny oraz krytyki ze strony Unii Europejskiej.

Eksperci ostrzegają, że przyszłe wypłaty pomocy finansowej i wojskowej będą podlegać znacznie bardziej rygorystycznej kontroli. Opóźnienia w ich przekazywaniu mogą mieć poważne konsekwencje dla stabilności Ukrainy.

Problemy z wypłatami z UE i MFW

Ukraina nie spełniła wszystkich warunków niezbędnych do uzyskania środków z unijnego funduszu o wartości 50 mld euro. W czerwcu złożyła wniosek jedynie o 3 mld euro, zamiast przewidzianych 4,5 mld euro na II kwartał 2025 roku.

Obecnie Kijów korzysta z programu Międzynarodowego Funduszu Walutowego o wartości 15,5 mld USD i prowadzi negocjacje w sprawie nowego pakietu pomocy. Nadal jednak brakuje dodatkowych 10–15 mld USD niezbędnych do sfinansowania potrzeb w 2026 roku, mimo wcześniejszych deklaracji wsparcia ze strony partnerów międzynarodowych.

Gospodarka hamuje, wojna trwa

Pomimo wzrostu PKB o 2,9 proc. w 2024 roku, prognozy na 2025 są mniej optymistyczne — Narodowy Bank Ukrainy szacuje wzrost na poziomie 2,1 proc.. Głównymi barierami pozostają przedłużający się konflikt zbrojny, zniszczenia w sektorze energetycznym oraz trudne warunki w rolnictwie i przemyśle wydobywczym.