Inwestor, który wchodzi w Polsce do innej firmy, musi się liczyć z niemałymi obciążeniami.
„Puls Biznesu”: Czym są inwestycje business angels?
Monika Marta Dziedzic, partner w Ernst & Young: To inwestycje w biznes z potencjałem wzrostu wartości. Business angel wspomaga przedsiębiorcę udostępniając środki lub pomaga w ich uzyskaniu od tradycyjnych instytucji finansowych. Co ważne, często włącza się aktywnie w zarządzanie, dzieląc się umiejętnościami i doświadczeniem. Business angel jest gotowy to zainwestowania w biznes w początkującej fazie, kiedy przedsiębiorstwo nie jest atrakcyjnym partnerem dla tradycyjnych instytucji finansowych ze względu na ryzyko.
Jak w Polsce są opodatkowane dochody osób finansujących nowe przedsięwzięcia — business angels?
— Osiągają one dochody ze sprzedaży udziałów, akcji, rzadziej otrzymują dywidendy, często świadczą usługi dla przedsiębiorstw, w które zainwestowali. Istotna jest dla nich możliwość kompensowania strat z inwestycji zyskami z innych.
Dochody osób fizycznych ze sprzedaży krajowych udziałów mogą podlegać podatkowi liniowemu — 19 proc. Problemem jest możliwość kompensowania zysków i strat poniesionych w różnych latach i z innych źródeł w ujęciu podatkowym. Dochody ze sprzedaży udziałów spółek zagranicznych i dywidendy z zagranicy podlegają podatkowi progresywnemu, do 40 proc. Natomiast dywidendy krajowe są opodatkowane stawką 19 proc., ale nie można ich kompensować ze stratami ze sprzedaży udziałów.
Definicja dochodu ze sprzedaży udziałów i akcji, opodatkowanego liniowo, utrudnia zaliczanie do kosztów wielu wydatków business angels, np. odsetek czy doradztwa. W indywidualnych przypadkach kontrowersyjne może być zastosowanie liniowej stawki od dochodów z działalności gospodarczej.
Fundusze venture capital działają zwykle jako spółki. Co z ich dochodem?
— Fundusze inwestycyjne utworzone na podstawie ustawy o takich podmiotach są zwolnione z podatku dochodowego. Biorąc pod uwagę ich funkcję w gospodarce, to najwłaściwsze rozwiązanie. Dla funduszy venture capital spełnianie wymogów ustawy o funduszach inwestycyjnych jest jednak często zbyt kosztowne. Dlatego płacą zwykły podatek dochodowy.
Jeśli fundusz jest zorganizowany jako spółka z o.o. czy akcyjna, uiszcza podatek od całości dochodów — 19 proc. Zryczałtowany podatek od dywidend krajowych może być odliczony od dochodowego płaconego przez fundusz. Na dodatek prowadzi on działalność gospodarczą, a więc ma większe możliwości zaliczania wydatków do kosztów podatkowych niż osoba fizyczna.
Czyli sytuacja spółki płacącej podatek dochodowy od osób prawnych jest lepsza niż osoby fizycznej?
— Tak, w przypadku spółek jest tylko podatek 19 proc. i szersze możliwości uznawania wydatków za koszty. Jednak trzeba podkreślić, że fundusz venture capital, który nie ma statusu funduszu inwestycyjnego, uiszcza podatek dochodowy, ale płacą też jego uczestnicy — od dochodów z funduszu.
To podwójne opodatkowanie?
— Podatek dochodowy płaci inwestor od udziału w zysku spółki funduszu. Ta płaci podatek dochodowy od swoich zysków. A przecież wynikają one z dochodów spółek, w które fundusz zainwestował. W rzeczywistości jest to potrójne opodatkowanie.
W wielu krajach europejskich istnieje mechanizm, który temu zapobiega. Zwykle dochody spółki, która inwestuje w udziały innych spółek, mogą być zwolnione z podatku dochodowego. Jest to tzw. zwolnienie partycypacyjne. Polega na zwolnieniu od podatku dochodowego od spółek, dochodów ze sprzedaży udziałów/akcji w innych spółkach (portfelowych) oraz od dochodów z dywidend od nich. Stosowanie go jest uzależnione zwykle od minimalnego okresu inwestycji w udziały spółki portfelowej, oraz od minimalnego udziału kapitałowego.
Zwolnienie partycypacyjne może być wykorzystywane również w działalności venture capital.
Czy oznacza to, że funduszom łatwiej jest działać za granicą?
— Często tak właśnie jest. Zwolnienie partycypacyjne, lub podobny mechanizm, jest stosowane w wielu krajach europejskich, na przykład w Danii, Holandii, Hiszpanii, Luksemburgu, Szwajcarii, w Wielkiej Brytanii.
Dlatego spółkom funduszom venture capital łatwiej jest inwestować w Polsce z zagranicy.
Od lipca 2003 roku bardzo atrakcyjne zasady opodatkowania dochodów z dywidend czy ze sprzedaży udziałów/akcji stosuje również Szwecja.